editorial
Se cal pas enganar d’adversari
Coma tot movement nacional minorizat, la division de l’occitanisme es accentuada. Se sap ja: las organizacions o los entorns petits son mai enclins a la division e la lucha intèrna que los movements largs formats per fòrça personas e amb una granda acceptacion sociala. La parodia dins lo filme La Vida de Brian, per çò qu’es del partiment entre lo Front Popular de Judèa e lo Front Popular Judaïc es, dins aquel sens, paradigmatica. L’atomizacion es endemica dels grops petits e es, tròp sovent, la lor senténcia de mòrt.
Es per aquò que cal combatre, mai que tot e abans tot, la division de l’occitanisme, siá ja l’occitanisme cultural, politic, educatiu, lingüistic, ecologista, mediatic, sindical, entrepreneire o d’estudiants. França nos a ja devesits pro en de regions e de departaments artificials, e l’istòria a devesit la lenga occitana en de dialèctes. E cal mai de divisions per o far tot, encara, mai complicat? Tròp sovent detectam d’actituds pauc constructivas: quand qualques occitans o qualque associacion fan quicòm, apareis sovent qualqu’un qu’o critica siá en nom d’una militància mai accentuada o d’una pretension d’autoritat qu’a pas. Aquelas personas que son tan criticas son, de segur, las meteissas que fan pas res d’util pel progrès de l’occitanisme, mas pel profièch individual. S’èsser segut sul cadieràs en fasent de jutjaments contra totes los qu’ensajan de far quicòm, e mai siá erronèu, non solament ajuda pas brica mas encoratja pas a far res.
La fòrça de l’occitanisme es la siá unitat sus un minim de politicas determinadas. La primièra, de segur, es la preséncia sociala de la lenga. I a après la revendicacion de la preséncia de la lenga dins lo sistèma educatiu, lo progrès de l’occitanisme politic, la defensa ecologica del territòri e lo progrès economic per evitar l’emigracion. Sus aquò sèm totes d’acòrdi. Atanben, la granda majoritat sèm contra lo secessionisme lingüistic o lo sucursalisme politic. Tot aquò nos jonh e nos devesís pas. Cal que comuniem totes ensems per aqueles objectius amb generositat e mentalitat dobèrta. Cadun dins son encastre e competéncia, en pretendent pas d’ocupar lo terren dels mai competents. Es evident qu’o cal far dempuèi la pluralitat de critèris e vejaires, mas es imprescindible de non confondre pas la pluralitat amb la lucha fratricida. Mentre que nos batèm entre nosautres sèm a cavar la tomba d’Occitània.
Es per aquò que cal combatre, mai que tot e abans tot, la division de l’occitanisme, siá ja l’occitanisme cultural, politic, educatiu, lingüistic, ecologista, mediatic, sindical, entrepreneire o d’estudiants. França nos a ja devesits pro en de regions e de departaments artificials, e l’istòria a devesit la lenga occitana en de dialèctes. E cal mai de divisions per o far tot, encara, mai complicat? Tròp sovent detectam d’actituds pauc constructivas: quand qualques occitans o qualque associacion fan quicòm, apareis sovent qualqu’un qu’o critica siá en nom d’una militància mai accentuada o d’una pretension d’autoritat qu’a pas. Aquelas personas que son tan criticas son, de segur, las meteissas que fan pas res d’util pel progrès de l’occitanisme, mas pel profièch individual. S’èsser segut sul cadieràs en fasent de jutjaments contra totes los qu’ensajan de far quicòm, e mai siá erronèu, non solament ajuda pas brica mas encoratja pas a far res.
La fòrça de l’occitanisme es la siá unitat sus un minim de politicas determinadas. La primièra, de segur, es la preséncia sociala de la lenga. I a après la revendicacion de la preséncia de la lenga dins lo sistèma educatiu, lo progrès de l’occitanisme politic, la defensa ecologica del territòri e lo progrès economic per evitar l’emigracion. Sus aquò sèm totes d’acòrdi. Atanben, la granda majoritat sèm contra lo secessionisme lingüistic o lo sucursalisme politic. Tot aquò nos jonh e nos devesís pas. Cal que comuniem totes ensems per aqueles objectius amb generositat e mentalitat dobèrta. Cadun dins son encastre e competéncia, en pretendent pas d’ocupar lo terren dels mai competents. Es evident qu’o cal far dempuèi la pluralitat de critèris e vejaires, mas es imprescindible de non confondre pas la pluralitat amb la lucha fratricida. Mentre que nos batèm entre nosautres sèm a cavar la tomba d’Occitània.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#3 Daissa dormir Totsky a çò dels Tahumà Harà… Pensi que parla de la guèrra bufèca que minabla, que lo Congrès pretendut permanent (que los congressistas i son a bodre o los permanents doás o tres) e las Regions programaticas francesas fan a l'Acadèmia Occitana… E tant qu'ès a Edimborg, pòdes saludar lo Wallace, per ieu ?
Mai de quina division parles ? Es fòrça enigmatic. Si pòu pas faire una règla absoluda de "la division es mau", sariá colhon. Depende dei situacions.
Per fenir, un citacion de Trotski : "caminar separadament, picar ensèms"
Un consòrcis d'especialistas, mai o mens sostenguts politicament per o èsser (disons aquò de "professionals", mas professionals de qué, se que non de la museografia linguistica e antropologica ?), pretendèron establir una fòrma normativa d'occitan. Mas per enlà las pretencions, e qualques consignas de grafia, cap resultas probantas.
Unes d'entre eles se despacientèron e decidiguèron de forma un autre consòrci, sens pagaments officials de res, mogut son que per la motivacion d'avançar cap a una lenga generala, en s'alunenhant enfin del provincialisme e del folclorisme costumièrs.
Mentrestant, de politicaires pervenguèron enfin a se far elegir dins una amira occitanista en regions. Mas las regions son enceladas dins la ret de poder estatala que se fica ben pro de las nòstras lengas. Comencèron un brave trabalh fins a pervenir a l'engatjament (leugièr, plan segur, omeopatics, dignes la la memòria de l'aiga, se vesètz çò que vòli dire) de las regions. Amb las regions, i aviá ( enfin un pauc) de moneda. Sens elas, cap de moneda. Plan segur, los "professionals" venguèron manjar dins la man dels politicaires localistas (se cal plan far reelegir, pecaire…) e practiquèron doncas una politica linguistica populista, localista, regionalista, qué…
Mas Occitània es pas una region : es una nacion. E a una nacion, cal una unitat, una dignitat e una lenga. E puèi, plan segur, lo coratge d'existir enfin… Lo coratge es mal pagat. Per o dire tot, es pas brica pagat.
Mas per la coardesa, las regions, localistas en diable, a qualques peças per vos almoinejar, se mai vos agrada. Se conta quitament que traïguèron lo Nòstre Sénher per qualque menudalha. Alara, sabètz, une lenga de mai o de mens !
Valencianisme, provençalisme, gasconisme, lengadocianisme… meteissa cançon, pertot. Encara e encara. Foguèt un temps que d'occitanistas se cresián mai avistats qu'unes felibres pretenduts localistas. Vesèm ara per ara çò que son venguts, totes… Me fan pensar a de "liberals" e de "socialistas" que taulejarián amassa a Brussèla a l'entorn d'un conselh d'administracion de banca internacionala, en cantat la Coupo Santo e lo Se canta, per far bona mesura.
Irreverenciosament vòstre.
Los que promòvon aquelas divisions fan pas res mai que favorir la mòrt de la lenga. En lo cas de la lenga catalana, per exemple, es evident que los valencians que defendon una lenga valenciana separada del catalan son espanholistas convencuts e fan pas res per defendre a Valéncia autra causa que l'espanhòl.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari