Del començament del sègle XIV fins a la mitat del sègle XIX, la planeta visquèt la dicha Petita Edat Glaciària, un cambiament climatic opausat al que sèm a patir ara. Las consequéncias se vegèron sustot en Euròpa e en America del Nòrd ont los ivèrns foguèron fòrça durs amb de secadas. Las colònias vikingas en Groenlàndia desapareguèron del temps que Ia populacion d’Islàndia se redusiá a la mitat. Las culhidas se deguèron adaptar a la corta sason de cultura e i aguèt de penúrias e de faminas pertot. Quitament de pèstas. Las crisis consecutivas portèron la Renaissença e la fin del feudalisme.
 
Lo cambiament climatic que sèm a partir ara es diferent; s’agís d’un escalfament e es provocat per l’activitat umana, una activitat extrèmament avariciosa e injusta. L’ÒNU avertís que la crisi climatica a ja d’efièches irreversibles, coma o rapòrtavem dimècres passat. Un rapòrt elaborat per de centenas d’expèrts avisa qu’entraïnarà de fenomèns extrèms per tota la planeta coma de pojadas de las temperaturas, l'aument dels incendis, e seràn mai nombroses los tempèris e los aigats. Las inondacions tanben vendràn de la pojada del nivèl de la mar. A mai, segon un estudi publicat dins
Science of The Total Environment, lo cambiament climatic explicariá la pandemia de la covid-19.
 
Sabiam que tot aquò se passariá. De militants e de scientifics o avertisson dempuèi longtemps. Mas los govèrns an totjorn priorizats los interèsses egoistas de las grandas corporacions economicas en mancant quitament als acòrdis que s’i èran engatjats.
 
La question que nos pausam ara es se l’umanitat nos sauprem adaptar a la nòva situacion. Esperam que serem capables de cambiar lo modèl social e economic basat sus l’especulacion e la creissença desmesurada e que permetrem pas que los rics especulen amb l’aiga, l’energia e los aliments. Esperam que, coma se passèt amb la Petita Edat Glaciària, arribarà una nòva Renaissença, e mai l’avenir se presente pas gaire agradiu.