editorial
Mespresats pels mèdias
Imaginem, per un instant, qu’un ciutadan valon comencèsse una cauma de la fam per revendicar sos dreches lingüistics dins la zòna metropolitana flamenca a l’entorn de Brussèlas. O imaginem, per exemple, qu’un elegit del Nòu Bronswik comencèsse una cauma de la fam per far respectar lo bilingüisme oficial en anglés e francés existent dins aquela província atlantica de Canadà. O imaginem, tot simplament, que lo director d’un licèu francés a l’exterior comencèsse una cauma de la fam per protestar contra lo barrament del sieu centre. Dins aqueles tres cases, e dins tantes autres semblables que poguèssem imaginar, quala cresètz que seriá la reaccion dels mèdias franceses? La responsa es tan vesedoira que la detalharem pas, mas ben podèm dire que se poiriá anar de Bretanha fins a Provença en caminant sus las paginas dels jornals franceses que parlèsson d’aqueles afars.
Ça que la, quand lo que fa la cauma de la fam es un elegit occitan en defensa de sa lenga, la nòva despareis automaticament. Lo problèma es pas que siá un elegit occitan; generariá pas tanpauc lo mendre signe d’interès se foguèsse un ciutadan de Martinica, de Catalonha Nòrd, de Canaquia o de Corsega. Los mèdias franceses, après aver viscut qualques sègles en fumant tot tranquillament l’òpi del jacobinisme, en participar gaujosament al bastiment del projècte nacional francés, en tot practicar lo culturicidi mai important de l’Euròpa occidentala, son pas solament conscients de censurar qué que siá. Simplament i pensan pas. Es pas de marrida fe: la cauma de la fam de Dàvid Grosclaude es estada, tot simplament, invisibla. Sèm convencuts que se demandèssem als grands mèdias franceses lor vision de l’afar, sauprián quitament pas de qué sèm a parlar. Los afars “provincials” s’evaporan sul camin de París e quand i arriban son ja solament una nèbla blanca que sul pic desapareis. Los mèdias parisencs deurián aver vergonha que la premsa internacionala aja parlat mai d’aquel afar que la premsa estatala francesa.
Los mèdias “regionals”, totjorn rapids e complasents a tot çò qu’arriba dins la capitala de la “Republica”, sembla qu’an pas mostrat gaire d’interès a aquela cauma de la fam. Bodieu! Se ne parlèsson serián la vergonha dels collègas de París e de qualques elegits locals interessats a far lor carrièra dins la capitala de la “Republica” per fugir aqueste país que lor remembra que fan partida d’una autra realitat. A causa d’aquò n’an pas parlat, malgrat qualques onorablas excepcions. Tot aquò demòstra, encara un còp, que la nacion occitana se poirà solament bastir se dispausa de mèdias qu’ajan una vision occitana del Mond, en la lenga que siá, qu’ajuden a bastir un espaci occitan de comunicacion. Alavetz, encoratjam totes los legeires a consumar de mèdias del país, e a los sosténer, perque son los sols que lor impòrta vertadièrament tot çò que se passa en Occitània.
Ça que la, quand lo que fa la cauma de la fam es un elegit occitan en defensa de sa lenga, la nòva despareis automaticament. Lo problèma es pas que siá un elegit occitan; generariá pas tanpauc lo mendre signe d’interès se foguèsse un ciutadan de Martinica, de Catalonha Nòrd, de Canaquia o de Corsega. Los mèdias franceses, après aver viscut qualques sègles en fumant tot tranquillament l’òpi del jacobinisme, en participar gaujosament al bastiment del projècte nacional francés, en tot practicar lo culturicidi mai important de l’Euròpa occidentala, son pas solament conscients de censurar qué que siá. Simplament i pensan pas. Es pas de marrida fe: la cauma de la fam de Dàvid Grosclaude es estada, tot simplament, invisibla. Sèm convencuts que se demandèssem als grands mèdias franceses lor vision de l’afar, sauprián quitament pas de qué sèm a parlar. Los afars “provincials” s’evaporan sul camin de París e quand i arriban son ja solament una nèbla blanca que sul pic desapareis. Los mèdias parisencs deurián aver vergonha que la premsa internacionala aja parlat mai d’aquel afar que la premsa estatala francesa.
Los mèdias “regionals”, totjorn rapids e complasents a tot çò qu’arriba dins la capitala de la “Republica”, sembla qu’an pas mostrat gaire d’interès a aquela cauma de la fam. Bodieu! Se ne parlèsson serián la vergonha dels collègas de París e de qualques elegits locals interessats a far lor carrièra dins la capitala de la “Republica” per fugir aqueste país que lor remembra que fan partida d’una autra realitat. A causa d’aquò n’an pas parlat, malgrat qualques onorablas excepcions. Tot aquò demòstra, encara un còp, que la nacion occitana se poirà solament bastir se dispausa de mèdias qu’ajan una vision occitana del Mond, en la lenga que siá, qu’ajuden a bastir un espaci occitan de comunicacion. Alavetz, encoratjam totes los legeires a consumar de mèdias del país, e a los sosténer, perque son los sols que lor impòrta vertadièrament tot çò que se passa en Occitània.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Cara Pitia de Delfe
Volètz "bastir un espaci occitan de comunicacion, fins a temps qu'aquela nacion aja enfin establit lo sieu Estat Occitan"
Doncas sètz d'acòrdi amb lo PNO que o demanda sens relambi dempuèi 1959
http://lo.lugarn-pno.over-blog.org
Prenètz la paraula ! França Blau Tolosa vos balha la paraula deman de matin o tre ara se volètz daissar un messatge al respondeire de la ràdio al 05-34-43-22-22. O sonatz tanben al 05-34-43-31-31 se volètz passar en dirècte deman de matin entre 08h10 e 08h20.
Aquí lo subjècte qu'aprèsta la redaccion de França Blau Tolosa per deman matin:
''L'occitan comme les autres langues régionales pourrait être bientôt inscrit dans la Constitution Française. Est ce que ça sert encore à quelque chose d'apprendre et de parler occitan. Réagissez ce lundi matin''
Comentatz tanben la pagina Facebook de França Blau Tolosa. Reagissètz e esparetz pas que los ''adversaris'' de l'occitan s'apoderen la paraula:
https://www.facebook.com/FranceBleuToulouse
Los medias occitans existan, e fonccionan, la prova. Mas l'enjuec es de tochar de mond que sabon manca pas que los medias occitans existan, e que demoran doncas redusits als medias ordinaris, lor quotidian regionau o de jornaus nacionaus segon lors conviccions, o la TV e la radio. Poèm pas decidar qu'aquelos medias existan pas, o que son indignes de nostra atencion, car vol dire decidar qu'avèm pas ren a dire au mond que son pas jà amb nosautres. La cauma de la fam es estaa assenhalaa per l'AFP. Le Parisien l'a utilizaa, los autres non, manca pas lo Figaro qu'auria perfechament pogut se'n servir per se trufar de las promessas non tengùas dau govèrn, dau meteis biais qu'a représ una mocion confidenciala d'una istaància oficiala rechampant d'universitaris de totas las lengas que criticava la reforma dels collègis.
Bon, a priori sabèm que lo jornalista ordinari es ni informat ni ineressat per la question de las lengas regionalas. Aquo dich, quentes esforces fasèm per ne tochar au mens quauques uns e lor explicar de qué ne vira, quitament se per aquo far lor chau pagar lo beure e lo manjar, en lor mostrant tot lo ben que pensam d'elos ? Lo problèma es que per de rasons d'economia los grands quotidians an liquidat lors correspondents locaus (aquo dich aquelos quand existavan èran pas forçadament accessibles : penso au localier de LIbé per Tolosa, un ancian de Luta Occitana, qu'avia visiblament virat sa cuti e qu'a pas jamai parlat de las manifestacions Anem oc... Mas tant que s'establisson pas de liams personaus amb un relai posible dins aquest mond, serè dificil de trauchar.
Per contra, observo qu'encuèi suu sit de LIbé, l'i a tot un debat sur la Charta. Tot un chascun l'i pot participar. Quant d'occitanistas o sabon, e son lestes a s'investir aqui dedans ? Es un biais d'estre presents dins un debat que nos concerna, sens laissar parlar los autres, qu'elos sabon far.
Enquanto isso, no Brasil : http://www.taquiprati.com.br/cronica.php?ident=1147
:)
Tot aquò demòstra, encara un còp, que la nacion occitana se poirà solament bastir se dispausa de mèdias qu’ajan una vision occitana del Mond, en la lenga que siá occitana e res mens ni res mai qu'occitana, mèdias, qu’ajuden a bastir un espaci occitan de comunicacion, fins a temps qu'aquela nacion aja enfin establit lo sieu Estat Occitan, o quitament Occitanocatalan. L'estat francés, tal coma es estat pensat dempèi la debuta del milenari capecian es sempre estat letal per tota autra lenga e cultura que la del sieu monilh reialista francés. Una republica, aquò ? S'avallirà coma tot çò mai dins las cendres del sieu quite orguèlh.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari