Las carrièras de las màgers vilas d'Occitània, e de l'estat francés en general, tornèron viure dissabte una jornada de protèstas. Es la quatrena setmana de manifestacions que s'apond als actes dels Gilets Jaunes e qu'arribèt dissabte al 24n jorn de cauma illimitada contra la reforma de las pensions de retirada que la vòl impausar lo govèrn d'Edouard Philippe. La cauma es uèi a son 26n jorn e ja despassa la dels caminòts de 1995, que foguèt de 22 jorns, e se sarra de la de 1986-1987 que durèt 28 jorns. Es probable que tanben la despasse car lo govèrn francés a pas cridat al dialòg abans lo 7 de genièr.
 
Lo president de França, Emmanuel Macron, ensagèt d’obténer una trèva amb los sindicats abans las vacanças de Calendas, mas capitèt mal, e mai anoncièsse que renonciava a sa retirada de president e al Conselh Constitucional.
 
Los sindicats s’opausan als projèctes de Macron de racionalizar e d’unificar lo sistèma estatal de las pensions de retirada  francesas, que significariá d’obligar los trabalhadors a retardar de dos ans l’edat de retirada, que passariá de 62 a 64 ans.
 
 
Una polemica reforma de las pensions de retirada
 
Se protèsta contra una polemica reforma de las pensions de retirada que vòl impausar un sistèma unic que faga desaparéisser los 42 regims de retirada existents a l’ora d’ara, segon lo mestièr.
 
Aquel nòu sistèma foncionariá per ponches, es a dire que l’argent que los salariats cotizan per pagar las pensions dels retirats seriá tresmudat en de ponches que se transformarián en una pension mesadièra lo jorn de la retirada. Los sindicats qualifican la reforma d’ultraliberala e asseguran que farà davalar fòrça las pensions. En mai d’aquò, la pension se recalcularà en foncion de la situacion economica e del PIB. Totes los ans comptaràn per la transformacion en ponches: tanben los ans de salaris fòrça basses, o los ans de caumatge o de pausas. Atal, los sindicats calculan qu’amb aqueles cambiaments las pensions demenirián d’entre un 20% a un 30%.
 
L’autre aspècte polemic de la reforma es lo retard concret de l’edat de retirada, qu’a l’ora d’ara es establit a 62 ans. Per pèrdre mens de sòus, fòrça gents serián d’efièch forçats de se retirar a 64 ans.
 
 
Lo govèrn francés crenh una cauma coma la de 1995
 
Cada còp que se convòca una cauma importanta dins l’estat francés, lo govèrn crenh una paralisi del país coma la de 1995, quand una cauma generala —tanben contra la reforma del sistèma de las retiradas mas tanben per la seguretat sociala— foguèt una reüssida pels participants a las protèstas. Lo govèrn reculèt après una cauma de tres setmanas perque tota la Republica èra blocada.
 
Dins l’encastre actual, cal apondre lo malcontentament de fòrça sectors socials envèrs la politica economica de Macron e las revendicacions dels Gilets Jaunes que fa mai d’un an que protèstan. Mas al delà d’eles, i a tot plen de mond que manifèstan perque veson en perilh lor pension de retirada, mai que mai lo personal dels establiments publics e quitament los policièrs que son fustibulats.
 
Mas benlèu es dins lo sector de l’educacion que la cauma serà mai seguida. En mai de la reforma Blanquer, qu’a provocat de protèstas dins tot lo sector, es un dels mai tocats per la reforma de las retiradas.