Lo filme Bogre, realizat pel cineasta occitan conegut Fredo Valla, se presenta uèi en primièra al Festenal Internacional de Cinèma de Sòfia. Lo filme es un documentari de mai de tres oras que rapòrta una crusèla persecucion religiosa amb de consequéncias umanitàrias desastrosas. A mai, s’i revèla d'istòrias tombadas dins la desmembrança, l’anar e venir de personas, de culturas e d’idèas que bastiguèron en Occitània una civilizacion revolucionària que l’intolerància poguèt pas suportar. La redaccion de Jornalet avèm agut l’escasença de veire lo filme en avança, e nos sèm esmoguts. Sul pic, avèm parlat per videoconferéncia amb son realizaire, Fredo Valla.
 
En occitan, lo mot “bogre” significava originàriament “abitant de Bulgaria”. Puèi —çò ditz lo filme— venguèt un insulte adreiçat als catars d’Occitània. En occitan actual, “bogre” a pres un significat d’inapte, de coquin, de persona malfasenta qu’amaga la vertat.  Aquel cambiament semantic se compren plan quan escotam las rasons per las qualas se decidiguèt de perseguir los catars. Fòrça d’elas an de coïncidéncias esfraiosas amb los arguments qu’an justificat la shoah e tantes autres genocidis. A mai, los occitans suspèctes d’èsser catars o d’aver aculhit un catar èran marcats amb una crotz jauna cosuda sul pitre.
 
Lo pòble occitan patiguèt un veritable genocidi. Jos l’escampa de perseguir una eretgia, una armada estrangièra s’installèt al país en i semenant la terror jos la benediccion de la glèisa de Roma. La glèisa catolica portèt los jutges, França los borrèls, Occitània la paur. Son esglasiants los testimoniatges dels jutjaments, de las delacions, de las penas, de la paur... Los que foguèron pas cremats sul lenhièr, moriguèron en preson o suportèron pas las torturas. Subrevisquèron los pus espaurits e someses, e mai organizèsson de rets de resisténcia... O vos contarà lo filme tot pel menut.
 
Bogre es un filme en cinc lengas (bulgar, francés, occitan, italian e bosnian) que se distributz amb de sostítols en quina que siá d’aquelas cinc lengas. Es produch per la Chambra d’Òc amb lo sosten del CIRDÒC, demest d’autres. Lo filme es acompanhat d’una exposicion realizada per l’Espaci Occitan, que mòstra cossí s’es fach lo filme.
 
Es pas un azard qu’aqueste filme se presente ara, en 2021, just quand fa sèt sègles que tuèron Guilhèm de Belibasta.