editorial
Ganhar lo combat numeric es possible
I a un domeni ont l’intervencion e l’escanament jacobin practicament an pas d’influéncia ni d’espaci. Es un domeni ont la libertat es granda e ont las barrièras son petitas. Sèm a parlar, evidentament, de l’univèrs de las tecnologias de l’informacion e la comunicacion e de tot çò que i a a veire, e mai que mai d’Internet. Es dins aquel espaci virtual, mas a l’encòp plan real, que la cultura e la lenga occitanas an un immens terren per i córrer, progressar e viure dins una cèrta normalitat. Malastrosament, los occitans sembla qu’ajam pas gaire d’interès per desvolopar aquel espaci. D’autras minoritats nacionalas, coma los bretons, los catalans o los bascos, n’an tirat un rendement plan naut, en arribant al grand succès d’obténer de domenis pròpris d’Internet (.bzh, .cat e .eus). Se i a qualque rason qu’empedisca lo domeni .occ o tot autre que nos corresponda? Òc, n’i a solament una: la manca de fòrça sociala e institucionala que sostenga una demanda d’aquelas caracteristicas.
Vertat es que i a d’exemples que nos fan pas pèrdre l’esperança. Los animators de la Wikipèdia en occitan son un exemple infatigable per tota la nacion occitana. An demostrat que la nòstra lenga es tan digna e tant utila coma quina autra que siá. La traduccion de logicials en lenga d’òc avança tanben mercés al trabalh abnegat e silenciós d’un grop petit de patriòtas occitans, que venon quitament de nos regalar amb lo domeni .òc.eu, ont avèm ja jornalet.òc.eu.
Caldriá que lor esfòrç trobèsse resson e sosten demest los occitans al moment de crompar de produches informatics. “Es tanben en lenga occitana?” Aquò es una question simpla que poiriam far cada còp que crompam un objècte tecnologic (un telefòn mobil, una tauleta, un televisor) o un logicial. Gaireben totjorn la responsa serà negativa, mas se sèm fòrça los qu’o demandam i aurà benlèu qualque cambiament. Çò segur, es que las grandas entrepresas se mouràn pas s’i a pas cap de demanda dels consumaires.
Lo combat numeric lo se cal prene seriosament. Avèm los espleches e las capacitats per combatre e ben capitar. L’occitan a ja demostrat sa vivacitat sus Facebook. Cal sautar sus nòus domenis numerics e i prene possession. Lo cas de Twitter, qu’en d’autras escasenças n’avèm parlat, es paradigmatic. S’aguèssem solament qualque dotzena d’usatgièrs actius sus Twitter en occitan seriá un grand pas endavant. Podèm crear de domenis ont l’usatge de la lenga occitana siá absoludament normal. Es pas un trabalh titanenc. Podèm començar d’o far uèi meteis. Pòdes començar d’o far tu meteis quand vendràs de legir aqueste article.
Vertat es que i a d’exemples que nos fan pas pèrdre l’esperança. Los animators de la Wikipèdia en occitan son un exemple infatigable per tota la nacion occitana. An demostrat que la nòstra lenga es tan digna e tant utila coma quina autra que siá. La traduccion de logicials en lenga d’òc avança tanben mercés al trabalh abnegat e silenciós d’un grop petit de patriòtas occitans, que venon quitament de nos regalar amb lo domeni .òc.eu, ont avèm ja jornalet.òc.eu.
Caldriá que lor esfòrç trobèsse resson e sosten demest los occitans al moment de crompar de produches informatics. “Es tanben en lenga occitana?” Aquò es una question simpla que poiriam far cada còp que crompam un objècte tecnologic (un telefòn mobil, una tauleta, un televisor) o un logicial. Gaireben totjorn la responsa serà negativa, mas se sèm fòrça los qu’o demandam i aurà benlèu qualque cambiament. Çò segur, es que las grandas entrepresas se mouràn pas s’i a pas cap de demanda dels consumaires.
Lo combat numeric lo se cal prene seriosament. Avèm los espleches e las capacitats per combatre e ben capitar. L’occitan a ja demostrat sa vivacitat sus Facebook. Cal sautar sus nòus domenis numerics e i prene possession. Lo cas de Twitter, qu’en d’autras escasenças n’avèm parlat, es paradigmatic. S’aguèssem solament qualque dotzena d’usatgièrs actius sus Twitter en occitan seriá un grand pas endavant. Podèm crear de domenis ont l’usatge de la lenga occitana siá absoludament normal. Es pas un trabalh titanenc. Podèm començar d’o far uèi meteis. Pòdes començar d’o far tu meteis quand vendràs de legir aqueste article.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Realment és molt important poder haver una eïna com l'internet e poder com ara mantener unas conversas amb la nostra estimada lenga occitana, acatalanada amb lo meu cas, perquè som catalan de les illes. Precisament la lenga nostra és de las que ten plus possibilitats per ser compresa facilament, tots los païses latins sense la conèisser nos poden comprene, pensar que d'America, Africa, Europa, e cresi que fins a Asia hi ha paísos que foren colònias portugueses o franceses, que ens podran conéisser. Per cert avui a Mallorca fa una nevada importanta, causa pauc abitual.
Òc. Tanben cal se'n avisar que la mala informacion o la desinformacion borrola e parasita de còps la visibilitat occitana sus lo web. Ex. las manipulacions dels faches linguistics en Occitània orientala en contact amb d'autres ensèms linguistics : http://fr.wikipedia.org/wiki/Mentonasque
(vejatz la nòva mapa apareissuda pauc de temps fa en particular sus lo país mentonasc, per Ròia me par qu'es ben de genovés alpenc e non d'occitan alpenc).
Cresi que i a un aute combat de consequéncia ende la lenga, ei lo combat de la preséncia de la lenga dens las collectivitats locaus. Sufeish de véser la diferéncia enter Aran, o medish las Valadas Occitanas, e lo vueit que i a au miei: lo Conselh Generau d'Aran a un beròi sit wèb, e tanben las comunas d'Itàlia an per grana part un portau linguistic en occitan. En França, qui demòra un Estat centralista e unitari (e cau brembar que las "collectivitats locaus" n'an pas poder de votar leis), la preséncia de la lenga n'ei pas sistematica, n'èm luenh, dens los sits wèb, dens l'identitat grafica (e coneishètz logòs de collectivitats virats en occitan?), dens los bulletins... A maugrat deu tribalh militant, i se cau tornar, shens relambi.
Ara la revista Lingüistica Occitana (http://revistadoc.com) se pòt tanben trapar a http://revistadòc.òc.eu e a http://lingüista.òc.eu
Que d'autres organismes occitans demanden a Joan Francés Blanc aquela identificacion! :-)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari