capçalera biera tobiers

editorial

Donar una oportunitat a Azawad

Lo 6 d’abril passat s'autoproclamèt l’Estat Independent d'Azawad. Èra la culminacion d’una guèrra crusèla e intermitenta entre l’armada de Mali e las fòrças separatistas dels toarègs, pòble nomada qu'es una branca de la familha amazigh. Es passat mai d’un mes e la situacion es totalament blocada: cap de país a pas reconegut lo nòu Estat, mas las fòrças militaras de Mali an pas pogut ges avançar cap al nòrd, çò que fa que la secession d’Azawad siá una realitat ‘de facto’. Manca encara qu'o siá ‘de iure’.
 
Lo drech a l'autodeterminacion, qu'avèm vist aplicar fòrça còps dins los darrièrs vint ans, deuriá èsser aplicat dins aquel cas perque complís totas las condicions objectivas: lo procès de descolonizacion se menèt a tèrme sens respectar las minoritats nacionalas e perque los dreches de la populacion toarèg son estats alebats pels successius govèrns de Bamako. En consequéncia, cal demandar a la populacion d'Azawad se vòlon far partida de Mali o pas.
 
De rebucada, la geopolitica favorís la consolidacion d’aquel Estat nòu. Los dirigents del Movement Nacional de Liberacion d'Azawad (MNLA) explican, e o confirman tanplan fòrça expèrts en politica internacionala e seguretat, qu'un Estat amazigh poiriá venir un tap qu'empediguèsse lo desvolopament de l’islamisme radical dins la zòna, mai que mai aquel d’Al Qaida. Efectivament, lo programa politic de l’MNLA es radicalament democratic e laïc, e aital o an explicat per tota Euròpa los pòrtavoses del movement. De fach, l’islamisme s'es pas jamai enrasigat amb fòrça dins la populacion toarèg. Per contra, abandonar Azawad al sieu sòrt pòt generar un movement de frustracion entre los amazighs que ne radicalize l'ideologia e balhe d'oxigèn a l’islamisme radical.

Etiquetas

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Comentaris

Halhèr Les
11.

#10 qu'ei era culminacion d'un bon article ;) I sò totafèt d'acòrd!

  • 3
  • 0
BOURDON Auloron
10.

#8 i 9 E audament, qué pensatz deth hons der article ? Arren a díser sus Awazad ?

  • 1
  • 0
Halhèr Les
9.

#7 segon mon diccionari francés - espanhòl:
aboutissement [abutismã] m (desenlace) fin, resultado
culmination [kylminasjÕ] culminación

segon mon diccionari francés - catalan:
aboutissement: m resultat, terme, fi, final, desenllaç
culmination: f prop astr culminació

Aquerò dit, sò d'acòrd damb eth comentari sus era dipterofilia!

  • 1
  • 0
Faidit Comuns
8.

Woaw!!
Aqueste debat subre lo mot "culminacion", per ieu es dipterofilia.

Qu'es aquò ?

D'autres dison: "enculada de moscas"

Aquí lo diccionari per aquesta expression francesa:
http://fr.wiktionary.org/wiki/enculage_de_mouches

Amics de las moscas, a lèu...

  • 4
  • 0
BOURDON Auloron
7.

#6 Non soi pas d'acòrd. "Culminacion" qu'ei eth mot normau en castelhan per "aboutissement", "issue", e que supausi qu'en catalan qu'ei parièr; er emplec d'aqueth mot en aqueth sens qu'ei un manlhèu semantic.

D'aulhors, s'espias plan eth sens dat per Halhèr, que vas véder quue non convien pas ara frasa der article.

  • 0
  • 3

Escriu un comentari sus aqueste article