editorial
Artús, lo mesprètz e lo cinisme
Raportàvem fa qualques jorns lo resson mediatic de l’afar del rèirenom d’Artús Varena. Se n’es parlat dins de mèdias bascos, bretons, catalans, etc.
Dins la premsa de portada estatala francesa, pas un mot, e dins la premsa locala avèm trobat los gròsses títols seguents:
Comparem-los amb los gròsses títols d’endacòm mai:
Delà los títols, dins qualques informacions podèm legir que l’accent sus la “ú” pòt portar de problèmas o que contraven a la lei del temps que los jornalistas que son fòra de l’espaci mental jacobin pòdon pas creire qu’un país qu’aja la tecnologia aerospaciala e que pòsca fargar e exportar d’avions Rafale siá pas capable d’introduire dins los ordenadors de son registre civil los caractèrs pròpris de sas lengas pròprias, territorialas e istoricas, pas quitament se i a de ciutadans qu’o demandan. Evidentament, al sud dels Pirenèus, l’escampa del caractèr diacritic per refusar un rèirenom es considerada d’un cinisme màger e d’un mesprètz revoltant.
Las consideracions de l’estat civil e de la justícia francesa supausan que la reconeissença d’un caractèr tipografic e lo respècte de la lenga francesa son superiors als dreches dels mainatges, assolidan que los ciutadans franceses son someses a cèrts limits arbitraris quand devon causir los rèirenoms de lors enfants e asseguran que l’administracion a mai de poder que los parents per decidir lo prenom d’un mainatge, s’aqueste es alsacian, arpitan, basco, breton, catalan, còrs, flamenc o occitan. De fach, los ciutadans franceses de lenga francesa an mai de dreches que los de las lengas nòstras non francesas.
Es impressionant que se pòsca mancar a tantes dreches umans al nom de la libertat, l’egalitat e la fraternitat.
Dins la premsa de portada estatala francesa, pas un mot, e dins la premsa locala avèm trobat los gròsses títols seguents:
— “Mende/ Losera: lo servici de l’estat civil de la vila refusa d’enregistrar un prenom… occitan” (Ouillade.eu)
— “Lo prenom occitan Artús refusat a son filh, lo combat d’un paire loseròt” (France Bleu)
— “Losera: lo prenom occitan Artús es estat refusat, la familha denóncia ‘una discriminacion culturala’” (Midi Libre).
— “Lo prenom occitan Artús refusat a son filh, lo combat d’un paire loseròt” (France Bleu)
— “Losera: lo prenom occitan Artús es estat refusat, la familha denóncia ‘una discriminacion culturala’” (Midi Libre).
Comparem-los amb los gròsses títols d’endacòm mai:
— “L’estat francés permet pas qu’un ciutadan enregistre lor filh amb un nom occitan” (La República)
— “L’estat francés empacha qu’enregistren un enfanton amb un prenom occitan” (Diari de Balears)
— “França impausa un nom en francés a un enfanton occitan” (Diari de la llengua)
— “An enebit a de parents de donar lo prenom occitan ‘Artús’ a lor mainatge en França” (Euskal Telebista)
— “L’estat francés empacha qu’enregistren un enfanton amb un prenom occitan” (Diari de Balears)
— “França impausa un nom en francés a un enfanton occitan” (Diari de la llengua)
— “An enebit a de parents de donar lo prenom occitan ‘Artús’ a lor mainatge en França” (Euskal Telebista)
Delà los títols, dins qualques informacions podèm legir que l’accent sus la “ú” pòt portar de problèmas o que contraven a la lei del temps que los jornalistas que son fòra de l’espaci mental jacobin pòdon pas creire qu’un país qu’aja la tecnologia aerospaciala e que pòsca fargar e exportar d’avions Rafale siá pas capable d’introduire dins los ordenadors de son registre civil los caractèrs pròpris de sas lengas pròprias, territorialas e istoricas, pas quitament se i a de ciutadans qu’o demandan. Evidentament, al sud dels Pirenèus, l’escampa del caractèr diacritic per refusar un rèirenom es considerada d’un cinisme màger e d’un mesprètz revoltant.
Las consideracions de l’estat civil e de la justícia francesa supausan que la reconeissença d’un caractèr tipografic e lo respècte de la lenga francesa son superiors als dreches dels mainatges, assolidan que los ciutadans franceses son someses a cèrts limits arbitraris quand devon causir los rèirenoms de lors enfants e asseguran que l’administracion a mai de poder que los parents per decidir lo prenom d’un mainatge, s’aqueste es alsacian, arpitan, basco, breton, catalan, còrs, flamenc o occitan. De fach, los ciutadans franceses de lenga francesa an mai de dreches que los de las lengas nòstras non francesas.
Es impressionant que se pòsca mancar a tantes dreches umans al nom de la libertat, l’egalitat e la fraternitat.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#21
Es plan vertat, cal veire lo nombre de medias que n'an parlat, sense precedent !
Quin que siague lo desnosament d'aquel trist afar, son resson mediatic es en tren de donar a l'occitan e a la realitat de sa discriminacion al dintre de l'estat francés una visibilitat cent còps mai poderosa e eficaça que non pas la mendra sembla-campanha gentilhòta de l'OPLO. Coma se ditz, "i-a pas fotò" !
#19 De "nacions" non n'ai besonh que s'ò me ven imapusar una que non ne vòli… Dins aquel cas, ne fau valer una autra. Se que non, me'n chauti.
Plan mercés per la vòstra nocion de "repapiatge", particularament portada a la valorizacion del vòstre interlocutor, e que deu, supausi, correspondre a tot argument que non correspond al vòstre.
Repapiatge que d''afortir que la cultura, la lenga e l'ideologia nacionalista francesa es estada impausada als occitans ? E ben repàpii. E qué ptretendre lo contrari sense mejan d'o probar non seriá tanben de reapiatgze nacionalista francés ? Non sabi.
#18 Bon ieu m'arrèsti aqui, vos escotar repapiar a longor de periòdes retorics interminables las meteissas ensaladas nacionalistas es tròp per ieu. Se vos agrada de vos somiar en victima de l'Istòria sus vòstre rocàs epic en bosca de la Justicia per lo Pòble, grand ben vos faga e bon astre per èsser pas ridicul amb vòstre "pòble" !
Urosament que i a los Catalans per creire a tot aquò..
Me ramentatz las lecturas de joinessa (Ives Roqueta o Espieux), a l'epòca ont èra sortit èra un pauc novèla aquela radicalitat (emai s'èra ja un pauc qué que siaga, tot lo monde o sabia mas se fasia coma se), cercavan mens la vertat que de donar de vam a un movement social popular qu'avia l'espèr de cambiar quicòm en França...
Ara es vengut una postura d'intellò que s'escota parlar. Rai.
Bona annada e bon vent !
#17 — Mon pòble, o an fait tot per lo far disparéisser, e i son pervenguts.
— Non pas. Aquò es fals. Vòstre pòble, al cap de qualques moments, amb los progrèsses de l'ensenhament public, a solament daissat de parlar sa lenga
— Mas d'ont s'es sortit per o non saber encara ? Plan segur que mon pòble a quitat de parlar sa lenga, mai que mai a l'escòla ont li èra formalament interdit… Cap mena d'autoritat francesa non ne li a pas daissada la causida…
— Per en parlar una autra…
— E qué mai voliatz que faguèsse alara : venir mut ?
— Per parlar la lenga d'un estat e d'una nacion al "verbiatge" (es a dire l'ideologia nacionala) de la quala s'es identificat (per interés e per volontat lo mai sovent)
— Vos cal revisar lo sens del mot "volontat". Se ai la causida entre una lenga e una autra, d'un biais rigorosament equitable entre una e l'autra, se caduna indiferentament me permet de pervenir al meteis interès societal, matierial e institucional, a la meteissa reconeissença sociala. Alavetz, si que ma "volontat" es de ne parlar una o de parlar l'autra. Se la soleta possibilitat de pervenir a satisfar mos interèsses vitals e materials non passa pas que per una soleta lenga, la volontat de non pas crebar dins la misèria negra e la soleta volontat que valga. Se los que ne parlan una vivon de mièlhs en mièlhs, çò que totòm normalament constituït vòl en regla generala per se e per sos enfants, mentre que los que parlan l'autra s'enfonsan cada còp mai dins la negra e sorna misèria, ont vesètz una volontat. Es coma de pretendre qu'una femna violada èra consententa mentre que la paura ela aviá un cotèl jos la garganta. Aquela discriminacion sociala e societala que n'an patit totes los pòbles d'una autra lenga que la lenga francesa dins l'exagòn non a pas res a veire amb çò que pretendètz èsser estat "la volontat de mon pòble". La volontat de mon pòble èra sonque de viure dignament, e de mièlhs en mièlhs, tant coma possible. Per contra, la volontat de l'estat, la soleta qu'aguèsse valgut en tant aque volontant efectiva, foguèt de discriminar totes los que non parlavan sa santa puta de lenga : aquò, si qu'es de volontat, una volontat politica, supremacista, racista. Aguèse agut estrictament las meteissas possiblitats d'evolucion sociala e societala dins las doas lengas, l'occitan e lo francés, aquí si que mon pòble, sa volontat se seriá exprimida. Jamai degun li daissèt pas aquesta mena de causida. Quand parlatz de la "volontat" del pòble de lenga occitana, segon la definicion del mot volontat que ieu coneissi, me sembla que non sabètz de qué parlatz.
— Lo pòble de lenga occitana s'es assimilat plan lèu e sens regret al pòble francés…
— E qué ne sabètz ? O lor avètz demandat, al moment que o fasián sense aver la causidia d'o far o non ? Degun non lor a pas jamai res demandat quand èra encara util d'o demandar.
— A despart de qualques ideològs neo convertits que fan totes los esforces del monde per se convéncer que son colonizats.
— Es a dire quer los ideològues de la decolonizacion s'afrontan amb los ideològies de la colonizacion… Voler que la tèrra d'un pòble que parla una autra lenga que la vòstra siá soburdonada a la tèrra que parla la vòstra lenga, e que lo pòble que i demòra non aja mai qu'a parlar coma vos, si qu'es una ideologia. Li podètz trobar una autra terminologia que la coloniala, mas lo resultat e la natura de la decision politica, de la perpetuacion d'una politica d'aquesta mena seràn los meteisses. Lo pòble-preda dispareisserà al sol profièit del pòble predator.
— Me fasètz pensar a aquesta anecdòta : pendent la debuta de la 2nda guèrra mondiala en Bretanha, a un moment ont l'autoritat de l'estat francés èra un pauc trantalhanta, de sòcis del Bezen Perrot (de sinistra memòria) escriguèron sus una paret : " Dehors les Français". Un vièlh breton (britofòn) que passavan per aquí lor diguèt : "e ont anarem alara?"
— E òc, lo paure el, aviá una definicion politica de la nacionalitat, non pas una definicion culturala ni linguïsitca. Tot simplament. D'aquel temps, de l'autra man dels Pirenèus, los putanhièrs de franquistas de non mens sinistra memòria començavan de secutir salvatjament e sistematicament tot catalanofòn o bascofòn pres en situacion de parlar sa lenga sus la tèrra de son pòble… E tanben per aqueste periòdi, lo paire de mon paire començava ja de s'ocupar de fotre los nazis (e los pétainistes) defòra amb lo maquís Morange, en tot se dire — en occitan ! — que defendiá "La France"… Lo verbiatge propagandista francés — encaminat per l'escòla obligatòria e sa lenga e legenda nacionalista obligatòrias) — aviá ja caminat despuèi bèl briu a aquel moment.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari