editorial
Eleccions en Catalonha e Aran
L’independentisme a ganhat pel tresen còp consecutiu las eleccions regionalas de Catalonha e Aran, una tendéncia que creis de mai en mai. S’en 2015 e 2017 los partits clarament independentistas atenguèron la majoritat absoluda dels deputats, aqueste còp an quitament obtengut mai del 51% dels vòtes. Mentretant, las autoritats espanhòlas persistisson sus la draia de la repression, l’Union Europèa ensaja d’agachar endacòm mai e la premsa francesa contunha de far d’analisis alambicadas per contunhar de mespresar l’independentisme catalan.
Totun, los resultats en Aran an estonat fòrça mond. Al país del cap de Garona, lo Partit Socialista a ganhat mentre que l’extrèma drecha franquista de Vox a obtengut de resultats estonants en tot venir la tresena fòrça (quitament la segonda dins de municipalitats coma Bossòst, Vilamòs, Arres o Naut Aran). Aquel resultat a espantat l’opinion publica, mai que mai se prenèm en compte que los de Vox se son presentats amb un programa electoral contra l’immigracion e per la seguretat ciutadana —de problèmas qu’Aran patís pas— e que prepausan dins lor programa la supression del Conselh General d’Aran, del Parlament de Catalonha e mai lo barrament de mèdias publics coma TV3 e Catalonha Ràdio, que son los que fan lors emissions regularas en occitan aranés. Totun, aquel resultat nos a pas brica suspreses.
A totas las eleccions, la Val d’Aran vòta d’un biais diferent de Catalonha. D’un caire, o explica l’identitat occitana d’Aran, desparièra de la catalana. E d’autre caire, se remarca lo discors de las institucions aranesas qu’asseguran constantament que la Generalitat de Catalonha complís pas pro sos engatjaments envèrs la Val d’Aran.
A las eleccions precedentas, lo vòte anticatalanista en Aran l’amassèron los socialistas e Ciutadans, que foguèt lo partit mai votat. Mas, aqueste còp, los de Ciutadans an patit una revirada màger. Se los socialistas an contunhat de se presentar coma una opcion moderada contra l’independentisme, los que volián una opcion radicala e extrèma contra lo catalanisme se son trobats amb un partit encara mai radical e mai extremista. A tot aquò i cal apondre las consequéncias de la crisi del coronavirus, que son un desastre màger per un país coma Aran que son economia depend estrechament del torisme.
La donada positiva es que lo vòte independentista a pojat en Aran. Lo país occitan es encara luènh del 51% de Catalonha, mas l’independentisme a passat del 30% al 33,3%.
Totun, los resultats en Aran an estonat fòrça mond. Al país del cap de Garona, lo Partit Socialista a ganhat mentre que l’extrèma drecha franquista de Vox a obtengut de resultats estonants en tot venir la tresena fòrça (quitament la segonda dins de municipalitats coma Bossòst, Vilamòs, Arres o Naut Aran). Aquel resultat a espantat l’opinion publica, mai que mai se prenèm en compte que los de Vox se son presentats amb un programa electoral contra l’immigracion e per la seguretat ciutadana —de problèmas qu’Aran patís pas— e que prepausan dins lor programa la supression del Conselh General d’Aran, del Parlament de Catalonha e mai lo barrament de mèdias publics coma TV3 e Catalonha Ràdio, que son los que fan lors emissions regularas en occitan aranés. Totun, aquel resultat nos a pas brica suspreses.
A totas las eleccions, la Val d’Aran vòta d’un biais diferent de Catalonha. D’un caire, o explica l’identitat occitana d’Aran, desparièra de la catalana. E d’autre caire, se remarca lo discors de las institucions aranesas qu’asseguran constantament que la Generalitat de Catalonha complís pas pro sos engatjaments envèrs la Val d’Aran.
A las eleccions precedentas, lo vòte anticatalanista en Aran l’amassèron los socialistas e Ciutadans, que foguèt lo partit mai votat. Mas, aqueste còp, los de Ciutadans an patit una revirada màger. Se los socialistas an contunhat de se presentar coma una opcion moderada contra l’independentisme, los que volián una opcion radicala e extrèma contra lo catalanisme se son trobats amb un partit encara mai radical e mai extremista. A tot aquò i cal apondre las consequéncias de la crisi del coronavirus, que son un desastre màger per un país coma Aran que son economia depend estrechament del torisme.
La donada positiva es que lo vòte independentista a pojat en Aran. Lo país occitan es encara luènh del 51% de Catalonha, mas l’independentisme a passat del 30% al 33,3%.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Coma ara a França los socialistas de tota mena (PS, LAREM valent a dire socialistas reconvertits-, FI) faguèron lo jòc de las fòrças antidemòcraticas, corrompudas e racistas de cara als pòbles dichs minoritaris dins lor estat : catalan, còrs, occitan,...
Cal pas se daissar enganar per totes aqueles arlèris e coma a Catalonha faire fisança a la societat civila (assemblea catalana, òmnium cultural, CDR)
Ara se sap, a l’escasença del 40èn aniversari de l’eveniment, que l’ « Elefante Blanco » que menava la temptativa de còp d’estat del 23 F (23 de febrièr 1981) èra lo quite Juan Carlos, rei femnassièr e corromput escapat d’Espanha, tuaire d’elefants tot en essent president del WWF Espanha, e que la “justícia” espanhòla, emai lo parlament, refusan de li demandar de comptes. “Elefante Blanco” èra lo nom d’un torrofle a Madrid que lo capitani Cortina i menava lo Prince Juan Carlos, aquel qu’aviá raubada la corona a son paire, dòn Juan de Borbón, en pachejant amb lo dictator.
Se trachava de far una « democracia » a la turca, es a dire jos contraròtle de l’armada, e de manténer l’estat jacobin, eiretatge dels Borbons (Bourbons descendents de Loïs lo XIVèn), un temps amainatjat per la IIa Republica, e restablit per Franco.
Lo biais d’intervenir del coronèl Tejero al parlament, a còps de pistolets, e sustot lo fach que d’unes jornalistas aguèron lo fetge de daissar lo microfòne dobèrt, mandèt tota l’invencion far fogaça. La democracia a la turca èra venguda impresentabla a l’internacional.
Es per aquò que la crisi foguèt gerida pas pel quite Rei, mas pel general Sabino Fernández Campos, secretari general de la Zarzuela, lo palais del Rei, que comprenguèt sul pic que se podiá pas tirar endavant. Es el que respondèt al General Armada, cap visible del prononciamento, que lo Rei prendriá pas lo talefòne. Ni per tot, lo Rei se deguèt de far pregar, que deviá parlar abans mièjanuèch e o faguèt passada una ora del matin. Li caliá cambiar de discors e inventar una version versemblabla que lo daissèsse blanc coma nèu.
Se sap que lo PSOE èra complici : lo govèrnament militar teniá previst Jordi Solé Tura del PSC, filiala del PSOE, coma ministre del Trabalh. Aital los militars se donavan un vernís social.
Se compren tanben perqué faguèron caire Adolfo Suárez, que, malgrat son passat franquista (en realitat puslèu oportunista) èra un calhau dins la bòta de la monarquia (Lo JC Ièr lo podiá pas veire en pintura, al contrari de Felipe González, President del conselh “socialista” que totes dos s’endevenián coma de laires en fièra.) Adolfo Suárez, President del conselh en foncions, lo general Gutiérrez Mellado, ministre de la Defensa fisèl a la democracia e Santiago Carrillo, secretari general del Partit Comunista Espanhòl (PCE) foguèron los sols que s’amaguèron pas jols bancs de l’emicicle. Coma diguèt Carrillo mai tard, sabiá de tot biais que se lo còp d’Estat capitava, el seriá lo primièr fusilhat.
Quantas annadas esperaràn los mèdias franceses per explicar tot aquò ? Al contrari, nos mantenon amb la messorga d’una monarquia democratica coma las autras, qu’auriá romput amb lo franquisme.
Òr, tot lo rambalh que i a dins las Espanhas, ven d’aquela sembla transicion contada dins una sembla Istòria per distraire de subjèctes ninòis. Es per aquò que Madrid, a la diferéncia de Copenhague, per exemple, es incapable de negociar amb las nacionalitas istoricas. Aürós Portugal, qu’al cap de 60 ans de dominacion de Castilha, se saquegèt lo jo (e las flèchas) de sus l’esquina !
Ai ausit dire mantun còp per de castelhans que los portugueses son de brave mond, pas coma los catalans. Perque son liures eles, tè !
"se remarca lo discors de las institucions aranesas qu’asseguran constantament que la Generalitat de Catalonha complís pas pro sos engatjaments envèrs la Val d’Aran." Qu'averí volut léger l'opinion de la redaccion sus aqueth subjècte: ei vertat o non, o en quina mesura ?
La premsa francesa contunha de far d’analisis alambicadas per contunhar de mespresar l’independentisme catalan, per amor que se non o fa, es logicament obligada :
1) de denonciar lo franquisme reptant dels poders successius al reialme de las Espanhas…
2) d'admetre la legitimitat democratica e republicana d'un movement independentista non-fraconfòn…
3) d'admetre la legitimitat de las revendicacions culturalas e linguïsticas — e mai politicas — dels defensors del catalan, de l'eusharà, de l'occitan (etc dins l'estat francés tanben…
4) d'admetre enfin la non divinitat intocabla l'exagonalitat de l'estat francés…
5) lo dreit dels pòbles a dispausar de se-meteis…
E donc, plan segur, la premsa francesa contunha de far d’analisis alambicadas per contunhar de mespresar l’independentisme catalan !
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari