La tribú de las Ròcas Quilhadas Sioux (Standing Rock Si oux) s’es soslevada tornarmai per protestar contra lo bastiment de l’oleoducte Dakota Access en aquel estat. Segon los natius americans, l’oleoducte met en perilh las resèrvas d’aiga naturalas e lors tèrras sagradas. L’oleoducte es bastit dempuèi qualques meses per la societat Energy Transfer Partners, que ditz que portarà de milions de dolars a l’economia locala e a la region.
 
Lo bastiment d’aquel oleoduch auriá començat pr’amor que la societat texana a previst qu’es melhor que lo transpòrt per tren o amb de camions. Mas los opausants veson aquel oleoducte coma una violacion de las tèrras de lors ancessors, lo luòc ont caçavan de bisonts, avián d’aiga e èran enterrats e tot aquò fòrça abans l’arribada de l’òme blanc e de sos tractats.
 
Per tant, los sioux de las Ròcas Quilhadas se son acampats près del sit de construccion de l’oleoduch dempuèi abril d’ongan. Mas, dins las darrièras doas setmanas, de mai en mai de mond i son arribats e i a agut de batèstas entre los opausants, los oficièrs del sherif e d’obrièrs de l’oleoducte. E tot aquò a una ora de viatge de Bismarck, capitala del Dakota del Nòrd.
 
Mai de 20 personas son estadas arrestadas e a la fin la societat a degut interrompre temporàriament los trabalhs de construccion de l’oleoducte pendent aqueste mes pr’amor que, çò dison, los protestataris lançan de botelhas e de pèiras sus las veituras dels obrièrs.  Segon lo sherif del comtat de Morton, Kyle Kirchmeier, i a agut quitament de bombas e de fusilhadas.
 
Totun, un pòrtavotz de la tribú sioux de las Ròcas Quilhadas a confirmat  que las protèstas son pacificas e que las armas, la dròga e l’alcòl son enebits quand i a de protèstas contra l’oleoducte. De mai, i a de mainatges dins las manifestacions e jamai i a pas agut cap de menaça de bomba. Lèu lo conflicte arribarà a una Cort Federala pr’amor que los sioux an decidit de demandar l’ajuda de Washington: se i a traversada d’aigas, las leis federalas son primièras.
 
 
Un oleoducte dangierós
 
Segon aquela tribú sioux, l’oleoducte traversariá las resèrvas d’aiga del flume Missouri e lo plan s’es fach sens garentia de besonh. “Aquestas son las nòstras tèrras” —çò diguèt Phyllis Young, membre d’aquesta tribú sioux—. “Nosautres sèm de dakotas e aquò significa d’amics o d’enemics, depend de vosautres. Es per aquela rason qu’aqueste luòc a lo nòstre nom”.
 
Mas ara la societat  que bastís l’oleoducte ditz qu'aviá fach de reünions amb las tribús e qu’elas avián pas res dich sus lo patrimòni cultural que se poiriá veire en perilh. Energy Transfer Partners a confirmat qu’a totes los permeses que cal per far çò que fa, e que las leis federalas li donaràn rason. Lo projècte còsta 3,7 miliards de dolars.
 
Mas los adversaris an decidit d’ocupar las pradariás, e divèrses grops d’ecologistas an començat d’arribar de totes los Estats Units aital coma divèrses membres de tribús dels dos Dakotas, de las Grandas Pradariás e tanben de la còsta del Pacific del Nòrd-Oèst. Fan d’acamps e de fuòcs per veire coma pòdon melhor resistir. De còps tanben prègan.
 
 “Aquò es lo movement mai grand que s’èra pas jamai vist dins lo nostre país”, çò diguèt CJ Clifford, un membre de la tribú sioux dels Oglala. “Es un movement que contunha dempuèi la batalha de Little Big Horn en 1876 contra lo general Custer. Mas aqueste còp es un movement pacific”.
 
La cavalariá sioux provoquèt, sul còp, la retirada dels oficièrs de la polícia e après las declaracions del sherif qu'a dich que las protèstas èran pas mai pacificas, lo governador de l’estat de Dakota del Nòrd, Jack Dalrympl, a declarat l’estat d’emergéncia aquesta meteissa setmana. E an daissat sens aiga los protestaris. La societat interromput temporàriament los trabalhs en tot esperar una decision judiciària. La batalha dels natius americans contunha 524 ans après.
 
 
 
 
Christian Andreu