editorial
L’imperialisme lingüistic francés: privilegiar lo fòrt e mespresar lo feble
O publicàvem diluns passat: la justícia francesa a anullada l’oficialitat del creòl en Martinica, en demostrant un còp de mai l’intransigéncia de l’estat francés envèrs la diversitat lingüistica. L’argument juridic se basa sus l’article 2 de la Constitucion francesa, qu’establís que “la lenga de la Republica es lo francés”, utilizat a bodre per empedir que tota autra lenga aja lo meteis estatut que la lenga impausada per l’estat . Aquò es pas un cas isolat, que tant en Corsega coma dins d’autres territòris, l’istòria es la meteissa: l’egalitat es impossibla quand s’agís dels dreches lingüistics.
França, e mai se vante de sa cultura universalista, manten de politicas qu’estofan la diversitat culturala. Las lengas, los veïculs mai poderoses de l’identitat, son sistematicament eliminadas de l’esfèra publica se son pas lo francés oficial. Aquò provòca un privilègi exclusiu pels locutors de l’oïlitan d’Illa de França, los sols que gaudisson de la reconeissença e de l’apreciacion de lor cultura, del temps que los locutors de las autras modalitats d’oïl e de las autras lengas territorialas coma l’occitan, lo catalan, lo breton o lo basco, veson a desaparéisser lor identitat. Nòstres enfants son estats educats dins una cultura qu’es pas, inicalament e localament, la lor, son estats aculturats e assimilats dins un sistèma que mesprèsa las culturas diferentas de la sola oficiala. Son estats educats dins las valors del supremacisme cultural.
E lo problèma tòca pas solament los parlants de las lengas istoricas del territòri francés. Las comunautats migrantas, amb lors lengas e identitats pròprias, son tanben obligadas de renonciar a lors rasics per s’integrar dins una societat que tolèra pas la pluralitat lingüistica. La cultura francesa, dins aquel sens, es una de las paucas del Mond qu’exigís una renonciacion totala a la cultura pròpria per i accedir plenament; es pas possibla l’integracion mas l’assimilacion. Aquel procès de desracinament bastís una societat de mai en mai desconnectada de sas pròprias identitats, en generant de tristum e, çò qu’es pièger, un conflicte social que, de còps, pòrta quitament de violéncia.
Aquela actitud, que li poiriam dire “supremacisme cultural”, non solament erosiona la riquesa culturala e lingüistica del país, mas tanben nos condemna a viure dins una societat empaurida, dins la quala la diversitat es pas celebrada mas reprimida. E aital, lo poder politic nos impausa lo messatge que cal privilegiar lo fòrt e mespresar lo feble.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Aqueste article fa un constat clar de la discriminacion sistemica que patissèm. Es un constat sense los complèxes e la vergonha dels sègles passats, coma o foguèt fait per la discriminacion sistemica que ne patisson femnas e omosexuals. Ara, cal que ne faguessem préner consciéncia a una granda part de la societat occitana.
Avant de parlar d'independença d'occitania, chaldra parlar de l'independença de França. E l'òm apren en segant los jornaus resistants que França es sos la tutela economica de l'UE. Las finanças son vidas e l'òm parla de miliards de deficit. L'òm apren tanben que los resistants reclaman lo retorn a l'independença de França, lo Frexit (quitar l'UE e l'OTAN). E l'òm sòrt los drapeus françes e la marselhaisa. Anatz veire lo site de Florient Philipot.
Dins aquel biais, avaem, nos occitanistes mestier a parlar de l'independença d'Occitania per tornar trobar una identitat occitana, realisar l'unitat d'Occitania e una economia solidaria entre occitans de totas regions. Quitam aquela França una e indivisibla per que siajan reconeigudas las minoritats. Apres tot França es mas un discors e lo discors l'òm pòd lo cambiar.
Coma au temps de Petain, los politics an pus de poder; fau pas comptar sur ilhs. L'òm deu far lo trabalh nos-mesmes. França es dirigeada per una oligarchia financiera que privilegia lo fòrt e masprisa lo feble. Mas, quò es pas tots los frances e dins las autras regions de cultura d'oil i a de braves tipes e de bravas femnas.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari