Quand la redaccion de Jornalet escriu de nòvas suls Estats Units —que darrièrament son sovent tristas e espaventosas— legissèm los mèdias locals e nos chòca que se nomene “America” los Estats Units. Es chocant de legir qu’an “expulsat d’immigrants d’America” devèrs Mexic e es totjorn chochant que se parle d’America e de Canadà coma de païses diferents. Los Estats Units an pres lo nom d’America e se l’an apropriat fins al ponch qu’es possible de demandar a una persona s’es americana e que responda: “Non, soi de Veneçuèla”.
 
En Occitània, se passa quicòm de similar. I a una region administrativa qu’a pres lo nom d’Occitània, e ara començam de remarcar un emplec dels tèrmes “Occitània “ e “occitan” sovent chocants, qu’agrandisson la nafra qu’a devesit l’occitanisme a prepaus d’aquela question. Nos cal reconéisser que l’occitanisme a ara un grèu problèma e qu’una reconciliacion es necessària per avançar devèrs la cultura del país. Sèm a mand de pèrdre nòstre tresaur mai presat e lo recuperarem solament se trabalham ensems, e se bastissèm de sinergias amb los movements socials, umanitaris e ecologistas del país.
 
Lo nom de la region a tanben noirit aqueles collectius antioccitans, que defendon certans dialèctes coma de lengas independentas, e qu’al fons, luchan pas pel “provençal” o pel “gascon” mas contra l’occitan e per l’enebicion de la grafia classica. Son de movements sovent sostenguts per l’ultradrecha francista que pòdon far de mal, mas qu’un occitanisme fòrt pòt desactivar simplament amb d’òbra e de sciéncia.
 
Lo veritable malaür d’Occitània (lo país, non pas la region) es que s’agís d’un pòble majoritàriament alienat victima d’una desculturacion planificada del temps que la resisténcia es a l’ora d’ara non solament pauc nombrosa mas quitament ineficaça. Es urgent de daissar de costat las diferéncias, de s’amassar, d’arribar a d’acòrdis e de bastir un plan de lucha comun fins a aténher la tòca que lo mond d’aqueste país ajan l’enveja que la lenga e la cultura se recupèren. Cresèm, doncas, qu’es necite un congrès de tot l’occitanisme en general. L’occitanisme de la region qu’a pres lo nom d’Occitània ten ara una responsabilitat fòrça granda envèrs los autres territòris occitans, qu'an de besonh de la fòrça de tot lo país.
 
En mai d’aquò, i a tanben de pichonas accions individualas que podèm menar a bon tèrme. Una d’elas es de mostrar la mapa d’Occitània pertot. La mapa que Macarèl expausa sus la Carrièra del Taur a Tolosa atrai maites passejaires, e mai aquela mapa es expausada endacòm mai dins los festenals e las fièras. D’autras mapas que se pòt difondre son las de las encontradas del país, fòrça conegudas mas jamai cartografiadas. Es un trabalh màger que l’a fach la còla de Jornalet e que l’avèm mes a la liura disposicion de totes. De descargar aicí.