Actualitats
Descolonizarem la Tèrra - Rubrica literària fòra dralha (VII). La legenda negra dels soldats del Miègjorn de Jean-Yves Le Naour
Un estudi sens concession sus la França occitanofòba pendent la Primièra Guèrra Mondiala
L’istorian francés Jean-Yves Le Naour es un especialista de la Primièra Guèrra Mondiala. I consacrèt mai d’un libre. Dins la siá Légende noire des soldats du Midi recentament reeditada, fa lo raconte sens concession dels comportaments racistas que patiguèron los soldats occitans, essencialement los gascons, lengadocians e provençals entre 1914 e 1918. En particular fa l’analisi de l’afar del XVn Còrs d’Armada.
La debuta de la guèrra se passa plan mal per las tropas francesas. Los alemands son melhor preparats e armats. L’estat major francés a pas encara comprés qu’aquesta guèrra serà modèrna e salvatja. Los revèrses franceses son terribles. Per conservar la fàcia e amagar lor incompeténcia, los dos marescals franceses màgers, Joffre et Foch, orquèstran una maquinacion que fa portar la responsabilitat de las primièras pèrdias a l’abséncia de coratge al combat e quitament al replec del XVn Còrs d’Armada, originari de Provença.
De segur, tot aquò èra una messorga d’estat. La realitat es que los oficièrs franceses mandèron los soldats provençals a una mòrt segura fàcia als canons alemands: pendent la sola jornada del 20 d’agost de 1914, unes 10 000 occitans perdèron la vida al prat batalhièr. Mas amb aquesta messorga s’inicièt una vergonhosa campanha antioccitana non solament al dintre de l’armada, senon que tanben per tota França. E aquò durèt non solament fins a la fin de la guèrra, mas encara qualques annadas aprèp. Los nòstres soldats, injustament acusats de coardiá, sofriguèron d’umiliacions quotidianas inimaginablas, d’afectacions injustas, d’interdiccions divèrsas (per exemple l’accès als cafès marselheses èra interdit als soldats provençals en permission —e permés als autres permissionaris—). Aquò anèt fins a condamnar a mòrt dos soldats provençals suspectats de s’èsser nafrats volontàriament per escapar als combats (foguèron innocentats pauc aprèp quand descobriguèron que las balas que tenián dins lo còrs èran alemandas).
Jean-Yves le Naour inscriu aqueste ambient de racisme dins lo contèxte d’una França per natura antioccitana e mai occitanofòba. Malgrat que l’istorian place pas la siá amira dins un encastre nacional occitan (parla de Midi, de meridionals), la dimension panoccitana es presa en compte amb onestat.
Es una òbra que cal legir per se desformatar lo cap del discors monolitic francista sus aquesta guèrra qu’ausissèm dempuèi 94 ans. Ja es temps de trencar lo monopòli de l’estat francés per la commemoracion de las victimas occitanas del chaple e per aquò far es bon de començar en reabilitar la realitat occitana d’aquesta guèrra. Aqueste libre i pòrta una brava contribucion.
Terric Lausa
_____
LE NAOUR, Jean-Yves. La Légende noire de soldats du Midi. Edicions Écho Vendémiaire. 2013. 192 paginas. Prètz: 8 €
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Sul racisme anti occitan vos passi la revirada del francés a l'occitan dels Quasernets de guèrra de LOÍS BARTÀS, barricaire, 1914-1918. Quasèrn n°12 titolat lo 296n regiment en Champanhe (13 de julhet – 29 d'agost 1916).
« La mieuna abséncia èra gaireben pas vista a causa dels incidents que se passèron dins la serada.
A Bouy, dins un estanquet, una brega espetèt entre de soldats del 296n regiment d'una equipa de grenadièrs e de soldats d'autres regiment.
Las rasons n'èran totjorn las meteissas : l'antagonisme, l'òdi existent entre le Miègjorn d'una part e las autras partidas de França.
Aqueles sentiments que fan dòl, totjorn a l'estat latent, passavan de còps a l'estat agut quand qualquas botelhas de vins escaloravan las cervèlas dels filhs dels Visigòts e de los dels Francs.
De costuma, no'n teniam a d'insinuacions malfasentas, de còps a d'escòrnas, mas aqueste còp èra mai grèu, i aviá agut escambis de punhs, de tabasatges se vos platz, la sang aviá colat, un Franc èra estat vertadièrament assucat, mentre que dos Visigòts del 296n avián agut la cara en marmalada.
Una mesclada generala s'èra abrandada e dins lo baracament ont cochàvem sus un long e unic lièit de camp i aviá de l'oratge dins l'aire malgrat los combatents mai acarnassits pertenhèsson a un autre local.
En mai petit nombre foguèrem l'objècte de provocacions nècias, insinuacions, trufanderias, udolets e tapatge. Oposèrem a tot aquò un silenci mespresent e nos cochàvem ; se botèron alara a sautar dançar sus las plancas del lièit de camp nos obligant a nos levar ;
Davant aquel escarni, nos prenguèrem las cobèrtas e anèrem dormir defòra jos un bèl cèl estelat de julhet. »
Probablement aquest ha de ser un motiu molt important perquè gran part dels occitans abandonessin la llengua materna i no la transmetessin a llurs fills. L'ambient devia ser irrespirable. Llàstima que el llibre no sigui escrit en occità
Un brave article! Coneissiá pas ren de çò que ditz lo Terric. Grandmercé per nos en informar! Ahh, vòli pas pensar que Joffre era catalan.... coma Valls....
Je suis un Occitan-Flamand et je vais acheter le livre !
Per parlar clarament, li a pas que la començada d'aquesta guèrra maladicha qu'anava mau. Dins lo debanament dei annadas venenti, l'estament de l'Armada francesa faguèt que de pejorar : lo tot dei tempativas per traucar lo front alemand faguèt fogaça : Artés, Somma, Verdun (quau que si poasque dire aquí sus, non modifiquèt l'impossibilitat de l'armada francesa de faire tirar l'enemic en darrier), Camin dei Damas, lu Tudescs faían targa ! E a cada còup de desenaus de milierats de moarts laissats sus lo soal. Ajustèm lu fusilhats "per l'exemple" justament en lo 1917 per castigar aquelu paures diaus que ne podían pus de viure dins la pauta glaçada, lu garris, la verpor, lu peolhs, lu tirs de l'artilharia advèrsa, li montadas a l'assaut dei linhas enemigui, a l'arma blanca e au sublet d'oficiers en cèrca d'avançament, lests de tombar l'imprudent qu'auria augut lo malan d'alentir la sieu progression. Se lu Yankees non fuguèsson vengut en aquela annada precisament per sostenir una armada francò-britanica anequelida, e per participar a l'abrivada finala dau 1918, França auria perdut la guèrra. Vos conselhi, se fuguèsse encara possible, de vos procurar sus la cadena Arte, una emission sus aqueu tema, difusada li a quauqui annadas d'aquò : "La mutinerie du Chemin des Dames". Es espantant !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari