L’11 de mai passat, nasquèt en Bretanha lo pichon Fañch. Aquel enfanton es a subir ara l’umiliacion qu’an patit d’autres enfants nomenats Jòrdi, Ròsa, Alaís, Loís o Martí. Lo petit Fañch es dempuèi sa naissença una autra victima de la repression lingüistica de l’estat francés, que li permet pas d’oficializar son prenom après quatre meses de batalhas judiciàrias. La justícia francesa permet pas a l’enfanton de portar lo caractèr “ñ” dins son prenom. La decision remanda a un supausat respècte de la lenga francesa. La justícia seguís la decision de l’estat civil, qu’anoncièt, tanlèu que Fañch foguèt nascut, qu’èra “impossible d’enregistrar lo prenom” perque “l’estat francés reconeis pas la letra ñ dins los prenoms”.
 
Aquelas consideracions, tant de l’estat civil coma de la justícia francesa, nos an daissats esglasiats. Asseguran que la reconeissença d’un caractèr tipografic e lo respècte de la lenga francesa son superiors als dreches de l’enfant. Asseguran que los ciutadans franceses son someses a cèrtes limits quand devon causir los prenoms de lors enfants, e qu’es l’administracion de l’estat que jutjarà se la causida dels parents es confòrma a la lenga francesa, e mai se vòlon causir per lors enfants —amb tota rason e dignitat— un prenom alsacian, arpitan, basco, breton, catalan, còrs, flamenc o occitan.
 
Lo caractèr que l’estat francés refusa, es de bon escriure. Vejatz: “ñ”. L’avèm escrich! Un còp de mai: “ñ”, e ara una cordelada “ñññññññññ”. Se la redaccion de Jornalet pòt escriure sens cap de problèma aquesta letra, perqué l’administracion francesa o pòt pas? Benlèu es pas un problema tecnic, mas una intolerància envèrs tot çò qu’es pas francofrancés. Aquel darrièr fach demostrariá que l’administracion francesa asira e umília una partida considerabla de sos abitants en rason de la lenga que parlan.
 
Al sègle XXI, quand la multiculturalitat es una valor positiva, ont las ressorsas tecnologicas coma Unicode facilitan l’escritura en absoludament totas las lengas autoctònas de la Republica Francesa, e quitament dins la majoritat de las lengas del Mond, lo jacobinisme nos mòstra, tornarmai, qu’es un afar del passat. D’un passat escur e trist que devèm superar se volèm viure al país dins la nòstra cutura en libertat e dignitat.