editorial
A prepaus de Charlie Hebdo
La setmana passada aqueste jornal faguèt çò que caliá far e çò qu’èra corrècte: combatre la terror e mostrar la nòstra solidaritat amb las victimas de l’extremisme. Fa una setmana i podiá pas aver cap de nuança ni cap d’autra consideracion que la condemna de la terror e lo sosten incondicional a la libertat d’expression e a la democracia. Caliá quitament sosténer sens nuanças, aqueles jorns, l’accion governamentala de la Republica Francesa. Una setmana puèi, e en invocant tot bèl just la libertat d’expression, aqueste jornal considèra qu’es ora de far qualques consideracions de fons, qu’en cap de cas meton en question lo nòstre apròchi precedent, mas, qu’al fons, lo refortisson e lo fan mai ric.
En primièr luòc, volèm dire publicament qualques consideracions sul setmanièr atacat. Charlie Hebdo se caracterizèt totjorn per èsser un mèdia absoludament ostil amb çò que defend Jornalet: lo drech d’Occitània d’èsser Occitània. Lo setmanièr satiric ataquèt totjorn los nòstres principis e se’n trufèt. Per exemple, Charlie Hebdo prenguèt de posicions insultantas e difamatòrias contra las minoritats nacionalas e lingüisticas en 1998, al moment que lo govèrn francés signèt (sens la ratificar) la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias. E aquò es important d’o remembrar perque es important pels occitans e mantes occitanistas se sentiguèron ofensats dins lor identitat e lor dignitat. Mas aquò rai: coma ditz lo setmanièr dins sa primièra pagina, “tot es perdonat”. Alavetz, de la meteissa faiçon qu’o criticam, tanben defendèm lor drech d’o far e d’o tornar far dins l’avenir.
En segond luòc, nos a pas agradat brica que los justes e sentits omenatges a las victimas sián venguts una apologia de la Republica Francesa. Èra logic e previsible qu’o orquestrèsson aital las autoritats francesas, mas nos a semblat qu’en qualques moments veniá una sòrta d’adesion obligatòria a tot lo discors oficial francés, qu’es un factor d’exclusion de las populacions culturalament diferentas. Fa qualques jorns, justament, un dels responsables de las comunautats josievas francesas disiá que lo respècte de las identitats diferenciadas de França seriá un bon antidòt contra los extremismes. El parlava, logicament, de las identitats ebrieva e musulmana, mas es evident que tanben i cal comprene las identitats occitana o bretona, per exemple. Valdriá la pena d’o remembrar.
En primièr luòc, volèm dire publicament qualques consideracions sul setmanièr atacat. Charlie Hebdo se caracterizèt totjorn per èsser un mèdia absoludament ostil amb çò que defend Jornalet: lo drech d’Occitània d’èsser Occitània. Lo setmanièr satiric ataquèt totjorn los nòstres principis e se’n trufèt. Per exemple, Charlie Hebdo prenguèt de posicions insultantas e difamatòrias contra las minoritats nacionalas e lingüisticas en 1998, al moment que lo govèrn francés signèt (sens la ratificar) la Carta Europèa de las Lengas Regionalas o Minoritàrias. E aquò es important d’o remembrar perque es important pels occitans e mantes occitanistas se sentiguèron ofensats dins lor identitat e lor dignitat. Mas aquò rai: coma ditz lo setmanièr dins sa primièra pagina, “tot es perdonat”. Alavetz, de la meteissa faiçon qu’o criticam, tanben defendèm lor drech d’o far e d’o tornar far dins l’avenir.
En segond luòc, nos a pas agradat brica que los justes e sentits omenatges a las victimas sián venguts una apologia de la Republica Francesa. Èra logic e previsible qu’o orquestrèsson aital las autoritats francesas, mas nos a semblat qu’en qualques moments veniá una sòrta d’adesion obligatòria a tot lo discors oficial francés, qu’es un factor d’exclusion de las populacions culturalament diferentas. Fa qualques jorns, justament, un dels responsables de las comunautats josievas francesas disiá que lo respècte de las identitats diferenciadas de França seriá un bon antidòt contra los extremismes. El parlava, logicament, de las identitats ebrieva e musulmana, mas es evident que tanben i cal comprene las identitats occitana o bretona, per exemple. Valdriá la pena d’o remembrar.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Lo setmanari sarcàstic "Carlet Pardalet" m'han dit que ja surt pas, es lo milhor que podien faire. És un senyal de senh de lo govern francès, faire que las causes se calmin e que la mala llet que cadascun se la guardi e procurin veire las causes de manera plus positiva e sense ofendre al fraire proïsme.
Es un bon editorial. O cal dire que, s'un gredon es pas una bala, los de Charlie an tanben lors asiranças. Si que non, encara un pauc e ne fan un jornal SACRAT!
D'acòrd hèra dab aqueth editoriau, qu'ei çò qui calè arreperar. Que hè ben d'at leguir. Que cau avisà's tanben d'ua creishença d'ua "esquèrra" nacionalista francesa chovina (PCF, Front de Gauche, ...) qui's sembla hèra a "Podemos". Que son corrents politrics dangerós qui defenen eths interés der'imperialisme dab ua careta de progrès e democracia. Acarats ara question nacionau era careta que cai.
#5 Als Estats-Units la libertat d'expresion passa, dins la lei, abens, es lor 1er amandament, un dreit constitucional qu'i tenon. Per contra, la societat civila jòga un ròtle important dins çò qu'es acceptat o pas coma presa de posicion.
Aguèsse un jornal publicada aquesta una de Charlie, auriá pas brica agut de problèma amb la justícia, e per aquò, lor libertat d'expression es mai granda que la nòstra (veire lo nombre d'arrestats d'aquels darrièrs jorns en çò nòstre). Mas per contra auraiá agut la condemnacion de la societat civila, es per aquò que los jornals s'i «auto-censuran».
Dins l'encastre de las religions comprenem pas trop aquí, mas s'agís de pas «se prene la colèra de las comunautats». Lo director de Modzilla (Firefox, eca.) s'èra dit contra lo maridatge d'omosexuals, abans que la lei passa en California. Manca d'astre per el, son sèti social es… a San Francisco, çò qu'enrabièt la comunautat gay e li faguèt una marrida publicitat/reputacion.
Autre país, autre biais de veire las causas… censura per la lei o per la societat ?
#5 Sus aquel silenci al nivèl inglès e estasunidenc, trapi que i'a aici un paradòx d'interessant (notadament rapòrt a la reaccion de Fourest e a çò que provoquet). Òm pòt esser d'acordi o non amb aquela pausicion, aquela "dralha" editoriala, òm la pòt condemnar, criticar, diser qu'es pas normala, çaquela, decidar de la respectar pas e passar en fòrça.... es que seria una manca a la libertat d'expression (qu'aprep tot, causir de parlar o pas de quicòm, far part de la libertat d'expression)
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari