Aquesta setmana passada l’enquèsta de Jornalet èra: "As crompat qualque CD de musica occitana ongan?" Las responsas son estadas encoratjantas, perque mai de 60% son, a l’ora d’ara, afirmativas. Ça que la, s'aquel resultat foguèsse una translacion dirècta de las abituds de consume cultural de la populacion occitana, la musica del país viuriá una abrivada sens precedents e la situacion lingüistica del país seriá una autra. Es per aquò que sèm conscients que la majoritat de responsas son de personas amb un gra de militància occitanista, çò que nos fa contents mas permet de far qualques reflexions. 

 

Lo consume de cultura occitana e en occitan, malastrosament, es luènh d'èsser lo paradís que mòstra aquel sondatge. Es vertat que la musica, lo teatre, la literatura, l’art, lo cinèma o l'informacion en occitan son pas mai dins la marginalitat sociala, e es tanplan vertat qu'an ganhat un cèrt prestigi, mas son encara luènh dels mercats de massas, çò qu'empedís que siá una indústria culturala rendabla. Far uèi de cultura en occitan es mai una opcion de militància qu'una opcion professionala. Pasmens cal èsser optimistas: sèm sus la dralha d'o far possible, coma o an atengut d'autras culturas qu'an pas d'estat. La tòca es malaisida, mas pas impossibla. 

 

De qué podèm far, los occitans? Cal agrandir lo nòstre esperit a l’ora de consumar de produches culturals occitans, que sián en lenga occitana o pas. Un país que consuma pas la siá cultura es un país mòrt, un espèctre sens orizont. Per començar, se cal desbarrassar de la militància culturala e la far venir una normalitat culturala, en consumant aital la nòstra cultura coma un suedés consuma la siá. S'o fasèm amb normalitat o farem credible e natural, e quitarà d'èsser una decision occitanista per èsser una decision occitana. Anem veire de cinèma en occitan, de teatre en occitan, crompem e ofriscam de libres en occitan, legiscam de revistas en lenga d’òc e escotem de musica e de ràdio dins la nòstra lenga. Benlèu qualques unes descobrirem, estonats, que la nòstra cultura es tan digna coma quina autra que siá.