En circonstàncias normalas, uèi dimars auriá començat la 73a edicion del festenal de cinèma de Canas. Fa 40 ans, en 1980, se tenguèt una edicion clau per la lenga occitana.

Una annada potenta
 
Après emportar quatre Oscars amb All That Jazz, Bob Fosse obteniá un ex aequo a la Palma d’Aur amb Akira Kurosawa, que i presentava Kagemusha. Anouk Aimée e Michel Piccoli ganhèron los prèmis de l’interpretacion coma partida de Salto nel vuoto de Marco Bellocchio. Los critics e la jurada, dirigida per Kirk Douglas, èran entosiasmats amb lo darrièr filme d’Alain Resnais, Mon Oncle d’Amérique, que los transportava per l’evidéncia del títol devèrs los classics de Tati.
 
E demest la cordelada de títols, de projeccions comercialas d’Stalker de Tarkovsky,o la de Jean Luc Godard amb Isabelle Huppert, l’astre volguèt que la majoritat de critics de cinèma se prononcièsson en favor d’un umil filme autofinançat: Histoire d’Adrien, en li autrejant la Camèra d’Aur.
 
 
De Borron a la Croseta
 
L’Histoire d’Adrien se situa abans la Primièra Guèrra Mondiala, a Borron (Peiregòrd Central), un filh bastard fugís lo domicili, ont regnan de valors subretradicionalas, per cercar son amorosa Marguerite...
 
A mai, l’Histoire d’Adrien foguèt rodada a un 75% en occitan e a un 25% en francés, çò que s’opausa a la causida de l’annada precedenta, quand presentèron en francés Le Cheval d’orgueil, un filme breton que se debana al país de Bro-Vigoudenn dins lo meteis periòde.
   
Jos lo pretèxt del naturalisme, tant l’Histoire d’Adrien coma Malaterra de Philippe Carrese fòrça ans pus tard, mostravan una fidelitat a las rasics.
 
Los que l’an vist, lo descrivon coma un filme fòrça equilibrat: “Los dialògs son bruts de descofratge, simples, reactius, credibles. L’ensemble fonciona, capta l’atencion entrò la fin. L’istòria oscilla entre rudesa e frescor, revòlta e jòia, sens èsser ni superficiala, ni purament naturalista.”[2]
 
 
Una istòria abandonada
 
Ai passat fòrça jorns a redescobrir la subtila traça que demòra sus Internet d’aquel filme, per saber se se remembran d’el. Sabi que l’an recuperat a l’Ostau dau País Marselhés e a l’IEO Lemosin, ont lo projectèron lo 23 e lo 30 de novembre de 2017 respectivament. Los VHS s’agotèron a la primièra edicion e se’n faguèt pas cap d’autra distribucion, los dreches de distribucion son atrapats dempuèi d’annadas en Luxemborg.
 
Voliái basar ma recèrca sus l’abséncia, car la violéncia institucionala es una sòrta de negligéncia e d’abandon. Per aquesta rason, me sembla interessant de remarcar que, dos dels tres còps que los critics ensajan de parlar de l’Histoire d’Adrien pendent lo debat televisat a prepaus dels ganhants del festenal, son interromputs, lo primièr còp per una dobtosa aparicion “non planificada” de Kurosawa per son entrevista e lo segond còp per manca de temps.