editorial
“Es pas un animal, es un èsser uman”
“Se pòt pas concebre que i aja una segonda lenga oficiala”, çò diguèt Manuel Valls davant l’Assemblada de Corsega, quand èra primièr ministre de França. “La Republica a una sola lenga oficiala, lo francés, car ela es practicada per totes”, çò afirmèt, sens cap de vergonha, davant una assemblada territoriala que veniá d’aprovar democraticament l’estatut de cooficialitat de la lenga còrsa, amb los vòtes favorables dels 36 elegits presents dins l’emicicle. Podèm remarcar que, segon las valors del sobeiranisme còrs, las lengas còrsa e francesa pòdon viure ensems dins l’oficialitat, del temps que segon las valors de la Republica Francesa, lo francés refusa la coexisténcia de cap d’autra lenga. Mai qu’aquò, la Republica Francesa asira visceralament tota lenga autra que lo francés. Sièis meses abans aquelas paraulas de Valls, la classa politica francesa veniá de metre sus scèna un episòdi d’òdi contra l’emplec del còrs dins l’Assemblada de Corsega: Jean-Pierre Chevènement se declarava “estomagat”, Jean-Luc Mélenchon se sentiá “ofensat” per una lenga que podiá pas comprene, Fillon demandèt l’intervencion d’Hollande e Marie-Noëlle Lienemann exigissiá de sancions contra Talamoni.
Tanlèu elegit president de la Republica Francesa, Emmanuel Macron confirmèt la corsofobia de l’estat e o faguèt en se servissent d’un crime comés 20 ans abans. “Se l’especificitat dels còrses es d’èsser enemics de la Republica, aquò es una error”, çò afirmèt Macron en febrièr 2018 dins un omenatge al prefècte Erignac. Mas l’assassinat d’Erignac foguèt condemnat per la majoritat del pòble còrs que manifestèt contra aquel acte. Un pòble que tanben foguèt lo protagonista, aquel meteis mes de febrièr de 2018, de la manifestacion pus nombrosa de son istòria en reclamant “democracia e respècte” per Corsega.
En aquela umilianta vesita que Macron faguèt a Corsega, Stéphanie Colonna, molhèr d’Yvan Colonna, abordèt lo president francés a la sortida del musèu Fesch, a Aiacciu. “Mos enfants pòdon pas veire lor paire dempuèi un an e mièg. Es pas un animal, es un èsser uman”, çò diguèt. “Se vos plai, president, fasètz quicòm”, çò insistiguèt. Stéphanie Colonna toquèt la man de Macron e parlèt amb el durant quatre minutas. Ela precisèt que demandava pas l’amnestia de son marit, mas un tractament just e uman. Macron s’engatgèt a o far. Es evident qu’o faguèt pas. D’efièch, dempuèi que lo sobeiranisme ganhèt las eleccions en Corsega, los jacobins an tornat desencrosar la destral de guèrra. La temptativa d’assassinat d’Yvan Colonna dins la preson d’Arle a fach desbordar la paciéncia del pòble còrs.
Corsega aguèt divèrses grops armats independentistas e la lucha armada èra estada lo referent politic mai clar del sobeiranisme pendent de decennis. Mas lo 26 de junh de 2014, lo grop mai important, lo Front Nacional de Liberacion de Corsega (FLNC) decretèt la fin unilaterala de la lucha armada, una condicion que la majoritat dels sobeiranistas còrses la consideravan necessària a una victòria electorala.
E aquela victòria electorala per la draia democratic arribèt. Lo pòble còrs a donat lo govèrn de l’illa a una formacion autoctòna e nacionalista, e Corsega a un president sobeiranista pel primièr còp, sostengut per una coalicion d’autonomistas e d’independentistas.
Lo pòble còrs ten sa dignitat gràcias a de decennis de trabalh de basa plan fach e plan organizat, amb de partits politics pròpris que se son plan installats dins tota l’illa per formar de bons dirigents e ofrir un projècte estrambordant. Corsega vòl viure, trabalha per sa dignitat e desira la patz mentre que París vuèja d’òli sul fuòc. L’egemonia jacobina s’impausava melhor quand i aviá de terroristas. La còla de Jornalet podèm pas far autrament que donar tot nòstre sosten al pòble còrs e partejar son sentiment d’injustícia.
Tanlèu elegit president de la Republica Francesa, Emmanuel Macron confirmèt la corsofobia de l’estat e o faguèt en se servissent d’un crime comés 20 ans abans. “Se l’especificitat dels còrses es d’èsser enemics de la Republica, aquò es una error”, çò afirmèt Macron en febrièr 2018 dins un omenatge al prefècte Erignac. Mas l’assassinat d’Erignac foguèt condemnat per la majoritat del pòble còrs que manifestèt contra aquel acte. Un pòble que tanben foguèt lo protagonista, aquel meteis mes de febrièr de 2018, de la manifestacion pus nombrosa de son istòria en reclamant “democracia e respècte” per Corsega.
En aquela umilianta vesita que Macron faguèt a Corsega, Stéphanie Colonna, molhèr d’Yvan Colonna, abordèt lo president francés a la sortida del musèu Fesch, a Aiacciu. “Mos enfants pòdon pas veire lor paire dempuèi un an e mièg. Es pas un animal, es un èsser uman”, çò diguèt. “Se vos plai, president, fasètz quicòm”, çò insistiguèt. Stéphanie Colonna toquèt la man de Macron e parlèt amb el durant quatre minutas. Ela precisèt que demandava pas l’amnestia de son marit, mas un tractament just e uman. Macron s’engatgèt a o far. Es evident qu’o faguèt pas. D’efièch, dempuèi que lo sobeiranisme ganhèt las eleccions en Corsega, los jacobins an tornat desencrosar la destral de guèrra. La temptativa d’assassinat d’Yvan Colonna dins la preson d’Arle a fach desbordar la paciéncia del pòble còrs.
Corsega aguèt divèrses grops armats independentistas e la lucha armada èra estada lo referent politic mai clar del sobeiranisme pendent de decennis. Mas lo 26 de junh de 2014, lo grop mai important, lo Front Nacional de Liberacion de Corsega (FLNC) decretèt la fin unilaterala de la lucha armada, una condicion que la majoritat dels sobeiranistas còrses la consideravan necessària a una victòria electorala.
E aquela victòria electorala per la draia democratic arribèt. Lo pòble còrs a donat lo govèrn de l’illa a una formacion autoctòna e nacionalista, e Corsega a un president sobeiranista pel primièr còp, sostengut per una coalicion d’autonomistas e d’independentistas.
Lo pòble còrs ten sa dignitat gràcias a de decennis de trabalh de basa plan fach e plan organizat, amb de partits politics pròpris que se son plan installats dins tota l’illa per formar de bons dirigents e ofrir un projècte estrambordant. Corsega vòl viure, trabalha per sa dignitat e desira la patz mentre que París vuèja d’òli sul fuòc. L’egemonia jacobina s’impausava melhor quand i aviá de terroristas. La còla de Jornalet podèm pas far autrament que donar tot nòstre sosten al pòble còrs e partejar son sentiment d’injustícia.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#4 Euh.... Avalisca França ? Ieu soi content de viure en França en 2022... La Republica me garantis e vos garantis a vos tanben un encastre de libertats... A començar per la d'escriure una asenada coma la de vòstre comentari.
La realitat de l'Estat francés, es lo supremacisme etnolinguistic francés. Aquesta doctrina es partejada per totes, de Le Pen a Melenchón, de Blanquer a Zemmour e a Valls. Es la maire de totas las deviacions: cesarisme (semblarepublica del president-monarca installat per un còp d'estat, en 1799, 1851, 1940 e 1958), antisemitisme, colonialisme, racisme, genocidi (fisic o cultural, aquò rai). Podèm sonque somiar d'una causa: avalisca França.
L'editorial fa ben de remembrar una tièra de jacobins integristas intolerants (me perdonaretz los pleonasmes, mas cal que siá clar) que son d'abituats dels mèdias. Lo florilègi de lors declaracions, teissut de messorgas e de prejutjats, fa la pròva d'un racisme lingüistic, quitament amb los qu'an un accent diferent del mond del XVIen arrondiment de París.
Quant a las idèas diferentas sul sicut, son simplament fòrabandida de l'espaci public e de l'informacion.
“Se pòt pas concebre que i aja una segonda lenga oficiala”, çò diguèt Manuel Valls davant l’Assemblada de Corsega : donc, non se pòt concebre que i aja un Manolito Valls que tenga quina mena d'autoritat que siá dins un territòri democratic.
D'accòrd emben aquel editorial.
Mas, oblidam pas que sem a una dimanchada de l'aniversari dau fogier de Montsegur . E si parlam pas d'aquò, qui lo fara? L'òm se sovent qu'una eresia a la gleisa catolica fuguet reprimada per lo fuòc e que lo rei de França Lois IX fuguet canonisar sos lo nom de Sent-Lois, un bon rei que fasi la justiça sos un aubre. Devriam far una festa grandiosa per lo rassemblament dau 20 mars a Montsegur. Pertant renha la morositat.
Oblidam pas las eleccions presidencialas que devrian tanben esser una festa mas que nos amena la morositat par manca de desbat e de democracia. Sos Hitler, los allemands fabrican daus canons. Dempuei Mitterand fabrican daus vaccins, daus medicaments chimics, daus produchs que poluan e que son contraris a nòstra santat,a nòstre joia de viure. A la debuta , los sindicats reussigueran a far abolir lo certificat de trabalh que tot obrier devia presentat a son patron. Uei, avem un certificat medicau a qui devem obeissença. La tecnologia devia nos aportar lo bonur e lo progres social mas nos asservit. Avem pus la fòrça de nos revoltar, de far la festa, ni de renversar un poder qu'assembla daus politics qu'an lo verme a la plaça dau còr. Quò es tota una classa politica que chaudria cambiar. Los cors, los basques nos montran lo chamin. Mas, nòstres, occitans quala Occitania e mesme quala França laissaram a nòs goiats?
Dins nòstra educacion avem mas coneigut un mot : dictatura. Dictatura escricha ton nom que si en era ps conscient podria pas cantat libertat.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari