editorial
A prepaus de TV3 e la lenga occitana
Se i a quicòm qu’enfècta un catalan es qu’òm parle de Gerona, de Lérida, de San Cucufate o de Figueras en mespresant los toponims catalans naturals e legals, que son Girona, Lleida (en occitan Lhèida), Sant Cugat o Figueres. La primièra mesura que la dicta quin regim que siá que vòl destruire una cultura es de ne cambiar la toponimia e de l’adaptar a la lenga mai fòrta. Es un fach classic e recurrent que se repetís dins totes los endreches ont se practica un culturicidi. En Occitània o sabèm pro plan. Es donc particularament lamentable que la television publica catalana, TV3, aja emplegat sistematicament la toponimia francesa per rapòrt al tristissim accident d’avion que tombèt sul Pueg dels Tres Evescats, près de Barcilona de Provença e de Dinha. Aquela television a parlat sistematicament de Barcelonnette* (sic) e de Digne-les-Bains* (sic), quitament dins son edicion en aranés, en exibissent son mesprètz mai absolut de la lenga occitana.
Davant las criticas qu’a provocat, la television catalana se defend en disent qu’o marca aital lo sieu libre d’estil, que ditz efectivament que cal solament respectar la toponimia occitana dins lo cas de la Val d’Aran. Remarca tanben que cal respectar la toponimia catalana dins lo cas de Catalonha Nòrd, mas lo respècte que mòstran s’acaba aquí. Per la rèsta, la francizacion lor va plan. Tot aquò poiriá èsser fruch de l’ignorància, de la negligéncia o d’una manca d’interès criticabla, mas tot aquò es encara mai grèu perque la lenga occitana es oficiala en Catalonha, coma o ditz l’Estatut d’Autonomia de 2006 (article 6.5). L’actitud de TV3 es tanben mai que mai criticabla per son excepcionalitat: d’autres mèdias catalans, quitament qualques unes apertenent al meteis grop public que TV3, an ensajat en tot moment de mostrar un respècte professional de la lenga occitana en emplegant los tèrmes toponimics en occitan (o en version catalana, çò que nos sembla tanben legitim e comprensible).
Fin finala, e malgrat que qualqu’un o pòsca interpretar coma un cèrt acte de prepoténcia, la còla de Jornalet vòl far saber que s’ofrís, sens cap de còst ni cap de contraprestacion, per conselhar quin mèdia que siá sus la toponimia corrècta en lenga occitana. D’ara endavant, doncas, i a pas mai d’excusa per emplegar pas corrèctament la lenga d’òc amb los toponims d’Occitània.
Davant las criticas qu’a provocat, la television catalana se defend en disent qu’o marca aital lo sieu libre d’estil, que ditz efectivament que cal solament respectar la toponimia occitana dins lo cas de la Val d’Aran. Remarca tanben que cal respectar la toponimia catalana dins lo cas de Catalonha Nòrd, mas lo respècte que mòstran s’acaba aquí. Per la rèsta, la francizacion lor va plan. Tot aquò poiriá èsser fruch de l’ignorància, de la negligéncia o d’una manca d’interès criticabla, mas tot aquò es encara mai grèu perque la lenga occitana es oficiala en Catalonha, coma o ditz l’Estatut d’Autonomia de 2006 (article 6.5). L’actitud de TV3 es tanben mai que mai criticabla per son excepcionalitat: d’autres mèdias catalans, quitament qualques unes apertenent al meteis grop public que TV3, an ensajat en tot moment de mostrar un respècte professional de la lenga occitana en emplegant los tèrmes toponimics en occitan (o en version catalana, çò que nos sembla tanben legitim e comprensible).
Fin finala, e malgrat que qualqu’un o pòsca interpretar coma un cèrt acte de prepoténcia, la còla de Jornalet vòl far saber que s’ofrís, sens cap de còst ni cap de contraprestacion, per conselhar quin mèdia que siá sus la toponimia corrècta en lenga occitana. D’ara endavant, doncas, i a pas mai d’excusa per emplegar pas corrèctament la lenga d’òc amb los toponims d’Occitània.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
TV3 e las cadenas catalanas de ràdio e television devon consultar totjorn Wikipèdia catalan https://ca.wikipedia.org (e occitana https://oc.wikipedia.org), lo sit http://toponimiaoc.webs.com/
TV3 e las cadenas catalanas de ràdio e television devon consultar totjorn Wikipèdia catalan https://ca.wikipedia.org (e occitana https://oc.wikipedia.org), lo sit http://toponimiaoc.webs.com/
Des de Catalonha tot el suport al respecte a la toponímia occitana, que a més és molt més propera a la pronúncia catalana que no pas la francesa. És impropi de TV3 de no respectar-la (i em sorprèn). Això em recorda que a la sortida de Barcelona per la Meridiana hi ha un cartell anunciant Montpelhièr, però amb la grafia francesa. Molt bé per l'anunci, però s'ha perdut una oportunitat més per respectar la toponímia original occitana.
Au comencament, davant de legir la vòstra critica, me disià qu'aquò era 'na polemica que n'avià pas gran enterés... Mas avòra, pense qu'avetz rason pardeque n'en fau pas obledar que la lenga nòstra z-es oficiala en Catalonha! Adoncas, crese qu'aquò-es ben 'na question de respeit!
Sobretot qu'aicí, sus Jornalet, mostran pro de respeit per 'questa region e sa lenga, per la sià toponimia emai sa cultura... E serai ben de faire la mesma chausa d'embei nòsautres, marcès TV3!
Catalunha, se vòu estar independent, a besonh de la França com aliada, pas com enemiga. Que'es per açò que vòlen pas ofensar susceptibilitats francesas en favorisar un moviment que met en question la legitimitat de la nacion francesa. De mei, i a pas de conscienci occitana, los quites estatjants deu "midi" ignòran bravament los toponimes occitans.
Peus catalans, un còp que se son destacats de la lenga comuna, i a pas mei de causida que de cercar l'amistat dab la França. L'enemic espanhòu qu'ei fòrça poderós com per s'en cercar un aute ...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari