Mi sio sempre demandat perqué en las valaias occitanas de Pimont avèm ren d’ensenhament sus l’ensèm dal territòri? Dins los equivalents nòstres d’escòlas primàrias, e dins lo segondari (collègis e licèus).

Avèm istoricament doas o tres ciutats occitanas, O Borg, a mai l’occitan i ague reculat notablament fàcia al piemontèis, e al toscan, parier per Draoníer e de notar La Tor de Pèliç, qu’es encara totplen de nòsta mòda. Mas avèm dos exemples de familhas dal Borg que son dal país despí totjorn e que parlan occitan.

Aguèro de mal de trobar una mapa dals establiments publics que pilhan en carga de joves de 6 a 18 ans dins aquel territòri. I es aquesta tièra qu’a lo meriti d’existir.

De saber que dins d’unas escòlas primàrias de Pimont, per exemple las mainaias, son sensibilizaias a la lenga francesa, preparan una certificacion sonaia DELF e pòlon perseguir l’aprendissatge dal francés al collègi. Lo pendent dal costat francés dal fach que meme dins l’èst dals Alps Maritimes, l’italian es fortament concurrenciat per lo castelhan, se tròba en Itàlia: lo francés es concurrenciat per l’ensenhament dal castilhan. Interessant d’o notar al passatge. Lo castelhan es una lenga que pesa mai que lo francés al nivèl internacional. En nombre de locutors, de païses que l’an coma lenga oficiala.

E mai, fòra l’airal lingüistic e mai istoricolingüistic per lo daval de las valaias, al limit amb la “pianura” los establiments de las grandas vilas immediatament vesinas coma Pinharòl, Coni e meme Turin poirian prepausar d’Occitan. I son d’occitans qu’an davalat s’i installar, coma de diasporics, de lòng lo temps.

Parlo ren de l’universitat de segur. Qu’a Turin es estudiat.

E s’es complicat, se lo moviment Calandreta s’implantesse dins lo Pimont occitan, seria supèrbe. D’autant mai qu’i es una en occitan vivaroalpenc a Gap e, que la Calandreta de Marselha e aquela de Niça se reviscòlan, sembla ben. D’aut per la lenga occitana, situaia dins aquelas tèrras autas. Baissatz vos montanhas, planas levatz vos per l’occitan vivaroalpenc de Pimont.