Actualitats
Macron nèga publicament l’unitat de la lenga occitana
Assegura que dins l’estat i a 72 lengas “regionalas” dont lo bearnés, lo gascon, lo provençal e totes los occitans
Tèxte legit
Segon Emmanuel Macron, l’estat francés compta 72 lengas regionalas, dont l’occitan, qu’es comptat divèrses còps jos diferents noms. Dins son discors d’inauguracion de la Ciutat Internacionala de la Lenga Francesa a Villers-Cotterêts, lo president de d’aquela republica diguèt a prepaus del francés:
“Una, car unica, car unida, mas non pas excluenta. A viscut amb tantas lengas vernacularas, de «patois»[1], d'argòts. Sustot, pòt, deu coabitar armoniosament amb nòstras 72 lengas regionalas, dont lo breton, lo basco, lo bearnés, lo gascon, lo provençal, totes los occitans, lo catalan, lo còrs, los parlars romanics o creòls, las lengas canacas, polinesianas.”
De soslinhar que lo rapòrt oficial de 1999 del lingüista Bernard Cerquiglini comptava 75 lengas, non 72, e establissiá l’occitan coma una lenga unica, malgrat sa diversitat intèrna.
Podètz trobar lo tèxt integral del discors sul sit web de l’Elisi.
Es pas lo primièr còp que lo cap de l’estat francés fa d’afirmacions aproximativas e enganairas sus la lenga nòstra. En febrièr de 2018, afirmèt qu’aviá d’aujòls bigordans que “sonque parlavan lo pirenenc”.
[1] Tèrme exclusiu de la lenga francesa emplegat per apelar amb condescendéncia o mesprètz de lengas consideradas inferioras. Fasèm doncas la causida de lo daissar en francés sens l’occitanizar en patés.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Del temps que vos pari l'escudèla per permetre de m'escupir rabiosament dessús, mas mai aisidament, non mancarai totun de vos remembrar qu'una de las armas pesugassas per nos opausar a l'encòp a l'unitarisme francofòn e al pretendut multiplicarisme de "las autras lengas e parlars", es la nocion d'occitan estandard, unic el tanben per definicion, que sonque l'estandard occitan pòt jogar tè tu tè ieu amb l'unic francés estandard, arma pesuga que totun non empacharà de parlar qui o voldrà coma o voldrà, al nom de çò que voldrà, al nom de "sas legendas personalas" que de tot biais, dins aqueste domani tot es sonque legenda e idèa qu'òm se'n fa o non, a començar pel quite discorses del cap d'estat.
França es pas v'una e indivisible mas la politica z'es. La politica devria pas separat la lenga de l'economia, de l'ensenhament, de l'agricultura, de l'industria e de totas las autras disciplinas. La politica devria pas decopat lo pais en plan Ouest-Sud, en plan Grand sud-ouest, en plan sud-est, en plan montanha. L'Occitania es un tot. En decopar l'òm contribua a crear la division pus leu que l'unitat. Sem occitan e devam defendre l'unitat occitana dins tota sas dimensions e pas solament linguistica.
E per aquò fasam un pauç de politica. Crear la division entre regions de mesma lenga es una fòrma de colonisacion. Dins las annadas 70 i avia chas los paisans un discors que disia : "sabe me, ente lo trabalh es". E lo trabalh era a Paris. Au Magreb un paisan disia a la mesma epòca: "si anatz en França, fau subretot anar visitar Paris."
Obtendrem ren si avem pas un discors pus musclat.
França a p'una legitimitat. Comencet emben lo bapteme de Clovis, lo franc salien. E dempuei quò es nonmas de las guerras per conquesrir las provinças las unas après las autras. D'alhors lo diccionari Larousse parla d'annexion de tala provinça a França a tel data. La cultura francesa comencet qu'a partir de François 1er e enguera fuguet copiada sur l'Italia e la Greça.
.Darrier Macron i a Raminagrobis que renha en mestre dempuei Clovis. Raminagrobis representa una minoritat pauc nombrosa au niveu internacional. mas qu'amassa tots los poders e tota l'argent de la terra.
Qui li a pogut escriure aquel discors?
Ne sortirem pas jamai e los occitans, eles meteisses, la reivindican pro l'unitat de lor lenga? Quand disi "occitans", finalament, ja preni lo partit d'una unitat que, malurosament, totes los locutors de la lenga que, nosautres, sonam "occitan" (e la sonam atal amb tota la rason), e totes los sieus "aparaires" reconeisson pas. Alavetz, un president d'una republica qu'a totjorn negat una plaça per las lengas autras que lo francés! Sapièssem mostrar un pauc l'exemple, amb determinacion, benlèu que las causas serián un pauc diferentas?
E qui, ara, de biais un pauc oficial anirà denonciar aquelas paraulas? Qui se n'anirà plànher? Quin serà l'organisme, unitari, que nos representarà e portarà la nòstra paraula... unitària?
D'autre latz, dins aquel discors, unas regas mai luènh, legissèm: "C’est pourquoi je veux que nos langues régionales soient encore mieux enseignées et préservées, qu'elles trouvent leur place dans l'espace public [...]". E ben, quin programa!!! Li o caldrà pas remembrar? Pel moment, ai plan l'impression de viure dins un autre monde, tant val dire.
Soi convencut que la separacion del catalan de la rèsta de la lenga d'òc, venguda fa un sègle, se cometèt per motius politics (essencialament per assumpcion dels marcs mentales francés e espanhòl).
Pr'amor d'aquò, coma malhorquin pas espanholizat, me consideri un occitan insular.
Vós cresètz que, se demandi al Registre Civil de Manacor (Malhòrca) de m'i inscriure Jòrdi alloc de "Jordi" la m'acceptaràn?
Amb la branca de l'occitan espanholizada en luòc de francificada, e separada artificialament per motius politics (e pas linguistics) fa un sègle, l'estat espanhòl fa aquò meteis: nega l'unitat del catalan e lo dividis en "catalàn", "valenciano", "lapao", "mallorquín", "menorquín, "ibizenco" e tot aquel repertòri.
Es de manual dins quin estat que siá colonizaire: DIVIDE TE IMPERA (dividís e domina),
disián ja los romans.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari