Anar en cò de Ben, es pilhar d’autessa sus lo monde, sus la vila. Entre marina e Alps, dins un entre dos mondes. Parto dal licèu de Mentan. L’ocasion de se tornar veire per un projècte. E tanben de far una entrevista improvisaia, que Ben li platz gaire tot preparat. Quora es fach per los autres.
 
Se telefonam de temps en quora per parlar de far una illustracion per tal o tal projècte, coma avèm fach longtemps fa per lo lògo de la ràdio dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc, Ràdio Nissa Pantai, o dins lo mieu libre sus Garibaldi, de Calandreta dals Alps Maritimes, de politica que se sèm presentats ensèm a las darrieras eleccions regionalas, o autre. Mas fa mai de dètz ans que sio plus anat a cò de Ben.
 
Autovia direccion Niça, quartier Las Planas (en occitan dins lo tèxt) pi còlas. Puar lo camin de las Quietas còlas, quartiers quasi vilatges independents coma Sant Antòni de Ginestiera, aquí es Sant Brancai.
 
L’arrèst de bus sota la glèia de St Brancai anóncia la color. Justament, es pintat: Tant totun me’n calavi (referéncia a la Nemaïda) e dintre l’abric, Cèrqui la Veritat, que nos laissa de meditar Ben. En camin, quasi arribats, se ve ja la sieu maion. Es pintaia de’n pertot, una tèsta coma de palhasso en cima de faciaia. En riba de camin, sota lo sieu, es ja tot pintat, sus la muralha “Je ne suis pas fou”, sus una veitura drecha ficaia en tèrra, “Cu perde la lenga perde son país” pintat pròche de l’entraia. D’un temps los vesins se planhian, aüra fa classa d’aver un tal vesin conoissut mondialament.
 
Portal dubèrt grand. Cunegonda e Malabar, e vice vèrsa, es lo nom de la sieu maion.
 
Fa risolier de veire l’escritura de Ben simplament per indicar los noms sus la bóstia de letras Ben e Annie Vautier.
 
I es totjorn qualqu’un a maion de Ben.
 
L’assistant qu’a l’accent occitan, e un amic que liège un libre sus la terrassa. Ditz qu’a conoissut Francés Fontan. Fa lo bulo. Mi presento mas respònde per una piroeta e ditz ren lo sieu nom.
 
E d’òbras de’n pertot, l’òrt. “Sio Ben aquí”, òc coma ditz la sieu famoa pintura.
 
Los dos canhasses son aquí tanben, Ben agacha per la fenèstra e brama, vene! Dins aquel quartier de mai en mai residencial, quasi cada vila a de cans. Sèm racòrds.
 
85 ans a aüra. Bondieu lo temps passa per tots, passa lo ben.
 
Discutre amb Ben es totjorn un viatge, de còups una espròva. Se pausam ja sus la terrassa. Se parla dals amics, dals sieus enemics. Dals occitanistas istorics, coma Sciença, de cinèma amb Passuello, d’universitat e de la mieu tèsi.
 
Ben es risolier e juga dal sieu costat paranoïac. Sès de qué costat mi ditz!?
 
Questions sus l’actualitat e lo rapòrt a l’etnisme, Moldòva es ben un tròç de la nacion romanesa... Monde niçardasses estreches que veon Var coma una frontiera, dialectologia e occitan estandard. El es mai per desvelopar l’occitan estandard. Li explico que segon los luecs que sio, los joves vòlon retrobar las expressions que dion los parents o los grands. En licèu fau estudiar tots los dialèctes.
 
Li fau escotar d’Occitan vivaroalpenc, de monegasc. Mi demanda ce que fau aüra coma mestier. Espontaneïtat e vigor de pensaia que fa passar d’un subjècte a un autre.
 
Mi ditz qu’acapita que parle al Prince de Mónego. Ben diguèt un jorn a Rainier: “vos cal sostenir l’occitan”. Alora mi demanda s’es devengut realitat aüra. Li explico que per lo monegasco òc mas l’occitan, non. A mai Mentan e Recabruna siguesson istoricament de Mónego e doncas que l’occitan es lenga istorica dal principat... Mi ditz que sap aquò. Diaul. Ok ok.
 
Quora entro dintre, totjorn un cafarnaüm ordenat. Salon immense, tablèls de’n pertot. Pinturas d’eslogans umoristics, sus de mòbles, sus la chamineia, al plafon. Lo panèl desfilant amb un messatge sus i es plus. Càmbia sensa cambiar dintre, l’ària de ren.
 
E lo burèl bibliotèca, de libres e revistas en pagalha. E mai la television es pintaia de blanc, facil, lo quadre es tot negre. Fòra son carrament de televisions ancianas pintaias de’n pertot.
 
Mi demanda ont anaria tots aquestos libres un jorn mòrt? Calrà far un fons Ben a l’ancian CIDO devengut CIRDÒC que dio. Coma an fach los paures Fontan o Ressaire avans el. Parlam gaire de la maion de Fontan en Piemont. Devia èstre un centre Occitan e fontanian per lo Piemont occitan mas...
 
Benlèu seria l’ocasion que mos liceans posquèsson venir al sieu. Mi cal argumentar, sembla. Òc perqué acceptaria Ben que venguèsson lo veire?  [E ben acceptèt]
 
Ben farà sensa questions preparaias. Bòn. Es ver que lo gonfla tot ce qu’es papiers e administratiu. Los liceans avian adobat questions. Trabalham despí una sequéncia sus los artistas occitans coma Tilo Lagalla, François o Ben. Farem en improvisat... Cocanha. Evitar de se far getar avans d’entrar al sieu, serà ja ben.
 
Perde la tèsta que ditz. Alestisse una expo a Valàuria que li pilha totplen de temps. Li prepauvo d’ajua s’a d’a besonh de frasas en occitan. Coma m’o avia demandat fa de temps. Va ben! que mi ditz. Mi desbrolho! Ok ok.
 
N’aprofecho per tornar a explicar, motivo un possible rescòntre. Fa talament d’ans que ne’n parlaviam. Es per lo bac, fa de ponches suplementaris de seguir l’opcion occitan. Son ja meritants aquels liceans d’aver pilhat l’opcion, d’oras de mai dins l’emplec dal temps amb d’oraris tardiers. L’occitan es luènh d’èstre ensenhat dins una majoritat granda d’establiments de l’Acadèmia de Niça. Es important per los liceans de veire d’occitan, e una personalitat que sosten la lenga.
 
Eliana de l’emission Vaquí poirà ren reservar per preveire de filmar l’eventual futur rescòntre, qu’al mes de mai son blocats per las prioritats de França tv per d’autras causas que l’occitan, espòrts divèrses. Aquò lèva un estrès a Ben. Ja evitarà que mi sòne per annular al darrier moment. Qu’es capable.
 
Ben prepauva de far una expo al licèu. Veirem ben. Es ce qu’es un lançaire de projèctes. Ja s’es ok per que venguessiam lo visitar serà ben.
 
Mi mòstra una òbra ja anciana dal paire d’una liceana de Gòrbs qu’era l’assistant de Ben dins las annaias 1980.
 
L’assistant passa, Ben li demanda d’alestir una tela. Mi mòstra tot ce qu’es entanat dins la bibliotèca.
 
Ben mi mòstra una pila de Le Monde en espèra de lectura. Lo Lugarn, l’Etnisme. A un projècte d’actualizacion de mapas lingüisticas amb Joan-Loís Veirac un collèga tanben.
 
S’arrèsta en coïna per se beure un medicament.
 
Parlam de la motivacion dals joves, lor rapòrt a la lenga. Dio qu’aicí auràn una ocasion de veire mai d’Occitan que dins lor quotidian.
 
Ben es decidit, sembla. Poirem venir per que fague una visita dal sieu. Parlarem d’art e de rapòrt amb l’Occitan. Ai adobat un fòto reportatge mas farem en foncion de ce que si sente de far.
 
Annia arriba e ditz bònjorn. Es anaia a l’òrt e mi mòstra coma una orquidea salvatja.
 
Èra a las galinas tanben. M’a promés de far visitar l’òrt als liceans tanben. L’apuntament es enfin confirmat. Annie o marca mai sus lo calendari.
 
Tornarem amb la classa. Of!
 
Sio cuèch de la setmana. Ben pausa totjorn totplen de questions, vigorós d’esperit per l’eatge e malgrat ce que ditz. Ai l’impression d’èstre ieu entrevistat.
 
L’assistant tòrna que la tela es lèsta. Mi cal tornar a Mentan. La creacion contunha. La vita d’artista!
 
A se reveire. Cal esperar que se veirem ben. Vos dirai, arèi, se los liceans capitaràn de lo rescontrar. Mas aquò es una autra istòria. D’a seguir.