Lo 15 de mai passat, vesitàvem lo licèu Pierre et Marie Curie de Menton. Voliam far un pichon reportatge amb los liceans de la classa d’occitan per nòstra emission #aranésòc de la television de Barcelona Betevé. Aquí remarquèrem l’insuportabla marginalizacion que la patissián las classas de la lenga nòstra al licèu, coma o an denonciat aquesta setmana los escolans del licèu Pargue Imperial de Niça. En classa i aviá pas que dos escolans e lo professor. Los escolans nos contèron que lors motivacions per aver causit la matèria d’occitan èran mai que mai de profechar d’aquela escasença per conéisser una lenga e una cultura del país que patisson una repression tala que lor seriá complicat de tornar aver l’ocasion de l’aprene.
 
Coma dins totes los licèus de l’estat francés, lo dimècres de tantòst es l’ora de la retenguda. Los liceans punits devon passar qualques oras retenguts dins una sala abilitada per aquela mena de punicion. Tanben las activitats periescolaras esportivas o culturalas se debanan los dimècres de tantòst. E mai es l’ora dels corses d’occitan. Lo professor nos contava que s’un escolan es castigat, la retenguda es prioritària a respècte del cors d’occitan. N’enregistrèrem un reportatge que s’emetrà lèu sus Betevé.
 
Ongan, los corses d’occitan son un pauc mai dignes en aquel licèu. Gràcias a las demandas repetidas, a nòstra venguda per filmar al licèu lo dimècres de tantòst, als ressons, als articles dins la premsa e a las protèstas dels ensenhaires, dels escolans e de lors parents, los corses de Terminala d’occitan son en oraris de setmana normala e passan a 15 inscriches. Òsca!
 
Mentretant, los rapòrts que nos arriban de la rèsta del país son catastrofics. Siá al sud de Tolosa, siá a Niça o endacòm mai, la reforma francesa de l’educacion, dicha Lei Blanquer, sembla que vòl arribar a la cima de las politicas d’extermini que las patís las lenga e cultura nòstras dempuèi longtemps.
 
L’administracion francesa es occitanofòba. De fach, a la fobia de tot çò de non francofrancés. Ara es decidida a far tombar las qualques micalhas d’almòina que nos aviá concedidas gràcias al combat eroïc dels ensenhaires occitanofòns. Mas lo cas de Menton demòstra que podèm obténer de pichons melhoraments s’acceptam pas las injustícias. E tant que serem pas dins un estat democratic que defenda vertadièrament los dreches umans e presèrve lo drech d’existir de las personas segon la cultura originària del país, nos deurem batre sens nos arrestar. Avèm pas que de micalhas a pèrdre e fòrça a ganhar.