Lo primièr esbòs sul projècte de descentralizacion de l’Estat francés a, d’un ponch de vista occitanista, d’elements positius e d’elements negatius. Es evident que lo projècte es encara un document de trabalh e que serà modificat, tant pel partit del govèrn coma pels partits opausants, e que recebrà fòrça influéncias extèrnas que tanben ne modelaràn lo contengut final. Ne parlarem en Jornalet dins la mesura qu’avance lo debat.
 
Ça que la, i a qualques elements que semblan del tronc e que dificilament cambiaràn. Fondamentalament, las regions seràn dotadas de mai de poder e de capacitat de decision, mas solament del ponch de vista administratiu e financièr. Dich amb d’autres mots, los poders regionals creisseràn mas seràn, solament, de cadenas de transmission de las decisions politicas de París. Auràn solament un minim marge de decision quand aquelas decisions non traversaràn pas ni afectaràn cap de decision presa pel govèrn de l’Exagòn. Los departaments, per contra, seràn magrits e centraràn lor activitat vèrs los servicis socials e assistencials.
 
Es evident que la reforma satisfà pas los desirs de l’occitanisme e comprenèm plan que se convòque de manifestacions contra. Mas es un primièr passatge dins la linha que volèm: de regions mai fòrtas e de departaments mai flacs, e mai de capacitat de decision a Tolosa, Bordèu o Marselha qu’a París. E la reforma camina en aquela direccion.
 
La reforma de la lei de l’educacion es pas brica encoratjanta per la lenga nòstra; pr’aquò, tanben cal admetre que, dins aquel sens, la descentralizacion dobrís la pòrta a una màger preséncia de l’occitan dins lo sistèma educatiu: la competéncia correspondrà a las regions. Aquò nos ajuda tanben: los interlocutors de las organizacions en favor de l’ensenhament en occitan auràn d’anar mens a París e mai a Clarmont o Montpelhièr. Aquò vòl dire, tanben, que lo vòte en clau occitana serà mai preciós que jamai e que l’urgéncia d’aver de partits amb sensibilitat occitana es tanben mai fòrt que jamai.