Se premanís en Aran era prumèra edicion deth hestenau “A Boca de net”, qu’arribe en encastre dera 9u edicion des Pyrenades. Er eveniment propòse ua seguida de concèrts gratuits es dies 14, 19 e 20 d’abriu en Salardú (Pujòlo) damb un programa plen de grops de prumèra linha dera scèna occitana coma Ribatònics, Barrut, Djé Balèti, D’en Haut, Courtial X Kogane... Er objectiu qu’ei eth de “hèr descurbrir era riquesa sonòra qu’auem en territòri d’Occitània”, çò ditz era organizacion. Era còlha de Jornalet que volem saludar aquera iniciatiua, que credem primordiau entara lengua e entara cultura deth país.
 
Hè quauqui ans, en un istoric horn de pan de Vielha mos condèren qu’ancianament anauen entà Hòs, der aute costat dera termièra politica, a cercar era haria tà hèr eth pan. En aqueri tempsi gaireben toti es escambis se hègen Garona enjós e era lengua de comunicacion non ère cap d’auta qu’eth nòste occitan. Ua lengua que, deth costat nòrd dera termièra perdec eth sòn usatge sociau en tres generacions e qu’ei encara aué victima d’ues politiques lingüistiques imperialistes. Deth costat aranés era lengua ei mès viua, e ath delà ei protegida pera lei. Totun, eth sòn usatge sociau patís ua reculada inquietanta.
 
Quan se pèrd era lengua, se pèrd era cultura e era identitat. Atau trapam qu’es occitans de Garona enjós van entà Aran a minjar paella, a crompar alcòl e tabac e tornen tà casa cargadi de sovenirs coma castanhetes, chapèus mexicans e vestits de sevilhana. Parlen tostemp en francés e a quaqui uns les shaute díder bèra paraula en espanhòu.
 
D’un aute costat, quand se pèrd era cultura, tanben se pèrden era identitat e era lengua. E atau trobam qu’Aran ei un país que coneish cada còp mèns as sòns compatriòtes de Garona enjós, a on es panèus que senhalizen Tolosa diden “Toulouse”, a on eth païsatge lingüistic des comèrcis s’ei en aranés ac ei de caire folcloric o antropologic e a on era politica lingüistica ei mès basada ena benevolença de Catalonha que non pas en contacte damb es auti païsi occitans. “Se vò sauvar er aranés, era Val d’Aran non pòt pas demorar isolada ne tanpòc hèr sonque ath sòn cap”, çò didie eth lingüista Aitor Carrera en Jornalet en gèr de 2015. E de hèt, ena madeisha Lei der occitan de 2008 que se parle de difóner ena Val d’Aran emissions en occitan d’auti territòris, de quòtes de musica en occitan ena ràdio, etc.
 
En aguest sens, era associacion Lengua Viua a hèt un bon trabalh e ara Nadau ei eth grop de referéncia en Aran. E ara, era còlha de Stereo Val Accion Culturau, que hè un pas mès tà dauant. Eth hestivau “A Boca de net” que place era prumèra pèira entà bastir un país a on es ciutadans aranesi agen contacte damb era sua cultura ath complet. Eth dia qu’un aranés considère qu’eth vin de Bordèu ei un vin nacionau, aqueth dia qu’auram sauvat era lengua, era cultura e eth país.


FM