La causida del nom “Occitània/Pirenèus-Mediterranèa” per la nòva region centrala, fruch de la fusion de Lengadòc-Rosselhon e Miègjorn-Pirenèus, a dobèrt de feridas dins lo movement occitanista que cal garir d’urgéncia. D’amics que se parlan pas pus, de batèstas acarnissadas dins los rets socials, de protèstas, de repròchis... mas cap de proposicion de reconciliacion per avançar.
 
D’un costat, qualques unes an pensat que donar lo nom d’Occitània a la nòva region centrala èra una bona estrategia per desvelhar lo sentiment d’occitanitat, per capvirar la tendéncia toponimica jacobina en donar a la region un nom identitari e sustot per metre lo nòstre país sus las cartas oficialas, e mai s'es pas encara tot complet, coma tanpauc o son pas Bretanha, Catalonha o Armenia.
 
De l’autre costat, una granda partida de l’occitanisme a sentit qu’òm li raubava lo país. Un expausant clar d’aquela protèsta es la letra dobèrta lançada pel collectiu Òc-Provença, qu’amassa de mai en mai de sostens. Deploran que lo nom d’Occitània siá registrat dempuèi abril de 2016 a l’INPI, e las consequéncias d’aquel enregistrament. Tanben an paur que los que desenant faràn servir los tèrmes “Occitània” e “occitan” patiscan una confusion que sas consequéncias se poirián revelar dramaticas, e remembran que las denominacions “occitan” e “Occitània” son de noms consensuals per tota la lenga e son territòri, del temps que la region concernida cobrís aperaquí lo 36% d’Occitània e concernís solament lo 35% de sa populacion.
 
La polemica a tanplan provocat de causas bonas. D’un costat, lo 45% de las 203 993 personas que votèron dins procès participatiu causiguèron lo nom d’Occitània, çò que mòstra que lo sentiment d’occitanitat es viu, almens dins aquela partida del país. En mai d’aquò, lo nom de la region a desvelhat l’occitanitat quitament del president de la region Nòva Aquitània. La còla de Jornalet auriam pas jamai dich qu’un jorn lo socialista Alain Rousset explicariá publicament als mèdias çò que son Occitània e l’occitan. De fach la divulgacion sus l’occitan e Occitània es mai presenta dins los mèdias e un exemple lo poguèrem veire dins lo programa 28 Minutes d’Arte dins son emission del 1r de julhet passat.
 
E los catalans? Òm pòt pas negar que, tre la causida del nom de la region, la catalanitat dels ciutadans del nòrd de Catalonha s’es multiplicada exponencialament. Ara, totes los elegits de totes los conselhs municipals de Catalonha Nòrd son venguts, còp sec, mai catalans que la sardana. Cal reconéisser qu’an plan rason dins lors protèstas e que lor petit pes demografic dins la region rend insignificants lors vòtes e lors voses. Es tanplan verai que dins lo departament dels Pirenèus Orientals solament los fenolhedeses son d’occitans. Ça que la, una occitanofobia deplorabla a marcat mal dins lor campanha de protèsta, qu’a priorizat totjorn lo francés en mespresant lo catalan. En mai d’aquò an apelat l’arbitratge de Valls e d’Hollande, en revendicant que París los salve de Tolosa. Es possible de mostrar una somission mai granda a l’empèri?
 
En aqueste editorial, la còla de Jornalet volèm demandar una solucion que mene a la reconciliacion nacionala, e tanben amb los catalans. Es urgent de daissar de costat las diferéncias e de s'assetar a la taula de las negociacions. La tòca es que tant la region coma lo movement occitanista de la rèsta del territòri occitan s’engatgen a trabalhar ensems per difondre lo sentiment d’occitanitat, la coneissença de la cultura pròpria del país e l’enveja de recuperar la lenga e de la far viure. E tanben, de tot segur, d’exportar las valors occitanas que Carole Delga se'n vantava.
 
Del nòstre costat avèm començat una iniciativa, per la quala nos fa mestièr la collaboracion dels legeires de Jornalet. Avèm mandat un petit questionari per collectar d’opinions sus aquel subjècte, mas nos cal mai de vejaires per poder redigir, a la fin, un rapòrt objectiu amb las diferéncias e los acòrdis, e per lo metre a la disposicion de totes los actors de l’occitanisme. Pregam, doncas, totes los legeires de nos mandar un e-mail a info@j en tot respondre brèvament a las questions seguentas: