editorial
La fèsta de Sant Joan reviscòla al país
En junh de 2012, ara fa 10 ans, publicàvem un editorial entitolat “La Fèsta de la Musica amòrta los fuòcs de Sant Joan?”. Criticàvem pas la fèsta que la concebèt lo musician estatsunidenc Joel Cohen en 1976 quand trabalhava per Radio France e que s’es impausada per tot l'estat francés dempuèi 1983 cada 21 de junh. Al contrari, nos agrada fòrça que la musica florisca dins una fèsta qu’a trobat una responsa plan positiva de part del public. Mas si que voliam avertir qu’aquela fèsta estatala aviá esfumat la fèsta de Sant Joan, una de las fèstas mai enrasigadas en tota Occitània.
Dins tot lo país nòstre es tradicional d’alucar de fuòcs tant al solstici d’estiu coma al d’ivèrn. Per Nadal, abans o après la messa del pol, per tot lo país s’aluca de cachafuòcs o de tisas de Nadal coma la “Torrèla” de Capberton (Maremne), la “Halha” de Sant Sever (Shalòssa) e l’aranesa “Soca de Nadau” de Les (Quate Lòcs). Per Sant Joan s’alucan aital los faros o haros, las halhas o falhas, los brandons.... de Joanadas e de fèstas del fuòc de tota sòrta son tradicionalas de Medoc a las Valadas dal Quiè e del Boscatge Borbonés fins a la Val d’Aran.
Aquelas fèstas se son mantengudas plan vivas e popularas en Comenge e Aran, gràcias a l’enòrme trabalh qu’an fach las autoritats aranesas e Eth Ostau Comengés, qu’amb lo sosten catalan, e s’es capitat que sián reconegudas coma patrimòni immaterial de l’umanitat per l’UNÈSCO. Ara nos fa un gaug immens de veire que pertot en Occitània, las associacions e quitament las institucions se mobilizan per recuperar la fèsta e ongan aurem de bèlas Joanadas en Roerge e Albigés, e quitament de repaisses e de fuòcs de Sant Joan pertot. De mençonar lo repais popular que lo prepausa la calandreta de Cornonterralh e lo concertàs de tria que l’organiza a Tolosa Convergéncia Occitana.
Sant Joan poiriá èsser, de fach, una de las fèstas d’unitat nacionala occitana de referéncia e, per aquela rason, es bon que la revendiquem amb fermetat. Se revendicarem lo 24 de junh coma jorn festiu?
Dins tot lo país nòstre es tradicional d’alucar de fuòcs tant al solstici d’estiu coma al d’ivèrn. Per Nadal, abans o après la messa del pol, per tot lo país s’aluca de cachafuòcs o de tisas de Nadal coma la “Torrèla” de Capberton (Maremne), la “Halha” de Sant Sever (Shalòssa) e l’aranesa “Soca de Nadau” de Les (Quate Lòcs). Per Sant Joan s’alucan aital los faros o haros, las halhas o falhas, los brandons.... de Joanadas e de fèstas del fuòc de tota sòrta son tradicionalas de Medoc a las Valadas dal Quiè e del Boscatge Borbonés fins a la Val d’Aran.
Aquelas fèstas se son mantengudas plan vivas e popularas en Comenge e Aran, gràcias a l’enòrme trabalh qu’an fach las autoritats aranesas e Eth Ostau Comengés, qu’amb lo sosten catalan, e s’es capitat que sián reconegudas coma patrimòni immaterial de l’umanitat per l’UNÈSCO. Ara nos fa un gaug immens de veire que pertot en Occitània, las associacions e quitament las institucions se mobilizan per recuperar la fèsta e ongan aurem de bèlas Joanadas en Roerge e Albigés, e quitament de repaisses e de fuòcs de Sant Joan pertot. De mençonar lo repais popular que lo prepausa la calandreta de Cornonterralh e lo concertàs de tria que l’organiza a Tolosa Convergéncia Occitana.
Sant Joan poiriá èsser, de fach, una de las fèstas d’unitat nacionala occitana de referéncia e, per aquela rason, es bon que la revendiquem amb fermetat. Se revendicarem lo 24 de junh coma jorn festiu?
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#5
1- caldriá pas aronsar lo lèc un bocin tròp luènc tanpauc ! sètz a lifar lo punt Godwin aquíu
2- Lo mond es pas globalament cristianizat.
3- Coma o disetz las fèstas se decidan pas, aquò rai, fusquèron decidits la sant Joan per contravaler lo solstici e la fèsta de la musica per contravaler la Sant Joan.
4- Los fuòcs a-n-aquela temporada del solstici, fusquèron enebits per la glèsia, atal lo Sant Eloís al sègle VII e en 742 dins lo capitulari, karloman enebis los fuòcs a Sant Joan, apelats « nied fyr » Fuòc de gaug.
5- Los dos solsticis an estat festetjat de tot temps plan enant la tradicion crestiana que, per milhor s’impauzar fasquèc junta pauc o pro la nòvas fèstas crestianas e las ancianas fèstas.
6- Avetz razon una societat viu o se morís e la societat occitana es gaireben mòrta, sèm los darnièrs d'aver viscut una partida de vida en occitan, dins la familha me damora un locutor nascut d'enant 1930.
7- Fèstas paganas, es pas sistematic, son d’eveniments destrables que nos pertocan, que n’en sabèm la razon, la sabèm explicar e i a cap de cresenças aqui jol mantèl.
Tanben i a ren de pagan aqui dedins, tirat que coma es pas catolic pòt èsser dich pagan pels catolics, sarián mai fèstas naturalas.
8- Se se deu far una fèsta Occitana, la caldrà ben decidir, tirat qu’un matin venguèssa trucar al portalh o tirar l’esquilon : Adissiatz es iò la fèsta ! Fins ara s’es pas fach e es pas venguda la fèsta, benlèu que cal decidir !
#3 Non soi segur de çò que vau dire aquí, mas me sembla ben que los nazis avián decidit d'establir unas fèstas se volent paganas, per se distinguir justament d'una tradicion "judeocrestiana" que jutjavan "mespresabla". Independentament del capborditge mortifèr qu'aurà representat lor deliri ideologic, çò que vòli senhalar aquí es que, una tradicion, aquò non se decidís pas : tre qu'esfaçat del mond germanic aqueste deliri pangermanista, aquelas fèstas "paganas" proclamadas per decision politica s'aboliguèron.
Per contre, soi pas luènh de pensar que la nocion (e la tradicion mai o mens viva) dels fòcs de Sant Joan, es tot bèl just çò pagan que demòra encara viu dins un mond globalament cristianizat. E aquò non se decidís pas, coma las taulejadas de Nadal (e non pas del solstici d'ivèrn tot vesin) e las pascadas, los carnavals autentics coma lo de Limós, aquò non se decidís pas. Se fa o se quita de far. Una societat viu o morís. Un morent (persona o pòble) non pòt decidir ni personalament ni politicament de continuar de viure.
Per contra, unas decisions politicas (implicant poténcia d'accion efectiva) bastan plan pro per far quitar d'existir una persona o un pòble, malgrat eles.
#3 "Tres còps sòlbuts, tres còps remoguts. (Trois fois dissouts, trois fois résiliés)"
Tà nosati, que desconeishèm eth francés, mos agradarie d'auer era transvirada directadament en occitanic de bona comprenguensa. Cau qu'eth francés sigue era cròça d'un occitan de mau comprénguer?
#2
Pensi que nos cal tornar a la fèsta primèra es a diser lo solstici d’estiu e d’invern, aquelas doas fèstats nos tornan dins nòstra emmòtle natural e nos fan tocar del det lo fach que fasèm partida d’un tot que capdelam pas. E qu’unas que siòsquan las cresenças de cadun, sèm soplèc a-n-aquelses dos eveniments annadièrs.
Fèsta del solstici==> (jos l’empencha de la natura).
Fèsta de la Sant Joan ==> (jos l’empencha de la religion).
Fèsta de la musica ==> (jos l’empencha del socialisme).
Cap d’empacha de festetjar çò que voldretz mas n’en fa pas una especificitat occitana, e me pausi la question se n'en podèm aver una., qual sap ?
De tot biais Occitània es estada sòlbuda dins frança qu’es a se sòlbre dins l’Europa e a se sòlbre dins la mondializacion. Tres còps sòlbuts, tres còps remoguts. (Trois fois dissouts, trois fois résiliés)
Se val caler arrapar mond !
L'idèa d'unas fèstas panoccitanas possiblas, rai, perqué non ?
Mas "Sant Joan" (lo Batista, d'estiu ?) (l'apòstol, d'ivèrn ?) dins un país que las religions i tenon de mens en mens de consideracion sincèra, pensatz seriosament qu'aquò pòsca foncionar per longtemps ? Ieu, m'o demandi…
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari