Divendres passat, la redaccion de Jornalet parlèrem per telefòn amb un mètge per conéisser son avís a prepaus de la situacion que sèm a viure. Li faguèrem pas una entrevista; èra aclapat d’òbra, una òbra que nos sembla eroïca, presada e mai respectabla que jamai. Per aquela rason parlèrem pas que qualques minutas. N'aguèrem pro per saber que son a trabalhar sens condicions dins un sistèma sanitari que se sarra de mai en mai de la saturacion, sustot a causa de las reduccions budgetàrias que las an patidas los diferents sistèmas de santat que pertòcan Occitània. Per manca d'aqueles mejans, los mètges e infirmièrs se tròban sovent expausats a s'infectar e maites s'infèctan. A mai, i a pas pro de ressorsas per l'atencion medicala envèrs los malauts, siá victimas del coronavirus, siá victimas de càncers, d'accidents e d'autras malautiás grèvas. La situacion es fòrça inquietanta e cresèm que caldrà demandar una explicacion als governants que decidiguèron de far d'estalvis al detriment de nòstres sistèmas sanitaris.
 
Aquel mètge encara nos diguèt quicòm mai. Èra en colèra car veniá d'èsser interpelat per las fòrças de l'òrdre que l'acompanhèron fins a l'espital ont trabalha per verificar qu'el èra vertadièrament un mètge, e per tant, que podiá circular per carrièras.
 
Dempuèi qualques jorns, la màger part dels occitans sèm confinats a l'ostal a causa de la pandemia causada per l'espelida del darrièr coronavirus. Comencèron d'èsser confinats lo mond de las Valadas, puèi los d'Aran e ara, tre lo 17 de març passat, i son los autres occitans, tanben a Mónegue ont quitament lo prince es infectat. La tòca d'aqueste confinament es d'aleugerir la contagion, protegir las personas feblas e sustot evitar la saturacion dels espitals. Per ansin, la còla de Jornalet sèm totes confinats dins nòstres ostals e cresèm qu’atal es lo melhor biais d'ajudar lo personal sanitari qu’efectua un trabalh eroïc. Per tant, encoratjam nòstres legeires a respectar las mesuras per ensajar d'arrestar la creissença exponenciala del nombre de malauts, per protegir las personas sensiblas e per daissar trabalhar los mètges. Dins aquel sens, saludam lo comunicat de l'Assemblada Occitana que demanda de respectar las mesuras de confinament e critica los comportaments irresponsables.
 
Fa doas setmanas, escriviam dins l'editorial que la Covid-19 èra pas qu'una gripa. La formulacion èra benlèu maladrecha e vos en demandam excusa. Voliam insistir sul fach que la fòrta majoritat de las personas infectadas se restablisson après una setmana. De fach, es mens la malautiá que nos cal crénher, malgrat sos efièches terribles sus de personas freulas, que, davant una contagion tan nauta, la manca de recorses per portar assisténcia  la funèsta consequéncia de la marrida gestion dels governants que priorizan l'economia a la santat. Per aquela rason, cridam a respectar las mesuras del confinament mas tanben volèm combatre la paur que son a semenar las autoritats e fòrça mèdias. Aquela paur es venguda talament granda qu'avèm quitament vist de ràzzias dins los supermercats e d'agressions contra de personas que venon d’Orient o que simplament estossisson. Es pas la paur que cal semenar mas l'informacion. Volèm pas saber quin personatge conegut s'es infectat o quant de mond son a mand de morir. Volèm conéisser d'idèas per far d'exercicis fisics a l'ostal, volèm d'informacions sus las avançadas scientificas e suls investiments dins la santat publica, volèm de conselhs per nos sonhar e sonhar los autres... L'armada que patrolha per las carrièras de l'estat espanhòl o las atestacions de desplaçament obligatòrias son pas que d'aisinas per semenar la paur. E quand avèm paur, nos prepausan de seguretat e obesissèm. Quand acceptam la paur, venèm insolidaris e mai nòstres vesins o las personas que tenon de tos venon d'enemics.
 
Lo nombre de mòrts que causa la Covid-19 sembla lo fach pus important de las informacions. Mas nos rapòrtan pas jamai lo nombre de mòrts de càncer e se i a un rapòrt amb las centralas nuclearas, ni lo nombre d'accidents de camion per rapòrt a las mèrças que se transpòrtan pas pus en tren, ni los accidents del trabalh per manca de ressorsas, ni mai se rapòrta los mòrts dins las guèrras que son tuats amb d'armas fabricadas en Carcin que s'expòrtan en Arabia Saudita. Se rapòrta pas quitament las personas que crèban de fam dins lo Mond ni la quantitat de manjar degalhat.
 
I a quicòm que si que nos fa paur, es la cortina de fum que dona aqueste confinament a certans governants que nos vòlon mòrts de paur. Crenhèm que quand serà acabat lo confinament trapem una recession economica, un aument del caumatge, una davalada dels salaris e un pòble apasimat e alienat. Avèm totun un espèr: l’alentiment economic es l’escasença d’un cambiament de sistèma. Un cambiament que pòt començar amb un clam popular que demande una explicacion als responsables d'aver talament reduch lo budget del sistèma sanitari e d'aver tan mal gerit la crisi de la pandemia.