editorial
Es dins la diversitat que trobarem la convivéncia
Aquesta darrièra setmana avèm viscut una avançada istorica per la reconeissença de la diversitat lingüistica. Lo Parlament Europèu a fach un debat sus l’oficialitat del basco, del catalan e del galèc a l’eurocambra; los 27 an remandat lor decision per contunhar lo debat. Mas los parlaments de Danemarc e d’Espanha an ja aprovat l’usatge en sesilha parlamentària de las lengas minorizadas: lo groenlandés e lo feroés, d’un costat, e lo basco, lo catalan, lo galèc e l’occitan de l’autre. Òc-ben, l’occitan!
Pel primièr còp dins l’Istòria s’es parlat occitan al Congrès dels Deputats espanhòl. O a pas fach lo sol deputat occitanofòn de la cambra, lo socialista aranés Amador Marqués, mas la deputada independentista catalana Montse Bassa. Malgrat que parle pas la lenga nòstra, Bassa a legit una partida de son parladís en aranés en se felicitant de la normalizacion de la lenga nòstra que la nomenèt ela “occitan” en recordant que se pòt ja parlar amb normalitat al Parlament de Catalonha e en la revendicant coma la lenga dels trobadors e de Frederic Mistral.
D'autre caire, lo deputat aragonés Jorge Pueyo parlèt en sa lenga e mai siá pas oficiala, e remembrèt totes los que foguèron maltractats a l’escòla pel fach de parlar lor lenga. Un fach que los occitans que patiguèron la Vergonha sabon plan ben.
La reaccion de la drecha espanholista es estada, sens suspresa, contrària a l’usatge de las lengas. Lo Partit Popular a ridiculizat l’eveniment en comparant la cambra amb un karaoke a causa de l’emplec dels aparelhs de traduccion simultanèa. L’extrèma drecha a reagit amb colèra. Durant la primièra intervencion en galèc, los deputats de l’extrèma drecha an cridat e quitat la sala en daissant los aparelhs de traduccion sul sèti del primièr ministre, alara absent. Pendent d’autras intervencions, an escridassat e interromput los orators. A Jorge Pueyo li an dich, après qualques insultes, que lo parlament èra pas lo luòc per reglar sos comptes amb sos ensenhaires.
Enfin, avèm remarcat que l’intolerància non solament tolèra pas l’expression de las lengas minorizadas, mas que fa de negacionisme amb la persecucion, la repression e lo patiment que las a minorizadas. De remarcar que los que vòlon pas que se parle nòstras lengas, en realitat vòlon que los que sèm diferents parlem pas.
ENTREVISTA |
— Infobae España (@infobaees) September 18, 2023
Amador Marqués (@amrqs), el único diputado de la historia de España que habla aranés: “El conflicto sobre los idiomas es artificial y partidista” https://t.co/XMwNFv19IT por @JoseCarmonaGilo
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Una lenga se parla emben lo còr e non pas a partir d'un traductor dins l'aurelha.
Qui fai la traduccion? segur pas lo pòple. Quò balha una lenga artificiala, una lenga sterotipada ente i a pus de plaça per la creacion. L'inteligença artificiala es aqui per far la traduccion e uniformisar la pensada unica dins touta las lengas. L'òm perd lo sens de la lenga. Tant vòl miehs parlar frances.
Es pas fin dau tot de separar la lenga de toutes las autras disciplinas (economia, sciença, filosofia, educacion, istòria,...) e dau mitan social, istoric d'ente es nascuda.
L'occitan es una lenga que s'opausa au frances per son istòria. L'òm voldria en far una lenga de parlementaris, que son imprenhats de cultura francesa?
Per l'occitanisme de jornalet es l'ocasion de far de la propaganda per l'esquerra contre la dreicha. Es de politica de bas niveu.
Es pas estonant si jornalet parla d'arrestar aquel jornau a la fin de l'annada.
"I a de mond que vòlon pas que se parle, s'escriga e se pense en catalan. Son los meteisses que vòlon pas que se parle, s'escriga o se pense."
Del regretat Ovidi MONTLLOR
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari