Lo 28 de prairial de l’an segond, valent dire segon lo calendièr gregorian dins la prima de 1794, lo Comitat dich de Salut Public mandava una letra als agents diches “nacionals” de qualques comunas de França en lor remembrant lo decret “del 8 de pluviòse de l’an segond”, relatiu a l’establiment d’institutors de francés “als ciutadans dels divèrses departaments ont se parla d’idiòmas diferents”. La letra detalha de quin biais cal ensenhar e impausar la lenga francesa. Es un dels nombroses documents que mòstran que la desparicion de las lenga e cultura nòstras foguèt pensada, maquinada, dessenhada e executada dins un burèu de París. Es clarament un cas d’etnocidi que l’estat francés non vòl pas reconéisser ni adobar.
 
L’etnocidi, tanben dich genocidi cultural, es la destruccion d’un pòble per mejan de l’imposicion d’una autra lenga, de practicas, de costums e de valors socialas e moralas. Lo mot foguèt emplegat pel primièr còp en 1968 per Jean Malaurie e lo concèpte foguèt desvolopat per l’antropològ parisenc Pierre Clastres. A la diferéncia del genocidi, l’etnocidi implica pas forçadament l’usatge de la violéncia fisica mas l’idèa que la diferéncia de l’autre es quicòm a exterminar. La tòca de l’etnocidi es pas la destruccion de la vida mas de la cultura. Segon Clastres, “lo genocidi assassina los còrses dels pòbles, l’etnocidi ne tua l’esperit”.
 
Se lo calendièr republican aguèsse perdurat, seriam uèi lo 17 de pluviòse de l’an 231, e la desoccitanizacion de l’Estivada anonciada pel cònsol màger de Rodés dins una pauretat argumentària enòrma es una consequéncia clara d’aquel etnocidi. Ara nos mobilizam per l’Estivada, per çò qu’es indispensable de gardar los pauques espacis d’expression qu’avèm los qu’encara resistissèm a la desculturizacion. Se capitam a salvar l’Estivada, aurem reüssit a metre un pensament sus una plaga, mas aurem pas garit lo mal. Al costat d’aquel combat per salvar l’Estivada ne cal un de pus grand e transversal de totes los occitans e d’autras minoritats de totas las colors per desbanalizar l’etnocidi. Volèm cantar en occitan, de segur. Mas avèm un fum de causas a dire al Mond amb nòstras paraulas e dins nòstre biais collectiu de comprene lo Mond.
 
D’efièch, lo bastiment de la Republica Francesa s’es dreiçat sus la negacion e la liquidacion de totas las culturas e lengas qu’aguèron lo malaür de se trobar dins l’Exagòn e sos territòris d’otramar. Occitans, canacs, martiniqueses e còrses avèm degut renonciar a nòstras nacions e lengas al benefici de las lenga e cultura francesas. Nos demandèron la permision? Evidentament que non. França, que se vanta mondialament d’èsser lo brèç dels Dreches Umans, es en realitat un estat culturicida e opressor. Nosautres o sabèm ja. Eles o sabon tanben. Sonque manca d’o explicar al Mond per que França pèrda sa masca. Mas son pas França ni mai lo francés que cal combatre per tal que subrevisca la cultura nòstra. Es mai que mai aquel culte de l’estat monolitic, del monolingüisme e d’aquela obsession de veire d’enemics en las autras lengas e culturas.