Los atemptats jihadistas de París son estats un nòu acte de barbariá e de terror, inacceptable e injustificable, de quin ponch de vista que siá. Coma o avèm fach d’autres còps e coma o farem cada còp que siá necessari, la còla de Jornalet volèm exprimir tot lo nòstre sosten e solidaritat amb las victimas e lors familhas, e tanben lo nòstre sosten a las autoritats francesas, amb qui nos separan fòrça causas mas amb qui cal èsser solidaris dins aquestes moments de terror indiscriminada. Cal dire ben clar que los primièrs responsables dels atemptats e de la mòrt salvatja de tantas personas son los autors materials e los dirigents de l’Estat Islamic (EI). Tanpauc cal pas far un discors ingenú o falsament pacifista: l’EI cèrca d’englobar lo Mond entièr amb lo sieu califat, en marge de quina autra consideracion que siá. Doncas, l’EI compren tanben los occitans dins sos objectius, independentament de la politica occidentala envèrs l’Orient Mejan. Aquela politica es sens cap de dobte fòrça criticabla, mas aquò lèva pas que nosautres sèm tanben en guèrra amb l’EI perque l’EI es en guèrra amb nosautres.
 
Ça que la, e mai se los responsables dirèctes d’aqueles crimes esglasiants son los jihadistas, aquò nos deu pas far pèrdre de vista d’autras analisis complementàrias. En primièr luòc, la desfacha militara de l’EI es imprescindibla coma o foguèron la desfacha militara del nazisme o la desfacha militara dels khmers roges, e se deu acompanhar de la desfacha politica dels païses que lo sostenon, dirèctament o indirècta. Per començar, lo sosten economic de l’EI seriá inviable sens lo mercat negre del petròli que l’EI gerís e que supausa una intrada permanenta d’argent. Aquel mercat se fa principalament a travèrs de Turquia, país que s’es mostrat freg dins la lucha contra l’EI e, paradoxalament, qu’es fòrça crusèl contra los curds, que sián de l’estat turc o de l’estat sirian. Es tanplan trebolant lo posicionament de qualques monarquias absolutistas del Golf Persic, mai que mai de Qatar. La connivéncia d’Euròpa amb aquelas tiranias, ont i a tanben de torturas e de penas de mòrt, se deu acabar. França, sens anar mai luènh, ven de vendre d’avions de combat Rafale a Qatar, dins una operacion pauc clara qu’entraïnarà l’aumentacion del trafec aerian de Qatar Airways a París. Se pòt pas aver la pretension de n’acabar amb un mal e a l’encòp far d’afars amb los qu’alimentan aquel mal.
 
En segond luòc, las mesuras de seguretat qu’adòpta la Republica Francesa deurián respectar los dreches fondamentals dels ciutadans. Aquela dicotomia fa sens dobte mai malaisit lo combat contra lo terrorisme islamista, mas es justament la nòstra libertat que cal preservar en aquestes moments. Fasèm pas un discors ingenú, al contrari: cal cercar l’equilibri entre los dreches fondamentals e la necessària capacitat de responsa policèra. França pòt pas retirar la nacionalitat francesa a cap de ciutadan nimai l’expulsar del país, aquò sonque crearà de nòus jihadistas. Dins aquel sens, cal luchar per eradicar l’islamofobia, d’un costat per evitar que los innocents paguen los crimes dels criminals, e de l’autre per evitar que mantes ciutadans europèus d’ascendéncia musulmana vejan l’extremisme coma unica sortida.
 
En tresen luòc, Euròpa deu demostrar, ara mai que jamai, qu’es una unica organizacion capabla d’afrontar aquelas menaças. Lo barrament unilateral de frontièras de part dels estats es la fin del sòmi europèu. L’EI vei Euròpa e l’Occident coma un sol blòc; fan pas de distincion entre los estats. E doncas, la responsa deu èsser unica e unida, perque serà mai fòrta e coordenada. E tanben i deu aver una responsa unica e unida fàcia als refugiats, que fugisson la cruseltat de l’EI. Euròpa deu respondre ensems e daissar pas la responsa a un enjòc global en mans de 28 primièrs ministres desparièrs. Euròpa serà una o serà pas. L’EI o sap e seriá bon que nosautres o comprenguèssem.
 
Un darrièr prepaus: esperam que lo Front Nacional aurà pas la temptacion nimai l’indecéncia de bastir sa campanha electorala de las regionalas sus la sang dels cadavres dels atemptats. Aquò seriá pas solament injust politicament, mas eticament repugnant.