editorial
Que se passa en Corsega?
La còla de Jornalet cresèm, naturalament, en los azards. Mas tanben cresèm que las causas que se passan respondon a de decisions politicas presas per cèrtas personas amb de tòcas precisas e definidas. Una d’aquelas causas se poiriá passar aquestes jorns en Corsega. Se poiriá passar qu’après la victòria sobeiranista a las eleccions se foguèsse produch un incident dins un quartièr periferic d’Aiacciu, e qu’en resultat d’aquò se foguèsse descadenada una ondada de manifestacions antimusulmanas, que foguèsson inspiradas per de sectors sobeiranistas, çò que demostrariá que lo sobeiranisme còrs a un caractèr racista e antimusulman, e per tant deuriá èsser perseguit per la justícia e criticat durament pels mèdias franceses. Tot aquò, o tornam dire, se poiriá passar. Mas tanben nos podèm pausar la classica question “cui prodest?” (a qui profiècha aquò?) e veirem que lo grand beneficiari s’apèla Republica Francesa e lo grand prejudicat es lo nòu govèrn còrs.
Qualqu’un, cargat de bona fe, poiriá dire qu’es impensable que l’Estat francés siá estat capable de montar una situacion d’aquelas caracteristicas, pr’amor que seriá pervèrs, perilhós, immoral e indigne d’un estat democratic. Es verai. Mas nosautres expausam un dobte rasonable, en prenent en compte lo long istoric de violacions dels dreches umans e de la quita legalitat de part de l’Estat francés. Poiriam remembrar fòrça episòdis, mas nos limitarem a ne remembrar un: en 1985 l’administracion francesa, per òrdre del ministre de la defensa e amb l’aprobacion del president de la Republica, assassinèt una persona en Nòva Zelanda e aprefondèt lo vaissèl de Greenpeace. Un estat qu’es capable de cometre un crime tant abominable a l’autre extrèm de la planeta, cossí seriá pas capable de provocar de petits rambalhs dins una illa metropolitana?
Cossí que siá, al delà de saber qui es responsable d’aver provocat aqueles rambalhs, lo fach segur e indenegable es que ni lo pòble còrs ni los sieus partits politics nacionals son de racistas, del temps que la França metropolitana, ont lo Front Nacional foguèt lo partit mai votat al primièr torn de las eleccions regionalas, pòt pas donar tròp de leiçons d’antiracisme. A prepaus, lo racisme l’avèm vist sortir de la boca de dirigents exagonals, de drecha e d’esquèrra, quand an condemnat e quand se son trufats de l’usatge de la lenga còrsa. Se i a un racisme mai grand qu’ensajar que qualqu’un emplegue pas la siá pròpria lenga mairala? Alavetz, la còla de Jornalet podèm pas far autrament que donar tot lo nòstre sosten al pòble còrs dins sa totalitat, a son govèrn legitim, a son assemblada nacionala e als partits còrses, e los encoratjar a cedir pas un centimètre a las provocacions, fruch de l’azard o provocadas, car las provocacions cèrcan pas que far desralhar un movement democratic, pacific e estrambordant.
Qualqu’un, cargat de bona fe, poiriá dire qu’es impensable que l’Estat francés siá estat capable de montar una situacion d’aquelas caracteristicas, pr’amor que seriá pervèrs, perilhós, immoral e indigne d’un estat democratic. Es verai. Mas nosautres expausam un dobte rasonable, en prenent en compte lo long istoric de violacions dels dreches umans e de la quita legalitat de part de l’Estat francés. Poiriam remembrar fòrça episòdis, mas nos limitarem a ne remembrar un: en 1985 l’administracion francesa, per òrdre del ministre de la defensa e amb l’aprobacion del president de la Republica, assassinèt una persona en Nòva Zelanda e aprefondèt lo vaissèl de Greenpeace. Un estat qu’es capable de cometre un crime tant abominable a l’autre extrèm de la planeta, cossí seriá pas capable de provocar de petits rambalhs dins una illa metropolitana?
Cossí que siá, al delà de saber qui es responsable d’aver provocat aqueles rambalhs, lo fach segur e indenegable es que ni lo pòble còrs ni los sieus partits politics nacionals son de racistas, del temps que la França metropolitana, ont lo Front Nacional foguèt lo partit mai votat al primièr torn de las eleccions regionalas, pòt pas donar tròp de leiçons d’antiracisme. A prepaus, lo racisme l’avèm vist sortir de la boca de dirigents exagonals, de drecha e d’esquèrra, quand an condemnat e quand se son trufats de l’usatge de la lenga còrsa. Se i a un racisme mai grand qu’ensajar que qualqu’un emplegue pas la siá pròpria lenga mairala? Alavetz, la còla de Jornalet podèm pas far autrament que donar tot lo nòstre sosten al pòble còrs dins sa totalitat, a son govèrn legitim, a son assemblada nacionala e als partits còrses, e los encoratjar a cedir pas un centimètre a las provocacions, fruch de l’azard o provocadas, car las provocacions cèrcan pas que far desralhar un movement democratic, pacific e estrambordant.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Envenimar pas lo desbat. Seria aisat de prener pausicion per un camp o l'autre, per acusat l'autre a tòrt o a rason, subretot dins aquel monde ente i a pus de certitudas, de reperas e ente tot lo monde pòd s'en prener a l'autre sens rason. Los estats an totjorn una polida man per davant e una marrida man per darrier sens oblidar las mafias financieras que son pus poderosas que los estats.
Apelam a la patz, a refusar tot agression d'ente ven, tot racisme. Avem belcòp de causas a dire per far una França democratica que respecta las lengas regionalas e los territoris ente son parladas. Coperacion, solidaitat, entraida au niveu de totas las populacions dau monde per far assar l'autoritarisme e lo centralisme que siajan còrses, occitanas, francesas o autras. I a 7 miliards d'essers umans qu'an besonh d'aquela solidaritat e pas de guerras qualas que sian.
la tèsi dau complot,coma per lei torres bessonjas de New York la comparaison amb lo rainbow warrior de Miterrand, tot aquò ei de fotesa. Oblidem pas quie lo nacionalisme cors nasquèt a Aleria en 1972 , que i aguèt una fusilhada, puei de mòrts, d'ostaus destruchs a còps d'explosius, d'assassinats entrter autres aqueu d'un prefet, lo FLC front de liberacion de Corsega qu'aguèt renonciat a la lucha armada, fai gaire de temps e que tostemps s'atrobèt tant siá pauc mesclat au banditisme. Durant tot aqueu temps, leis joves dei quartiers sensibles que crenhián una bala perduda se son tenguts a carrèu. ara, lei temps an cambiats e se compôrtan pârier coma aici. Mai lo pòble corso, independentista o non, a agut una reaccion violenta e lei mediàs coma lo govèrn an estigmatizat, non pas lei nervis qu'atacavan lei pompiers, mai aquelei que protestavan. Lei presidents de la region e de l'assemblada regionala an tengut un doble lengatge escandalós amb d'asenadas coma Corsega terra d'acuèlh. autra causa se trufar d'una lenga o èstre opausa
La còla de Jornalet qu'es, segon l'editorial « rasonabla », que « se limita » a « pausar de questions « « expausar un dobte rasonable », o far amb una certa violença contra la « Republica Francesa ». Quand disi violença es evidentament verbal ; relevi l'acumulacion « pervèrs, immoral e indigne d’un estat democratic », «lo long istoric de violacions dels dreches umans e de la quita legalitat de part de l’Estat francés ». Perqué pas ? L'afirmacion d'un nacionalisme a besonh d'un enemic. Ensacar a la meteissa saca la republica e França metropolitana que vòta FN (mercés pels autres)… me sembla estranh. Mas doncas Occitània i es dedins ?
Segur qu'un nacionalista francés podriá utilisar los meteis mots per parlar del moviment nacionalista còrs (sabètz qu'aimi pas los nacionalismes).
De mon costat, me contenti de pensar que i a quitament pas besonh de manipulacion. Cresi simplament que basta d'esperar que los racistas o los extremistas se manifesten per ne poder profiechar. Es pas mai complicat qu'aquò. Soi benlèu bèstia, mas pensi que i a tant de racistas dins los nacionalistas franceses que dins los nacionalistas còrses, e quitament dins los nacionalistas occitans (quitament se la còla de Jornalet ne fa pas partida). Doncas de mon costat, tornarai prendre la conclusion de l'editorial amb una precision, çaquelà : « Doni mon sosten al pòble còrs, a aquel que refusa lo racisme, a son govèrn legitim, a son assemblada nacionala ».
Bona setmana a totes.
Totas las ipotèsis son possiblas e la d'una maniulacion de l'estat tant coma una autra. Coma ditz l'article, sSeriá pas lo primièr còp. Un autre exemple que lo qu’es citat: lo massacre d’Ouvéa en Nòva Caledonia que lo film de Kassovich nos es vengut remembrar fa pas gaire.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari