editorial
Wikipèdia en occitan: viure al numeric
En redigissent sul decès de Stephen Hawking, faguèrem una recèrca sus Wikipèdia a prepaus dels traucs negres, e foguèrem meravilhats de la qualitat d'aquel article. Aquò nos recordèt l'importància de la preséncia de l'occitan sus aquela enciclopèdia liura mondiala e dins lo camp numeric en general.
Wikipèdia es lo projècte d’enciclopèdia liurament reütilizabla que cadun pòt melhorar. Compren mai de 37 milions d'articles en 280 lengas, e sa version occitana ten mai d'84 000 articles, çò que dona de prestigi e visibilitat a la lenga nòstra. Lo foncionament d'aquel esplech magnific consistís a coordenar la collaboracion de volontaris del Mond entièr amb la tòca de partejar de coneissenças e bastir una enciclopèdia liura, plurilingua e divèrsa, e amb de garentidas de rigor.
Mas, al delà de far partejar las coneissenças en occitan e d'un ponch de vista occitan, l’espaci numeric es benlèu lo sol endrech ont nòstra lenga aja pas de barrièras e ont siá possible de s’exprimir e desvolopar en tota libertat e amb dignitat.
L'occitanitat patís un isolament dempuèi fòrça sègles e la manca de canals estables de comunicacion a tanben empachat la consciéncia nacionala. Mas lo numeric nos dona l'escasença de bastir en linha sens murs ni frontièras politicas, sens que s’aplique tanpauc l’article 2 de la Constitucion francesa.
Lo 20 de novembre de 2015, se debanèt a Barcelona un maraton d'articles en occitan sus Wikipèdia. Qualques desenats de personas s'amassèron durant un eveniment organizat per la Direccion Generala de la Politica Lingüistica (DGPL) de la Generalitat de Catalonha, amb la collaboracion de l’Amicala Wikimèdia, e mai amb lo sosten del Comitat d’Afrairament Occitanocatalan (CAÒC) e de Jornalet. Aquela accion intensiva d’edicion de Wikipèdia comptèt sus la participacion d’occitanistas, de wikipedistas, de professors e escolans d’occitan, e tanben sus la preséncia de Joan-Francés Blanc, dinamizaire de la Wikipèdia occitana, e d’Aitor Carrera, director dels estudis occitans a l’Universitat de Lhèida.
Cresèm qu'es important que d'iniciativas coma aquela se repetiscan per tot lo país, de Bordèu a Niça. De bastir la Wikipèdia occitana es la tòca dels occitans. Esperem que mai d’un collectiu occitanista organizen d'autres maratons de Wikipèdia, dins quina vila que siá. La còla de Jornalet o sostendrem amb tot nòstre vam.
Wikipèdia es lo projècte d’enciclopèdia liurament reütilizabla que cadun pòt melhorar. Compren mai de 37 milions d'articles en 280 lengas, e sa version occitana ten mai d'84 000 articles, çò que dona de prestigi e visibilitat a la lenga nòstra. Lo foncionament d'aquel esplech magnific consistís a coordenar la collaboracion de volontaris del Mond entièr amb la tòca de partejar de coneissenças e bastir una enciclopèdia liura, plurilingua e divèrsa, e amb de garentidas de rigor.
Mas, al delà de far partejar las coneissenças en occitan e d'un ponch de vista occitan, l’espaci numeric es benlèu lo sol endrech ont nòstra lenga aja pas de barrièras e ont siá possible de s’exprimir e desvolopar en tota libertat e amb dignitat.
L'occitanitat patís un isolament dempuèi fòrça sègles e la manca de canals estables de comunicacion a tanben empachat la consciéncia nacionala. Mas lo numeric nos dona l'escasença de bastir en linha sens murs ni frontièras politicas, sens que s’aplique tanpauc l’article 2 de la Constitucion francesa.
Lo 20 de novembre de 2015, se debanèt a Barcelona un maraton d'articles en occitan sus Wikipèdia. Qualques desenats de personas s'amassèron durant un eveniment organizat per la Direccion Generala de la Politica Lingüistica (DGPL) de la Generalitat de Catalonha, amb la collaboracion de l’Amicala Wikimèdia, e mai amb lo sosten del Comitat d’Afrairament Occitanocatalan (CAÒC) e de Jornalet. Aquela accion intensiva d’edicion de Wikipèdia comptèt sus la participacion d’occitanistas, de wikipedistas, de professors e escolans d’occitan, e tanben sus la preséncia de Joan-Francés Blanc, dinamizaire de la Wikipèdia occitana, e d’Aitor Carrera, director dels estudis occitans a l’Universitat de Lhèida.
Cresèm qu'es important que d'iniciativas coma aquela se repetiscan per tot lo país, de Bordèu a Niça. De bastir la Wikipèdia occitana es la tòca dels occitans. Esperem que mai d’un collectiu occitanista organizen d'autres maratons de Wikipèdia, dins quina vila que siá. La còla de Jornalet o sostendrem amb tot nòstre vam.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
La relacion entre Wiquipèdia occitana e wikipèdia francesa es pas bona çò'm par, illustra a son nivèl, e un còp de mai, lo mesprètz contra la lenga nòstra. O ai experimentat en apondent de ligams a l'interior d'articles franceses per senhalar d'articles connèxes qu'avián pas lor equivalent en francés, mas si ben en occitan..
1/ En rapòrt amb la cultura occitana, un article existís en occitan, un autre en anglés, mas pas cap en francés ; l'article en occitan es consequent, desvolopat a plena pagina, e qualitadós, mentre que l'article anglés es cortet, onèst, mas simplament allusiu en quatre linhas. Fasètz un ligam interlenga (òc/fr) dins un article de la wiki francesa. Lo vos escafan al profièch de l'anglés. Un còp, dos còps : conflicte, ne vòlon pas.
2/ Çò meteis, amb variacion, sus un autra pagina ; puslèu que de veire lo ligam occitan s'afichar al despens de l'anglés... Un còp, dos còps, e escrivon l'article en francés...article que lo ligam anglés aviá pas capitat a ne provocar la creacion.
Conclusion : se volètz que s'aumenten los articles sus la cultura occitana dins la wikipèdia francesa, mandatz- lor, en wikipedian onèste, constructiu e responsable, de ligams occitans. Los podràn pas endurar plan bèl brieu, e s'interessaràn a çò que volètz que s'interèssen. Es malurós.
E se vo'n viratz de la wikipèdia francimanda, encara melhor. La podètz totjorn consultar, sens i participar. E daissatz-la a sa vana glòria. I a pro trabalh sus la Wikipèdia occitana.
N'i a que vòlon que las lengas "regionalas" jòguen pas dins la meteissa equipa que las lengas "nacionalas".
Encara que, aquela segregacion siá pas generalizada, i a talament d'articles...a vegadas d'unes ligams passan per malha.
Quin imatge an de nosautres aquel monde ? E a causa de qual ? Es pas totjorn la fauta als autres.
Benlèu i a tròp de semblas articles revirats automaticament del francés, aquò se vei e aquò marca mal.
Efectivament, los wikipedians, universalament, jògan a las lengas qu'an lo mai d'articles, e a un nivèl, tot còp, caricatural. En s'acaprissent passan d'un trabalh de recèrca a un jòc en linha.
Lo wiktionary occitan es tanben una aisina plan importanta. Cadun i pòt ajustar un mot quand n'en tròba un qui es pas. Baste traduire e mai parcialament lo wiktionary catalan, francés o autre.
Tòrni trobar mon vejaire dins aqueste article ! Lo monde numeric es dubèrt a l'occitan o qual que siasque lenga !
Avèm tot un espaci per nosautres. Soi a escriure un article sus la plenetud lingüistic al monde numeric.
Vos tòrni convidar a utilizar de malhums socials en OC coma Mastodon e diaspora*
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari