editorial
A las mascas, ciutadans!
Dins lors darrièras compareissenças, los ministres e lors pòrtavotzes (que sián del govèrn francés coma de l’italian o de l’espanhòl) nos rapòrtan que lo nombre de mòrts per la Covid-19 es passat a qualques centenats jornadièrs, e o nos presentan coma de graficas e de donadas per l’esperança. En 2016, èrem esglasiats de constatar qu’environ 300 personas èran mòrtas en Itàlia d’un tèrratrem. De la meteissa manièra nos esglasiam cada còp que nos assabentam del nombre de mòrts d’una catastròfa o d’un atemptat terrorista... Ara, qualques centenats de mòrts per jorn nos semblan pauques, nos semblan una donada per l’esperança. Se nos sèm desumanizats?
Las mòrts a causa de la Covid-19 son çò mai inuman e angoissant qu’existisca. Lo mond partisson solets, sens èsser acompanhats. Los amics e la familha lor pòdon pas tocar la man, lor far lo darrièr poton, lor dire adieu ni mai lor far de funeralhas. Aquelas 228 000 personas (a l’ora d’escriure aquestas linhas) son justament de personas. Lo decès de caduna d’elas ten per consequéncia una dolor insuportabla, e la còla de Jornalet volèm mandar una abraçada d’amor e de solidaritat a cadun de lors amics e parents.
Mentretant, los expèrts an pas de nòvas encoratjantas. Sembla qu’amb la calor de l’estiu la propagacion de la Covid-19 serà fòrça inferiora, mas qu’aquò arrestarà pas la pandemia. A mai, se crenh una segonda èrsa d’infeccions per l’ivèrn que ven. S’es lo cas, nos podèm pas permetre de contunhar d’aver los meteisses governants que son a gerir d’un biais talament improvisat e incompetent aquela crisi, e qu’an tornarmai priorizat las bancas e las chifras a las personas e a l’umanitat.
Quantes sòus an investits los estats francés, italian e espanhòl en avions Eurofighter e elicoptèrs Tiger? Se comparam aquel argent amb lo despensat en lièches d’espital, esquipaments de proteccion, mascas, respiradors, personal de santat e residéncias dignas pels nòstres vièlhs? Dins l’estat espanhòl, la còla d’Octuvre.cat a calculat que l’investiment sanitari representa lo 7% de l’investiment en armas. Las donadas dels estats francés e italian seràn pas gaire diferentas.
Mas çò mai intolerable es que los governants sabián que lo risc de la pandemia existissiá. E mai qualques unes creguèssem qu’èra pas grèu, los governants n’èran avertits. En decembre de 2016 se publiquèt un rapòrt de l’estrategia globala de l’Union Europèa entitolat “Vision partejada, accion comuna: una Euròpa mai fòrta. Una estrategia globala per la politica estrangièra e de seguretat”. Aquel rapòrt, qu’es totjorn descargable en linha en divèrsas lengas, avisava de divèrsas menaças que podiam patir: “las penúrias alimentàrias e en aiga, las pandemias e los desplaçaments de populacions”. Lo rapòrt prepausava una solucion: “complir l’objectiu collectiu que consistís a consagrar lo 20% del budget de la defensa a l’aquisicion d’esquipaments atal coma a la recèrca e la tecnologia”. O an fach? Sembla que non. Benlèu avèm pas de colpables de totas aquelas mòrts, mas si de responsables.
Las mòrts a causa de la Covid-19 son çò mai inuman e angoissant qu’existisca. Lo mond partisson solets, sens èsser acompanhats. Los amics e la familha lor pòdon pas tocar la man, lor far lo darrièr poton, lor dire adieu ni mai lor far de funeralhas. Aquelas 228 000 personas (a l’ora d’escriure aquestas linhas) son justament de personas. Lo decès de caduna d’elas ten per consequéncia una dolor insuportabla, e la còla de Jornalet volèm mandar una abraçada d’amor e de solidaritat a cadun de lors amics e parents.
Mentretant, los expèrts an pas de nòvas encoratjantas. Sembla qu’amb la calor de l’estiu la propagacion de la Covid-19 serà fòrça inferiora, mas qu’aquò arrestarà pas la pandemia. A mai, se crenh una segonda èrsa d’infeccions per l’ivèrn que ven. S’es lo cas, nos podèm pas permetre de contunhar d’aver los meteisses governants que son a gerir d’un biais talament improvisat e incompetent aquela crisi, e qu’an tornarmai priorizat las bancas e las chifras a las personas e a l’umanitat.
Quantes sòus an investits los estats francés, italian e espanhòl en avions Eurofighter e elicoptèrs Tiger? Se comparam aquel argent amb lo despensat en lièches d’espital, esquipaments de proteccion, mascas, respiradors, personal de santat e residéncias dignas pels nòstres vièlhs? Dins l’estat espanhòl, la còla d’Octuvre.cat a calculat que l’investiment sanitari representa lo 7% de l’investiment en armas. Las donadas dels estats francés e italian seràn pas gaire diferentas.
Mas çò mai intolerable es que los governants sabián que lo risc de la pandemia existissiá. E mai qualques unes creguèssem qu’èra pas grèu, los governants n’èran avertits. En decembre de 2016 se publiquèt un rapòrt de l’estrategia globala de l’Union Europèa entitolat “Vision partejada, accion comuna: una Euròpa mai fòrta. Una estrategia globala per la politica estrangièra e de seguretat”. Aquel rapòrt, qu’es totjorn descargable en linha en divèrsas lengas, avisava de divèrsas menaças que podiam patir: “las penúrias alimentàrias e en aiga, las pandemias e los desplaçaments de populacions”. Lo rapòrt prepausava una solucion: “complir l’objectiu collectiu que consistís a consagrar lo 20% del budget de la defensa a l’aquisicion d’esquipaments atal coma a la recèrca e la tecnologia”. O an fach? Sembla que non. Benlèu avèm pas de colpables de totas aquelas mòrts, mas si de responsables.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Amics catalans,
Cresi qu'en utilizant lo barbarisme "compareissença", vos enganatz dos còps : dins lo fons e dins la forma.
Encara que, l'aranés vos balha d'ample, mas bon...
"Se nos sèm desumanizats?"
Pensi que i a un biaish enganaire dens la reflexion d'aqueth editoriau. 300 mòrts dau covid demiei los quaus un haut percentatge de gents qu'an mei de 80 ans, aquò sembla pas extraordinari, justament. çò mei hòrt dens aquera istòria serà meilèu lo biaish qu'an los mediàs de jugar aus profèts e a las carunhas, tostemps virar a l'entorn daus mòrts, comptar e tornar comptar end'espaurugar lo puple, shens jamei s'estancar e sajar de prénder un chic de recul.
raportar lo nombre de mòrts dau covid a la mortalitat abituala generala, lo comparar damb la mortalitat abituala especifica a las malautias respiratòrias infectiosas, lo comparar damb la mortalitat abituala dens los ehpads, damb lo nombre de mòrts dau tabac, de la hami, de las guèrras que las armas daus occidentaus entertenen pertot dens lo monde... benlèu qu'aquò permeteré de comprénder un pauc milhor aquera crisis, e de prénder decisions mei avisadas qu'embarrar la mieitat dau planet pendent dus mes !
perqué digun hèi pas aqueth tribalh ? perqué s'acontentar tostemps de repapiar las cifras oficialas, shens nada analisis ? quin interest a lo poder de nos esglasiar atau ? quin interest an los mediàs de sheguir com papagais ?
Las statstisticas son fachas per los que nos volan dau mau e nos far paur. Deman seran pire e totjorn zo creisam e nos aprestam a nos adaptar au pire.
La liberacion es pas lonh. Es menada per la Resistança que vai surtir de l'ombre sens tardar per cambiar totas aquelas menaças e l'atge d'aur vai arribar apres quauqas annadas de transicion. Vivam l'apocalipse es a dire un renovelament de nòstre biais de veire lo monde.
Guetatz çò qu'en vos a cambiat dempuei 6 mes, 1 an en vos. Laissatz lo vielh s'en anar e accueiletz lo nòu qu'es en vos au pus priond de vos. Es vòstre dreit de pas me creire.
Benlèu avèm pas de colpables de totas aquelas mòrts, mas si de responsables ? A véser… Per saber s'un responsable es colpable o non, li cal batre la colpa, a grands còps d'arguments racionals e umanitaris : s'un còp batut aital non càmbia de vejaire, podèm considerar que non èra colpable. E es sonque alara qu'o constatam : es fotible a la pòrta, o mai a las bordilhas ! Ni non se'n cal privar !
Soi completament d'accordi ambe vosautres.
Mas demandar qu'una part del budgèt militar siá destacada e destinada a l'esquipament d'espitals d'ostals de retiradas me pareis un pauc nèci quora totes los governaments que sián socialistas o de drecha an agut per objectiu de demesir las despensas socialas coma per exemplar clavar mai de 100000 lièches d'espital. Ara la tòca es de barrar los chu.
Donc aquela demanda manca de realisme. Avèm afar a d'òmes qu'an seguit corses de manipulacion coma lo mòstran un fum de declaracions contradictòrias e que se chautan de las peticions de totas menas.
Encara un còp soi d'accòrdi ambe vos sus una demanda que deuriá èsser escricha dins un programa politic, per exemple , e que consistiriá en definir d'unas novèlas reparticion de las despensas.
Fin finala cresi qu'aquela demanda s'amerita una plaça melhora
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari