Un quasernet e una troça illustrats per a scritura de Ben Vautier, una pensaia sus un quadre dintre un musèu japonés, una citacian sus un arrèst de tram, e l’ensenhament de l’occitan: qué an de comun? L’occitan de segur!

Après un temps de studi sus u rapòrtes entre l’art e l’occitan (damb d’autres artistas plasticians coma Tilo Lagalla o d’autre forme d’art vesine) —ese l’axe número tres sonat “Art e porer” per o bachelierat—, u gropes d’occitan mentonasc de 2a e de 1a de M. Revèst, professor d’occitan au licèu Curie, acompanhats de M. Ramo, o provisor dau licèu, e dau collèga M. Contoli, professor d’arts plàstiques, an rescontrat l’artista occitan mondialament conoishut Benjamin Vautier dich Ben. L’ocasian de veire e soe installacions artístique —n’i a d’en pertot— en ària piena dintre o sen jarden, a Sant Brancai dintre e còle de Niça aquer jòus 19 de majo d’après-dirnar.
 
U 17 liceans i san anats per menar una enquèsta fòto pui an pausat de questions a l’artista. Se’n ese seguit un debat totpien instructiu, acompanhat de sa molher Annie, croses occitane au còl, sus l’avenir de l’occitan, e perspective, e teorie lingüístique dintre o mondo.
 
Çò qu’o staca ja a l’occitan ven de sa familha mairala, u Giraud parlavan occitan niçard. Sa familha ven d’un pauc pertot e precisa qu’o percors artístico d’un d’u ses antenats, o soïsse Marc Louis Benjamin Vautier, non a influenciat o pauc o sen caminament qu’èra tròp clàssico dintre e soe realizacions.
 
Quora èra jove, sa maire e son paire avian de gustes, elu “sabian” çò qu’èra bèlo e çò qu’èra brut. E Ben per afirmacian avia fach a muralha d’e “òbre interdiche” ona metia tote e òbre que ses parentes porian desaprovar.
 
Ben nos a parlat d’a soa enveia originala d’èsser autor o actor -a provat aquer mestíer- quand èra enfant. Pensa qu’a ren decidit d’èsser artista, es o mestíer qu’ese vengut a elo.
 
Gràcias a ra soa papetaria transformaia en botiga de disques viniles (aquò foncionava melhor) damb a faciaia ja pintaia damb o stil de Ben, scambiava u disques, un còntra dos. A un moment donat, Ben avia talament de disques qu’a poshut comprar a casa soa de Sant Brancai ona crèa despui.
 
E soe sorse d’inspiracian pòran èsser e freme mas mai generalament ese tot çò que tòca au nòu, a novitat en art es fondamentala per elo. Car porer exprimir o sen ègo e méter a soa pata dintre a novitat tot en essent pioníer.
 
Ben a totjòrn agut en ira de getar, ja que n’impòrta cu poreria recuperar o sen trabalh e dire qu’èra de Ben (e o revénder). O se quarqu’un aguèsse modificat una òbra e que venguèsse conoishua o geniala, ne’n seria stach descontent e gelós. Doncas a mes un pauc d’en pertot e soe òbre da elo. Çò que volia getar, o pegava ae muralhe d’a casa soa. Que deven alora una òbra d’art en se.
 
Nos diguèt que tot es una questian d’ègo. Tot o mondo n’an un e o devan laishar s’exprimir. L’ègo ese ben important, o car laishar parlar per èsser un grand Òme o una grana Frema. Per elo, l’art es a vita, èsser viu ese vorer subrevíver, tot es art.
 
Tocant au sen rapòrt damb e nòve tecnologie, Ben nos fisa qu’es en mesme temps curiós. Poe tanben ne’n aver paor que ne’n èsser gelós e engord (avide) vist que i san talament de novitats. Coma aver immediatament a traduccian de tala frasa en lenga stangiera gràcias a Internet.
 
O sen film rèsta per o moment confidencial mas es a desirar que sigue difusat un jòrn. O festenal de Cànoa non l’a sonat pecaire, coma ditz.
 
E soe analisis s’expriman artisticament a travèrs d’a lenga. A lenga es un factor d’unitat e cada pòpolo a ra soa lenga que deu víver. Aquò spiega de situacions coma Ucraïna. Defende damb fervor l’unitat d’a lenga occitana coma de tote e lengue que sigan non oficiale o troceaie sus totpien de statos.
 
Concretament per Ben a diversitat es una riquessa per a subrevita d’a nòstra spècia. Un motor per avançar. Fàcia a un problèma, una diversitat de solucions san possíbile gràcias ae nòstre diferéncie.
 
D’autra man, a travèrs d’e soe òbre tante divèrse e de vòte que i a desconoishue, tot o monde pòran èsser tocats.
 
Un retòrn a Mentan en passant davansh un arrèst de bus decorat per Ben, una citacian “Tant totun me’n calavi” de Jausep Rosalido Rancher, autor occitan niçard d’a Nemaïda, e dintre “Cèrqui la veritat” e de maximes sus u arrèstes de tramvai nos an mostrat en mesme temps un artista excepcional e nos a fach mesurar a fortuna d’aver poshut scambiar damb elo en tota simplichitat. Un jòrn que se recordaràn totes u participantes.
 
 
 
 
U liceans d’occitan vivaroalpenc mentonasc dau licèu Curie a Mentan
 
 
 
 
 
 

 
 


 

fffff		fffff
	Jornalet a l'escòla Jornalet a una seccion especifica sus l’escòla occitana. Nos agradariá fòrça que las escòlas, que sián de Calandretas o d’escòlas bilingüas, poguèsson emplenar elas meteissas aquesta seccion amb de nòvas, e que los quites escolans las poguèsson redigir en explicar los faches que fan l’actualitat dins cada escòla: una excursion culturala, la vesita d’una personalitat, una fèsta populara amb los parents, una competicion esportiva, etcetèra. Evidentament, las fotografias, los enregistraments o los imatges de vidèo seràn tras que benvenguts, se n’i a.  Se cada escòla nos manda quatre o cinc nòvas per an serem plan contents e satisfaches. Pensam que pòt èsser un bon ponch d’amassada per la comunautat educativa occitana, una iniciativa interessanta pels escolans e un esplech de socializacion lingüistica per las familhas dels escolans. Esperam de poder comptar amb lo vòstre sosten, e esperam que Jornalet serà una aisina utila per las escòlas occitanas. Mandatz-nos las vòstras nòvas a info@jor…