editorial
Recobrar l’istòria nòstra
Divendres, la Val d’Aran commemorava la restauracion del Conselh General. Lo 17 de junh de 1991, aquel país occitan recobrèt sas institucions d’autogovèrn après mai d’un sègle e mièg d’inactivitat. A comptar d’alavetz, lo 17 de junh es vengut la fèsta nacionala dels araneses. De fach, es una bona rason per festejar que se decidisca a Vielha, e non pas a Barcelona ni a Madrid, la vida culturala, politica, sociala, lingüistica, esportiva, etc., de la Val d’Aran.
Dins la rèsta d’Occitània, aqueles aspèctes de la vida del país nos son raubats. Fa de temps que los occitans avèm daissat en mans estrangièras la direccion del nòstre pòble. Per o nos prene en tot evitar que los occitans nos n’avisem, una de las prioritats politicas estrategicas de l’estat francés es estada, e es encara, la destruccion de nòstre relat pròpri de l’istòria. Nos an cambiada e capvirada nòstra istòria fins al ponch que los occitans desconeissèm quinas son nòstras originas e que la majoritat de la societat pensa, uèi, que l’istòria occitana es l’istòria francesa.
Segurament, França es un país que contraròtla a la perfeccion l’art de la manipulacion istorica. Avèm ja explicat dins aqueste jornal cossí França a cambiats los noms occitans de las causas per de noms actualament fòrça enrasigats, mas qu’en realitat vòlon pas res dire e qu’an pas cap de sens. Tanben en tèrmes istorics, i a d’episòdis qu’an pas cap de logica segon lo biais que son explicats per l’educacion francesa dicha “nacionala”.
Per astre, totjorn que mai, los istorians trabalhan l’istòria del país de la lenga d’òc per que l’ajam a posita. Lo sègle XXI nos a portadas de tecnologias de la comunicacion amb una relacion orizontala que dificultan cada còp mai l’impunitat amb la quala nos an manipulada nòstra istòria. Cal, doncas, encoratjar aqueles istorians e cercaires per que perseguiscan lor prètzfach e n’incitar plan mai, al nivèl local o al nivèl nacional, a contunhar de descobrir l’autentica istòria del país.
En causa de qué butam totes los occitans, amb tota nòstra umilitat mas tanben amb tota la fòrça necita, a redescobrir nòstra istòria nacionala pròpria. Es pas malaisit: avèm de librariás a posita ont se pòt trobar de libres fòrça ben elaborats sul passatge d’Occitània per l’istòria del Mond; Internet ofrís tanben, per astre, de ressorsas e de pistas per o aprigondir. En 2022 es fòrça mai simple qu’en 1980 o 1060. Fagam doncas l’esfòrç. Qui coneis pas son passat pèrd son identitat e pòt pas afrontar son avenir.
Dins la rèsta d’Occitània, aqueles aspèctes de la vida del país nos son raubats. Fa de temps que los occitans avèm daissat en mans estrangièras la direccion del nòstre pòble. Per o nos prene en tot evitar que los occitans nos n’avisem, una de las prioritats politicas estrategicas de l’estat francés es estada, e es encara, la destruccion de nòstre relat pròpri de l’istòria. Nos an cambiada e capvirada nòstra istòria fins al ponch que los occitans desconeissèm quinas son nòstras originas e que la majoritat de la societat pensa, uèi, que l’istòria occitana es l’istòria francesa.
Segurament, França es un país que contraròtla a la perfeccion l’art de la manipulacion istorica. Avèm ja explicat dins aqueste jornal cossí França a cambiats los noms occitans de las causas per de noms actualament fòrça enrasigats, mas qu’en realitat vòlon pas res dire e qu’an pas cap de sens. Tanben en tèrmes istorics, i a d’episòdis qu’an pas cap de logica segon lo biais que son explicats per l’educacion francesa dicha “nacionala”.
Per astre, totjorn que mai, los istorians trabalhan l’istòria del país de la lenga d’òc per que l’ajam a posita. Lo sègle XXI nos a portadas de tecnologias de la comunicacion amb una relacion orizontala que dificultan cada còp mai l’impunitat amb la quala nos an manipulada nòstra istòria. Cal, doncas, encoratjar aqueles istorians e cercaires per que perseguiscan lor prètzfach e n’incitar plan mai, al nivèl local o al nivèl nacional, a contunhar de descobrir l’autentica istòria del país.
En causa de qué butam totes los occitans, amb tota nòstra umilitat mas tanben amb tota la fòrça necita, a redescobrir nòstra istòria nacionala pròpria. Es pas malaisit: avèm de librariás a posita ont se pòt trobar de libres fòrça ben elaborats sul passatge d’Occitània per l’istòria del Mond; Internet ofrís tanben, per astre, de ressorsas e de pistas per o aprigondir. En 2022 es fòrça mai simple qu’en 1980 o 1060. Fagam doncas l’esfòrç. Qui coneis pas son passat pèrd son identitat e pòt pas afrontar son avenir.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Ente trobar l'istòria d'Occitania? Mas, tot simplament la trobam dins l'istòria de França e dins l'istòria de la gleisa catolica.
L'òm la tròba chas Marine Le Pen qu'es estada berçada per la participacion dempuei qu'es nascuda a la comemoracion de la liberacion de França per Jane d'Arc. E son pair qu'era breton, jamai a pas ren fach per revitalisar la lenga e l'istoria bretona.
L'òm la tròba dins l'istoria contada a l'escòla per França. França a annexat las provinças las unas apres las autras (quò es escrich dins un diccionari Larossa que data de 1981, qu'a estat benleu un pauç nuançat dempuei.). Crotzada contre los albiges, guerra de cent ans, guerra contre la Borgonha son de guerras de tipe colonialas. França actuala exista mas a partir de François 1er. D'aqui França a fach una renaissença culturala. Que n'en es demorat de las provinças liuras d'autre temps?
L'istòria l'òm la tròba tanben dins l'istòria de la religion catolica. E aquela istòria nos a benleu pus marcat que l'istòria de França perque la religion tenia l'ensenhament e l'administracion. L'istòria se tròba tan ben dins la relacion entre la gleisa catolica e l'estat frances. França (la dròlla ainada de la gleisa catolica? ) a combattu o sostengut la gleisa catolica mas totas doas se son solidarisadas per gardar lòr poder.
Arrestatz un pauç de vos plumar entre sciença umana e sciença fisica. prenem consciença qu'aquò es pas lo saber. Lo saber partagea pas l'ensenhament en dos camps que s'insultarian per l'eternitat de l'eternitat.
Prenem consciença que lo doctorat es nonmas de la merda que vos barra dins un prat. Empescha tot simplament los autres de pensar.
#9 Contèsti pas las projeccions! Son evidentas e las cal combatre: a condicion de se mesfisar de las contras-projeccions occitanistas. Sus aquò sèm d'acòrdi.
Contestàvi una vision tròp relativista de l'istòria qu'aviái lo sentiment de legir en cò vòstre : me sembla que desservís nòstra volontat de justícia per la lenga occitana en faguent del saber istoric un simple esplech politic o ideologic. Es tot.
amistats
JP
#8 Vòstras resèrvas sus l'objectivitat relativas dins unes aspèctes de las sciéncias exeprimentalas son mieunas tanben, tre que tocam a çò qüantic, atomistica, fisica de las grandas velociitats, de las massas subrepesugas (traucs negres, ondas gravitacionalas, etc…). Mas quinas projeccions nacioonalistas, occitanas o francesas, volètz far, subre unes subjèctes aital ?
#7 Es fòrça impressionant, ieu ai fach sonque qualques annadas d'estudis en sciéncias umanas. Mas me sembla qu'emplegatz mai que mai un argument d'autoritat.
Aver un doctorat en sciéncias vos balha una compétencia tecnica dins lo camp especializat de las ditas sciéncias qu'avètz estudiadas. En defòra vos pòt al mielhs una opinion mai esclairada que la del comun.
Aqui parlam pas d'un camp scientific especific, mas d'epistemologia (qu'es l'estudi de la sciencia), e es diferent : la natura dels problèmas tractas (qu'es l'objectivitat? qu'es lo ròtle de l'experiéncia, de la subjectivitat, de la teoria, de l'ipotèsi, de l'induccion, etc.) es pas "scientifica" al sens que disètz: son d'opinions mai o mens argumentadas e documentadas, en acòrd amb l'istoria e las practicas scientificas d'un temps donat.
Per parlar clar, saber menar un aparelh tecnic (auto o ordinator) vòl pas necessariament dire que comprenètz lo siu fonccionament.
Per exemple la nocion d'"objècte" qu'emplegatz coma una realitat donada directament es problematica. Dins l'experiéncia comuna e quotidiana o es pas.
*Mas "l'objècte" scientific (per exemple un trauc negre, un atòm), es pas la "causa" de la vida quotidiana, es un tipe d'objècte qu'implica una construccion teorica, discursiva, ipotetica, quantitativa, e donc tanben una cèrta part de limitacion e de subjectivitat, veire de cresença. Tot aquò fa partida de la produccion academica del saber: lo marge d'error, e d'indeterminacion es essencial, si que non la sciéncia auria pas d'istoria.
Mon rasonament èra de dire que dins la produccion scientific del saber istoric es exactament parièr: los "objèctes" d'estudis d'un istorian son de construccions teoricas, documentadas, discursivas, ipoteticas, e quantifiablas, quitament se la part de "subjectivitat" es naturalament irreductibla.
Opausar aital coma lo fasètz un Objècte en se e un Subjècte es simplificator.
I a tot una graduacion de l'objectivitat: una teoria es scientifica quand son metòde e sos objèctes son pus o mens objectivables (segon las donadas disponibles) e que son procediments son repetibles etc.
Evidentament que dins lo saber istorica la part d'ideologia es mai granda e mai visibla que dins d'autres camps del saber. Mas es sonque relatiu, non absolut. D'ont la necessitat d'afirmar la realitat objectiva (los gras de ... m'avètz comprés) e non la subjectivitat incompressibla de l'istòria que la destriaria pas del simple discors politic.
Amistosament
#6 Sabi plan, sénher Potz, çò que son las sciéncias exactas e experimentalas, per las aver practicadas fins als estudis doctorals. E sabi ben çò que son las ditas "sciéncias" umanas, per n'aver obtengut ieu meteis un doctorat. E sabi far de l'interior la diferéncia epistemologica entre un domani d'estudis "en umanitats" e un domani d'estudis sus la "matèria" mesurabla e qüantificabla, en fisica, quimia, geologia e biologia. Aqueles dos domanis non jògan brica dins la meteissa cort. Lo primièr non pòt pas èsser pas subjectiu car l'uman i es alara l'objècte estudiat e l'agent estudiant, mentre que lo segon se pòt, a una escala macroscopica al mens, esforçar de demorar objectiu. L'objècte, es davant vos. En "sciéncias" umanas, sèm forçadament a l'encòp lo subjècte e l'objècte. Non ne pòt anar autrament, per definicion… emai s'aquò vos sembla "de bestiesas".
Basta, per mesurar e avalorar "l'objectivitat" (indiscutibla ?) dels famoses "istorians", de legir los necitges que son a publicar e ensenhar a l'ora d'ara sul subjècte dels estudis catars, tot bèl just, dins un revisionisme de deliri total, en ometent sistematicament totas las fonts que los geinarián per assolidar lors ipotèsis tant e mai asardosas, quand non son pas bufècas cap e tot. M'apelatz aquò "sciéncias" ? Non se son gaire tuats los uèlhs a legir las referéncias que m'indicatz (e plan mercés), a se que non, n'an salvat sonque çò que lor donava rason per justificar lors fadesas.
Apèli aquò de "raciocinacions ideologicas occitannofobicas sistematicas". E boti (en mòde encara mai grèu) los revisonistas que denegan la Shoa dins la meteissa saca de mercants de paraulas bufècas. Amb aquela escòla d'estudis "scientifics", es scientific çò quee justifica lor punt de vista, e fumós çò que m`òstrra qu'an tòrt ! Per exemple, passa per "scientific" tot çò que sembla denegar l'existéncia d'una umanitat culturalament occitana, e fantasita e ridicul tot çò que sembla menar a pensar qu'existiriá benlèu una qualconque especificitat de la societat de lenga occitana. Aquò non es de "sciéncias" — las sciéncias espian los faits, totes los faits — : es d'ideologia.
Ideologia (e donc subjectivitat) l'idèa que non pòt existir una societat autra que francesa en França, e ideologia (e donc subjectivitat) l'idèa que deu existir de societats culturalament divèrsas en França. E non scientific las teleologias fumosas (mas universitàrias) a propension ideologicas que falsan complètament lors rasonaments (en causissent sonque çò que los adoba dins las fonts escritas) per ne traire de farlabicas e d'argulents de propaganda nacionalista francesa a pro pena amagada.
Apèli "teleologia" un discors que partís de son ipotèsi abans de non anar posar, dins un fons global observable, que los detalhs e elements donant rason a aquela ipotèsi. E soi absoludament segur qu'una demarcha aital non se pòt qualificar de "scientifica". Emai soi segur, sense los conéissser, que los epistemològues que m'avètz citats serián d'acòrdi sus tal punt amb ieu. Perara, efectivament, me'n teni a çò qu'ai legit de Weil e de Benjamin…
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari