Coma totòm sap, dempuèi Argentina fins a Corèa, lo 27 de setembre i a d’eleccions al Parlament de Catalonha e Aran. Mas seràn pas d’eleccions ordinàrias per elegir los 135 deputats d’una cambra legislativa regionala. Seràn d’eleccions plebiscitàrias per decidir se Catalonha comença lo tròç final de son long camin per venir un estat independent e sobeiran. S’Espanha èra estada una democracia amb los estandards europèus, Catalonha auriá convocat un referendum per decidir sus una question tant importanta, coma o faguèron los quebequeses e los escoceses, amb la collaboracion leiala dels govèrns de Canadà e del Reialme Unit. Mas Espanha es pas Canadà ni Mariano Rajoy es David Cameron. Puslèu al contrari: Espanha es un país de tradicion democratica nulla, amb pauc de respècte per sa diversitat e amb pas gaire d’amor per la separacion dels poders publics.
 
Alavetz, los catalans an pas fach çò que volián, mas çò qu’an pogut. Dins aquel contèxt, se cal interessar al vòte dels araneses, que son tanben cridats a votar lo 27 de setembre. Los araneses son los occitans que gaudisson d’un màger nivèl de respècte e proteccion de la lenga, de la cultura e de las tradicions del país. Dispausan tanben d’una arquitectura institucionala que fa enveja a d’autres occitans, amb una cambra legislativa pròpria, de largas competéncias e un govèrn autonòm. Evidentament, qualques occitanistas consideraràn qu’aquò es pauc, mas es una autonomia considerabla vista la realitat dramatica d’Occitània.
 
Disèm tot aquò perque Jornalet respècta, coma pòt pas èsser autrament, la libertat de votar de cadun per qui considère oportun. Mas, coma jornal occitanista, ben gausam recomandar que los araneses causiscan una d’aquelas candidaturas que defendon la creacion d’un estat catalan independent. Catalonha a demostrat un cèrt respècte per la realitat aranesa. Se qualqu’un crei que la Val d’Aran auriá la meteissa autonomia se foguèsse plaçada dins Aragon o Castelha? La responsa es vesedoira. Lo president Artur Mas a dich publicament qu’una Catalonha independenta tractarà la Val d’Aran coma Catalonha auriá volgut èsser tractada per Espanha, e a afirmat tanben que l’avenir politic de la Val d’Aran revendrà totjorn als araneses. Quitament dins los prospèctes de campanha de la CUP en occitan, remarcam que se parla de “Republica Catalana e Aranesa” e de “Païses Catalans e Occitània” e qu’a l’encòp s’encoratja los araneses a far lor pròpri procès per que decidiscan volontàriament lor futur.
 
Alavetz, per garentir e assegurar lo futur occitan de la Val d’Aran, pensam que la melhora articulacion politica se fa mejançant la creacion d’un estat catalan, e que los araneses ne fagan partida, s’o decidisson volontàriament.