La vila rifenca de Taghzut, tanben coneguda per son nom arabi Al Hoceima, a viscut tornarmai aqueste dijòus una jornada de protèstas, manifestacions e dura repression. Dos jorns abans, las autoritats de Marròc avián enebit la manifestacion per commemorar la batalha d’Anwal, mas la responsa de las associacions rifencas foguèt de cridar a la manifestacion e s’afrontar a la repression que dempuèi de meses ensaja d’estofar la revòlta populara apelada Amussu agherfan en berbèr o Hirak chaabi en arabi.
 
“Fa uèch meses que participam a una manifestacion cada setmana al Rif e avèm pas jamai demandat la permission de degun”, çò disiá Ahmed El Haij, president de l’Associacion Democratica pels Dreches Umans, qu’a preparat de grops d’avocats per defendre los manifestants detenguts.
 
Lo Rif es ara una region berberofòna del nòrd de l’actual Reialme de Marròc. S’agís d’un territòri qu’a de grèvas mancanças socialas, mai que mai dins l’encastre de la santat e de l’educacion. Lo país a una fòrta identitat berbèra, e non pas aràbia. En mai d’aquò, lo remembre de lor lucha contra los espanhòls —qu’ocupan totjorn las vilas de Sabta e Melilha— e l’existéncia d’una efemèra Republica del Rif refortisson lo sentiment d’identitat del país, mespresat per Marròc.
 




 
La Republica del Rif
 
La Republica Confederala de las Tribus del Rif foguèt un estat efemèr creat lo 18 de setembre de 1921, quand los rifencs se revoltèron contra Espanha e ne declarèron l’independéncia. Lo govèrn foguèt organizat lo 1r de febrièr de 1923 e lo cap de d’estat foguèt Muhammad Ibn Abd Al Karim Al Khattabi, conegut coma Abdelkrim.
 
A aquela epòca, lo Rif aviá aperaquí 150 000 abitants e arribèt de batre moneda.
 
La republica foguèt dissolguda per l’accion militara conjoncha de las fòrças espanhòlas e francesas lo 27 de mai de 1926.
 
 
La batalha d’Anwal
 
La manifestacion d’ièr commemorava la batalha d’Anwal, una victòria importanta d’una armada de resistents rifencs sus l’armada espanhòla qu’aguèt luòc lo 22 de julhet de 1921. Aquela batalha descadenèt la Guèrra del Rif, e es venguda un simbòl important de la lucha anticoloniala e marquèt un tornant de la resisténcia rifenca davant lo colonialisme espanhòl e francés. L’eveniment es conegut per l’istoriografia espanhòla coma lo Desastre d’Anwal.

 
Uèch meses de revòlta
 
Dempuèi uèch meses Taghzut es lo centre d’una cauma generala e de manifestacions. Las protèstas que seguisson la crida del Movement Popular tenon totjorn un caire social. Denóncian la seculara marginalizacion economica que la patís lo país del Rif, estofat pel govèrn de Marròc, e revendican de melhoraments dins l’educacion, la santat e l’emplec.
 
 
La mòrt d’un jove peissonièr a l’origina de la revòlta
 
Aquela sòrta de manifestacions massissas son pas brica abitualas en Marròc. De tot biais, en 2011, lo Movement 20 de Febrièr ocupèt ja las carrièras per exigir de reformas democraticas dins l’encastre de la prima aràbia. En seguida, lo govèrn de Marròc entamenèt una tièra de reformas politicas limitadas, un aument de las despensas publicas e una politica de seguretat mai dura.
 
Dins aquel encastre de malcontentament social, la mòrt Mouchine Fikri en octòbre passat descandenèt l’indignacion qu’a menat a la revòlta del Rif. Fikri èra un jove peissonièr de la vila que moriguèt esclafat dins un camion d’acampatge de bordilhas quand ensajava de recuperar lo peis que la polícia li aviá confiscat. Tanlèu coneguts los faches, se convoquèt de mobilizacions pels rets socials per protestar contra aquel hogra, çò es lo mesprètz de las autoritats.
 
En seguida de las protèstas, lo rei Muhammad VI ordenèt al ministre de l’Interior que vesitèsse la familha del jove mòrt per plànher lo dòl en nom de la monarquia.
 
Pasmens, a Taghzut, los manifestants descendèron la bandièra de Marròc e issèron la del pòble amazigh.