Aquesta setmana Jornalet fasiá resson d’una de las nòvas mai estonantas qu’avèm publicat dins las tres annadas de vida d’aqueste jornal. Un grop de parents de Cambon (País d’Albi) manifestèron contra la dobertura d’una classa bilingüa occitan-francés. Los arguments d’aqueles parents irritats èran al bòrd del ridicul, mas se fondavan sus un tèma central: lo mesprètz mai absolut per la cultura e la lenga del país. Qualques personas de bona fe atribuiguèron aquela actitud a lor ignorància. Es possible. Mas aqueste jornal nos inclinam a pensar que lo motor ideologic qu’impulsèt aqueles parents a manifestar contra la coneissença d’una lenga se basa sus l’actitud culturicida e xenofòba qu’existís dins la part mai escura de la nòstra societat.
 
La “vergonha”, compresa coma autoòdi (l’òdi de se, l’òdi de sa pròpria lenga), es una malautiá sociala que n’avèm sovent parlat. Aqueles parents de Cambon son la bona pròva d’un cas extrèm dels simptòmas d’aquela malautiá. Sola la “vergonha” explica qu’ajan pas cap de problèma per dobrir una classa en anglés e que refusen una classa en occitan. Sola la “vergonha” explica que digan qu’aiman la lenga occitana mas que manifèsten per l’enebir dins las escòlas. Sola la “vergonha” los fa manifestar per empedir (òc, empedir) que lors enfants ajan mai de cultura e mai de coneissenças. Aqueles parents son la perpetuacion de l’ignorància mai provincialista, de la falhida intellectuala e de l’ignorància mai primitiva. Es possible que sián aqueles parents, e pas lors enfants, los que lor caldriá anar a l’escòla e aprene las leiçons de çò qu’es la diversitat, de leiçons de tolerància, de convivéncia e de paratge.
 
La part positiva d’aqueste triste afar es la reaccion dels legeires de La Dépêche, lo jornal que se’n faguèt resson en un primièr moment. L’immensa majoritat dels comentaris venián de personas que defendián l’escòla bilingüa e la dobertura de la classa en occitan. O fasián d’un biais racional e argumentat, en comparason amb la furor e la ràbia emplegadas pel collectiu dels parents ultrajacobins. Aprene una lenga (quina que siá) es pas jamai un problèma e es totjorn una riquesa. O demòstran totes los estudis e de milièrs de cases practics. Cal per aquò, ara, mai que jamai, que se dobrisca la classa bilingüa. Cal dobrir un ponch de lum a Cambon qu’illumine, e mai s’es de manièra flaca, l’esperit manjat pels vèrms de la “vergonha” de qualques parents.