Lo 6 de febrièr passat, se publiquèt una crida sus la representacion de las femnas dins lo movement occitanista, çò raportàvem aqueste dissabte. Aquel manifèst es pas solament una declaracion d’intencions mas es una crida valenta, coratjosa e indispensabla per far avançar l’occitanisme devèrs l’egalitat reala e efectiva, mai que mai dins lo moment istoric que vivèm, ont los neofaissismes se fan ausir dins los mèdias e los rets socials jos lor contraròtle, e ont los discorses d’asirança e d’exclusion ganhan de fòrça. Per tant, consideram aquel manifèst coma una alenada d’aire fresc que nos remembra que las valors de paratge, convivéncia e larguesa son pas solament d’ideals, mas de principis que cal aplicar cada jorn dins la vida vidanta.

Lo movement occitanista s’es totjorn caracterizat per sa volontat de defensa de la diversitat culturala e lingüistica. Ara ven lo moment d’anar mai enlà e de garentir qu’aquela diversitat se rebata tanben en tèrmes de genre. La proposicion d’assegurar la paritat dins las intervencions publicas, dins los pòstes de decision e dins las juradas de prèmis literaris e artistics es pas solament una question de justícia: es un besonh per enriquir lo debat e donar la paraula a de vejaires tròp sovent invisibilizats.

Podèm pas desmembrar lo ròtle fondamental de las femnas qu’an fargada nòstra istòria e nòstra civilizacion, en començant per las trobairises. De mençonar las eroïnas medievalas coma Francesa de Cesèlli, Catarina Segurana, Clemença Isaura e lo grop de femnas que capitèron a tuar Simon de Montfòrt a Tolosa. Cal tanplan mençonar las femnas cataras dont Esclarmonda de Fois. Tanben Alienòr d’Aquitània, Ermengarda de Narbona; las femnas malaürosas coma Maria de Montpelhièr, comtessa de Gange del destin tragic, las protestantas eroïcas coma Maria Durand, embarrada dins la Torre de Constança en Aigas Mòrtas, que sostenguèt moralament sas companhas e escalprèt lo mot resistir dins la pèira. Enfin, recordem-nos d’Olímpia de Gouges, d’Antonieta de Salvan de Saliès, de Marisa Negre e Rosina de Pèira, entre plan d’autras. Lo legat de totas elas nos obliga de reconéisser e valorizar lo trabalh de las femnas de l’ora d’ara e de crear d’espacis per que pòscan participar a egalitat de condicions.

Jornalet dona tot nòstre sosten a aquel manifèst e encoratja las associacions, institucions e individús a lo jónher. L’egalitat de genre, d’efièch, non es pas brica una question segondària: es quicòm d’essencial per bastir un movement occitanista fòrt, plural e coerent amb sas pròprias valors. Fagam doncas d’aquela crida una realitat!

Se nos agrada pas de signar de documents monolingües en francés, ja que preferissèm tostemps d’o far en occitan, totun avèm signat aquel manifèst sens trantalhar perque lo combat contra lo patriarcat dins lo occitanisme nos pareis un tèma urgent. Ara fasèm una crida especiala per que qualqu’un lo revire en occitan e aital que se prepause un manifèst lingüisticament just, d’a fons coerent amb la lucha per la dignitat e l’egalitat que la revendica amb rason.