editorial
Maiòta o l’espaventosa malescasuda del centralisme parisenc
L’archipèla de Maiòta, un territòri francés dins l’ocean Indian, es vengut un exemple espaventós del desastre del centralisme estatal. Las crisis qu’i esclatan amb una regularitat gaireben tragica, dempuèi las protèstas socialas fins a las operacions policièras polemicas o los efièches devastaires del ciclòn Chido, son un clar exemple que la centralizacion de las decisions a París mesprèsa tròp sovent los besonhs locals.
Lo 77% de la populacion de Maiòta viu jol lindal de pauretat, las infrastructuras i son precàrias, e lo govèrn central pren las decisions sens prene en compte los besonhs reals dels maoreses. La manca de servicis basics, lo naut nivèl d’inseguretat e l’impoténcia davant las catastròfas naturalas coma la tragèdia que venon de patir son signes d’una gestion menada amb distància, ignorància, arrogància e mespresanta indeferéncia.
En luòc d’escometre per una governança mai estrecha, lo govèrn central perpetua una dinamica qu’exaspèra la populacion locala: d’operacions repressivas coma Wuambushu e de politicas de migracion qu’estigmatizan las personas del territòri, en ignorant las demandas legitimas coma lo drech del sòl, l’educacion, l’assisténcia sanitària o la seguretat. Fàcia a aquela situacion, es legitim de se demandar se lo problèma es pas dins lo quite sistèma. Remarcarem qu’aquela catastrofica gestion centralizada mena paradoxalament a la pojada de l’extrèma drecha francista de l’RN, qu’aprofiècha la situacion economica e sociala desastrosa per opausar la populacion locala als migrants venguts de las Comòras vesinas, artificialament separadas de Maiòta pel colonialisme francés.
La gestion locala, basada sus la coneissença del territòri e l’implicacion de sos estatjants, poiriá ofrir de solucions mai eficaças e equitablas. Totes los territòris, tanben lo nòstre, an de besonh de decidir rapidament lors prioritats e de gerir lors ressorsas. Lo centralisme, luènh d’èsser un garent d’egalitat, es un obstacle que perpetua las inegalitats e se justifica pas que per l’arrogància e per un imperialisme que quitament gausa reconéisser que Maiòta es pas territòri nacional.
Emmanuel Macron : « Vous êtes bien contents d’être en France. » Racisme inconscient mais ravageur. Les Mahorais sont des Français de plein droit, comme leurs concitoyens de France métropolitaine, ils ont le droit au respect.#Mayotte
— Café Littéraire ☕️ (@C_litteraire) December 20, 2024
pic.twitter.com/TiV96KhUVf
🇾🇹🇫🇷- Après avoir laissé à l'abandon le département le plus pauvre de France, après avoir détruit de nombreuses habitations précaires et imaginé des plans de déportations massives d'êtres humains depuis Mayotte, Emmanuel Macron se met en scène tel un sauveur.#Chido#Mayottehttps://t.co/UFuRKMLcgzpic.twitter.com/FxbpkEP1hM
— Lambdactu🔻 (@Lambdactu) December 19, 2024
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Rampelada
Comunicat del PNO
Qualas solucions per Maiòta ?
La crisi migratòria a Maiòta qu'a donat luòc recentament a una operacion militara francesa mirant, demest autras causas, los estrangièrs en situacion irregulara (Comorians per la màger part), mena a examinar la legitimitat de l'estatut actual de l'illa qu'amb Anjoan, Granda Comòra e Moéli constituís l'archipèl de las Comòras.
Aquela anciana colonia francesa votèt massissament per referendum dos còps per mantenir un ligam amb França al contra de sas vesinas que proclamèron unilateralament lor independéncia lo 6 de julhet de 1975.
Vertat es que la populacion de l'illa èra estada somesa a una intensa propaganda anti-independentista.
Lo referendum del 29 de març de 2009 aviá per objècte de permetre a la populacion de Maiòta, alara una collectivitat departamentala (collectivitat territoriala a estatut particular) francesa de l'ocean Indian, de se prononciar sul passatge de Maiòta a un estatut de departament de la Republica francesa.
La populacion aprovèt la departamentalisacion a una plan larga majoritat fasent de Maiòta lo 101en departament francés.
A l'encòp departament e region, Maiòta es administrada pel conselh departamental.
Segon sos principis etnistas, lo Partit de la Nacion Occitana se deuriá logicament prononciar per la reünificacion de l'archipèl de las Comòras dont Maiòta parteja la lenga e la cultura swahilis e quitament per l'unitat de la nacion swahili dont l'aira etnolingüistica cobrís un larg territòri en Africa de l'Èst.
Pasmens, e mai se los Maoreses son etnicament alienats, lor volontat de demorar « francés » es incontestabla e los interèsses geopolitics de la poténcia coloniala francesa pesan fòrça.
Lo desfís es de convéncer los Maoreses qu'an interès a l'independéncia e pas necessàriament sul pic a l'integracion dins l'Estat de las Comòras ont regna una granda instabilitat politica.
Segon lo Partit de la Nacion Occitana, aquò poiriá passar per un periòde transitòri d'autonomia amb cotutèla internacionala associant l'ONU, l'èx poténcia coloniala francesa e los Estats vesins (las Comòras, Madagascar, Kenya etc.)
Cal pas persistir ni dins l'estatut de departament que risca d'impausar als Maoreses l'integracion e l'assimilacion a França ni dins un estatut d'autonomia tant aprigondit que siá.
E mai se Maiòta veniá totalament independenta, aquò excluriá pas d’acòrdis de cooperacion amb l'anciana poténcia coloniala e, a mai o mens long tèrme, l'integracion dins l'Estat de las Comòras.
Lo passatge progressiu de l'autonomia a l'independéncia es un objectiu mai realista que lo de l'integracion precipitada de Maiòta a l'Estat de las Comòras.
Per una ficcion administrativa e juridica espantanta lo Portugal de Salazar afortissia que Macau (en China) , Angola e Moçambic (en Africa) o Goà (en India) èran pas de colonias mas tot simplament de "provincias portuguèsas" al meteis titol qu'Alentejo o Algarve ! Levat los portugueses qu'èran plan forçats d'i creire , aquesta absurditat enganava pas diguns pel mond .
Que Maiòta es pas territòri nacional es una evidència, levat pels franceses que son tanben forçats (o que fan mina !) d'encapar aquesta ficcion administrativa e juridica qu'afortis qu'aquela tròç de l'arquipèl de las Comòras (al larg d'Africa ) o que Guiana (en America del Sud) son pas de colonias mas de "départements français" al meteis titol que la Seine Saint Denis o lo Calvadòs.
França s'es gardat aquesta iscla de son ex-colonia de las Comòras unencament per de rasons estràtegicas, per contunhar d'ésser militàriament presenta dins aquesta partida del mond. Emai lo paure Bayrou s'i es daissat préne quand a rebecat a quauqun que li reprochava de pas se trobar a Maiòta ont èra jà Macron : "Quand lo president de la republica es en desplaçament a l'ESTRANGER cal que lo primièr ministre demòre sul territòri nacional" . Un plan polit lapsus qu'o ditz tot...
Se deman Soïssa se prenia la fantasia de decretar que Haïti es un canton soïsse qual i creria ? E se en pus los mediàs soïsses "s'estonavian" de constatar que, lo mens qu'òm pòsque dire, la populacion que viu dins aquesta iscla de Haïti ten pas exactament (eufemism..) lo mèsma nivèl de vida que dins los cantons de Genèva, Zürich o Bèrna , sus Tèrra serian plan los sols a se n'estonar !
Emmanuel Macron : « Vous êtes bien contents d’être en France. » E ben nos, d'èsser "en França", ne crebam deslenguts, desculturats, despoderats, desvestits de tot çò que nos fa pòble, de tot çò que nos fa nosautres, e per qué mai, en escambi : tot l'estat social e lo servici public fican lo camp ; lèu non n'aurem pas res mai a pèrdre…
Macron demission!...
Quitam l'Union Europeena, Quitam l'Otan que l'argent que França lòrs balha sert a alimentar la guerra contre Russia.
Me sei laissat dire que França es sos la tutela de Bruxel.
Los frances devam exigear un contròli de l'argent que ven de nòstres impòts e autras taxas.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari