editorial
“Aran per sa Lengua”: una revendicacion nacionala
Cada darrièr dimenge de julhet, dempuèi 24 ans, la Val d’Aran ven un país en movement per la lenga occitana. La corsa “Aran per sa lengua” es una manifestacion revendicativa, esportiva e festiva que revendica l’usatge social de la lenga del país al país. I participa un nombre màger d’araneses, e d’autres occitans d’endacòm mai, que partisson de Les, de Montgarri o del Pòrt de Vielha e travèrsan la Val d’Aran en tot s’amassar de ser sus la plaça de Vielha. Aquí i a una tièra d’actes simbolics e un animat concèrt de Nadau que fa dançar e sautar tota una plaça comola de mond.
Ara, 24 ans puèi, “Aran per sa Lengua” es quicòm mai qu’una corsa: es una fèsta nacionala de revendicacion. S’agís d’una de las idèas pus brilhantas del collectiu Lengua Viua per revendicar l’usatge social de l’aranés, que, pasmens, es a davalar d’un biais inquietant.
Amb aqueste editorial, la còla de Jornalet volèm benastrugar los organizaires e los participants de l’eveniment que, l’an venent, festejarà son 25n anniversari e ont esperam de i participar activament. En mai d’aquò, volèm encoratjar la còla de Lengua Viua e totes los collectius del país sensibles a l’usatge social de la lenga a portar aquela revendicacion la rèsta de l’annada. Tanben voldriam demandar als elegits, als ensenhaires e als sabents en general, que s’autrege de mai en mai al pòble d’Aran l’accès complet a la lenga del país. Quand los escolans araneses poiràn legir sens dificultat un roman de Joan Bodon, o Mirèlha de Mistral, l’òbra que portèt a la nòstra lenga un prèmi Nobel, alavetz aurem la competéncia completa de la lenga del país e serem mai fòrts per la salvar. Es impossible de salvar una extremitat en daissant morir la rèsta del còrs.
Ara, 24 ans puèi, “Aran per sa Lengua” es quicòm mai qu’una corsa: es una fèsta nacionala de revendicacion. S’agís d’una de las idèas pus brilhantas del collectiu Lengua Viua per revendicar l’usatge social de l’aranés, que, pasmens, es a davalar d’un biais inquietant.
Amb aqueste editorial, la còla de Jornalet volèm benastrugar los organizaires e los participants de l’eveniment que, l’an venent, festejarà son 25n anniversari e ont esperam de i participar activament. En mai d’aquò, volèm encoratjar la còla de Lengua Viua e totes los collectius del país sensibles a l’usatge social de la lenga a portar aquela revendicacion la rèsta de l’annada. Tanben voldriam demandar als elegits, als ensenhaires e als sabents en general, que s’autrege de mai en mai al pòble d’Aran l’accès complet a la lenga del país. Quand los escolans araneses poiràn legir sens dificultat un roman de Joan Bodon, o Mirèlha de Mistral, l’òbra que portèt a la nòstra lenga un prèmi Nobel, alavetz aurem la competéncia completa de la lenga del país e serem mai fòrts per la salvar. Es impossible de salvar una extremitat en daissant morir la rèsta del còrs.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Òc , com se ditz en òc , sautar de la padèra per tombar dens lo huc !
#2 Encara pièger que çò que nos ditz lo Guilhem Belbaste, pensi que dins lo "Midi" los occitans son venguts minoritaris. Parli mèsma pas dels occitanofòns que son ultra-minoritaris, mas dau pòble occitans tot cort. Nos retrobam negats dins una imigracion francimanda massiva ont quita pas la lenga occitana mas l'accent occitan qu'avèm quand parlam francès es ara una curiositat, una mena de relicat preïstoric. Coma los tibetencs son venguts minoritaris al Tibet negats dins una imigracion chinèsa massiva, en tres o quatre generacions los occitans son venguts minoritaris en Occitània. Una tragèdia de mai aprèp la pèrda de la lenga. Continuitat logica de la colonizacion dau "sud" per l'estat parisenc. De Charybde en Scylla.
#2 Daissatz-me presicar un punherat d'oras davant eles e totes los vos convertirai…
Cas excepcional, per la situacion de l'occitan es la quasi-totalitat del còs qu'es jà moribonda. Demòra solament una pichonèta extremitat que viu encara, l'Aran. Dèu se batre per sa lènga, que sa lènga es totjorn una realitat, çò qu'es pas pus dempuèi longtemps dins lo Midi francès. E per las vals occitanas del Piemont, s'òm i ausis encara un pauquetonèt d'òc, simbolica fòrta pels occitanistas de França, la practica i es plan confidènciala. Aran se bat per sa lènga, mas cal pas li demandar l'impossible, pòt pas lo faire per la rèsta d'Occitània (tot lo Midi francès) ont la lènga es estada completament genocidada.
Osca per los Aranés !
Quan se harà un "Occitània per sa lenga" ?
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari