Es totjorn que mai frequent de trobar dins los mercats d'Occitània, franc d'Aran e de las Valadas, d'indicacions que lo produch que compram es francés. Dison qu'un produch fach en França aurà percorregut mens de quilomètres abans d'arribar en cò nòstre, çò que reduiriá l'emprenta finala de carbòni. Amb aquel argument se refusa de legums de Catalonha dins los mercats lengadocians que ne vendon, totun, de sortits d'Anjau, qu'es fòrça pus luènh. Dison que crompar francés permet de valorizar las entrepresas de l'Exagòn e de preservar los emplecs car l'importacion de produches estrangièrs alentiriá l'indústria francesa. A mai, nos fan creire que çò qu'es fach en França o es dins de condicions de trabalh dignas, de condicions igienicas estrictas e que salvam los emplecs del país.
 
D'un caire, nos vòlon far creire que Tolosa es mai pròcha de París que de Barcelona, e que Marselha es mai pròcha de París que de Milan. D'autre caire, nos vòlon far creire qu'en Catalonha o en Lombardia se trabalha dins de condicions d'esclavatge e insalubras, e mai nos fan responsables de la preservacion dels emplecs e de la riquesa francesa.
 
Aquesta setmana, raportàvem la publicitat d'un bescuèch que, quand parla francés amb l’accent occitan o arpitan, recep de repròchis, ja qu’es solament amb l’accent jutjat corrècte que pòt dire qu’es fach de blat francés. En mai d'èsser insultanta e mespresanta, aquela publicitat nos explica quina es la pensada inconscienta dels colonizaires. Per eles es considerat francés mai que mai çò que ven de la França d'oïl. Basta de prene la veitura e far un torn pels vilatges occitans per s’avisar de la manca de vitalitat, de l'abséncia de teissut industrial e del desèrt comercial. Occitània es pas que l’endrech ont França obten tot çò que li manca o qu’a de besonh. I a tot plen de centralas nuclearas, de zònas militaras o de camps de tir, de grands airals despoblats activament reconvertits en pargues naturals pel léser dels nordistas e en grandas zònas residencialas pels retirats franceses. Tot lo sud de l'Exagòn es pensat en foncion del nòrd. Es pas quicòm de novèl. O disián los vinhairons revoltats en 1907 e los carbonièrs de la Sala en 1961.
 
Perqué lo blat de Picardia seriá melhor que lo blat d'Aragon? A l'ora d'investir nòstre argent, devèm poder decidir quin produch es melhor, mai duradís o mai etic delà certans patriotismes malsans.
 
Perqué l'accent de París seriá melhor que l'accent del francés parlat en Occitània per dire qu'un bescuèch es fach amb de blat francés? Saique sèm pas vertadièrament de franceses mas de colonizats d'aquestas províncias reputadas estrangièras.