entrevista
"La lenga èra prèsta au fons de ieu, e demandèt qu’a sortir"
cantador
Es estat quauqua ren de fòrt per lei gents que revesián de joines cantar en provençau e subretot d’un biais modèrne, amb de cançons modèrnas Es ja dificil de viure de la musica, de la cançon, de la cultura... , alora d’aquela provençala es pièger
Nascut a Vaqueiràs (Comtat Venaicin), Estefan Manganelli es un cantador provençal qu'interprèta sas creacions e d'adaptacions en occitan de cantadors francofòns, coma Michel Fugain o Georges Brassens. Professor de matematicas dins un licèu agricòla se declara passionat de la musica, sustot de jazz. L'educacion e la musica son sas doas passions qu'a volgut mesclar amb la lenga occitana: "la lenga qu’aviáu dins lo pitre despuei totjorn e que m’a faugut sortir", çò ditz. Laurenç Revèst parlèt amb el.
D’ont vos ven l’interès per lo teatre, l’occitan de Provença e la cultura occitana en general?
La lenga èra prèsta au fons de ieu, e demandèt qu’a sortir. Ai jamai agut la sensacion d’aprene, mai puslèu de laissar sortir tot aquò de mon pitre, de ma tèsta… de mon còr.
Ai començat puei, benlèu que n'aviáu un pauc lei facilitats aquí tanben, per jogar quauquei pecetas de teatre… davant la granda Maria Mauron, me ne’n sovene encara, que l’ai facha rire… Puei de velhada en velhada, amb “Leis Amics dau Provençau” de Vaqueiràs, siáu tombat d’admiracion sus l’Andrieu Chiron, qu’amb sa guitarra, semondiá de pertot lei cançons de Brassens en provençau, e aquò sonava tras que ben. E gaire de temps après l’ai agut come professor d’espòrt au collègi. Se siam raprochats per la lenga e tanben per la musica bòrd qu’es eu que m’a aprés mei promiers acòrds de guitarra e, de segur, son lei cançons de Brassens que me siáu mes a cantar d’en promier.
Lèu, ai agut l’enveja de remontar sus scena per porgir un pichòt espectacle de cançon en provençau, tradicionala, modèrna revirada, puei creacion per seguir. En veguent que començave de faire d’òbra, Chiron m’a balhat lei quauquei cançons de Fugain qu’aviá començat de revirar Pèire Pau de Marselha, aqueu qu’aviá revirat totei lei Brassens en Provença.
Èra un temps monte Fugain reveniá a la television. E come aquò, d’a-cha-pauc, ai montat ma pichòta chorma (mòt trobat per mon amic Joan-Pèire Belmon) e se siam promenats un pauc de pertot dins nòstra Provença.
E me sembla, vòle dire aquò modèstament, qu’es estat quauqua ren de fòrt per lei gents que revesián de joines cantar en provençau e subretot d’un biais modèrne, amb de cançons modèrnas, çò que ié fasiá plaser. Puei siáu rintrat dins la pichòta familha dei cantadors provençaus, amb lei rescòntres amb Plantevin, Bonnet... que m’an fach, e vist, vertadierament espelir.
L’espectacle en occitan, cossí ne viure per manjar?
Es ja dificil de viure de la musica, de la cançon, de la cultura... alora d’aquela provençala es pièger. Aürosament es pas mon problèma; ai la chabença de posquer viure ma passion sens me carcanhar d’aquò. De la sòrta, perque lo pòde adonc, mai me n’en fau tanben un dever, per la Cultura d’Òc, e mai per mei collègas que n’en vivon, me fau respectar e amb aquò ben pagat per mei prestacions.
Avètz quins melhors sovenirs de la recepcion per la public d’un espectacle?
Ma maire, au Nadau darrier, quora davant de monde, i ai cantat leis uelhs dins leis uelhs ”Novè blanc”:
– “[…] Vese encara teis uelhs clars, maman, e puèi songe a d’autrei Novè blancs […]”.
Una fòrta e bèla emocion.
Per vos, quina es la genèsi, lo camin, los trabucs e los projèctes? Los bilances per lo moment?
Contunhe uei amb de musicians professionaus e es totjorn un chale de lei reveire per jogar ensems.
Parlatz occitan en familha, amb vòstre entorn?
Autrei fes l’ai entendut de mei grands e l’ai un pauc parlat amb mon grand. Tre que lo pòde, mai ven pas forçament naturalament, ame lo parlar amb quauqu’un que lo vòu ben entendre òc, mielhs, me respòndre.
De que son vòstres projèctes (teatre, mèdias, autres)?
De contunhar a partejar amb de gents, de pertot… d’anar un pauc mai de l’autre costat dau Ròse, per exemple. De sortir mon projècte-album: Rouge Jaune, mon costat roge dins mei colèras, mei passions, meis amors e mon costat jaune pastagà, galejaire, soleu…
Avètz de reflexions sus l’actualitat?
Òu, sariá ben lòng… Coma l’a dich lo poèta: “Lo Monde sarà çò que lo faràs, clafìt d’amor, de justícia e de jòia!”
Laurenç Revèst
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#2 Fa un brave moment que canta Stephan Manganelli, es en ren un cantaire tot nòu que ven d'espelir. Son disc de represas de Fugain fuguèt publicat en 1992 !!! L'a mai de 25 ans !
de Vaqueiracio, en 1137 > Vaqueiraç, sens cap dobte
#5 Cresi qu'avètz rason e confèssi que coma corrector ai pas agut temps de verificar la grafia. L'error –qu'es probablament una error– ven pas de Jornalet mas de las versions occitana e catalana de Wikipèdia, qu'escrivon totas doas "Vacairaç", amb una referéncia a una lista de toponims de Vauclusa qu'es pas pus disponibla... Pasmens, "Vacairaç" sembla una forma estranha, s'explica pas la "ç" per exemple, e sembla que R. Lafont aja escrich "Vacairàs" sens que se demòstre clarament qu'es una forma melhora que "Vaqueiràs". Enfin, remarcarai que la Wikipèdia occitana es pas coerenta amb ela meteissa, puèi qu'ortografia "Vaqueiràs" lo trobador.
Cresi doncas mai senat d'abandonar la forma "Vacairaç" e de passar a "Vaqueiràs", franc d'una argumentacion solida en favor de "Vacairaç". Vau doncas modificar la forma debatuda.
Seriatz braves d'escriure Vaqueiràs en bòna ortografia classica, en luòc de Vacairàç.
Es totjorn plan qu'espeliga un novèl cantaire occitan. Quicom m'espanta un pauc pr'aquo quand aquel jovent simpatic ditz faire de cançon modèrna en cantant...Brassens o... Michel Fugain. Sens res levar a la qualitat d'aqueles dos artistas cal rementar que lo primièr cantava dins las annadas 50 e 60 del segle passat e lo Michel Fugain dins las annadas 60 e 70. Era "modèrn" fa pus de cinquanta ans. E encara, mai que mai en França, qu'aquo èra a d'annadas-lums dels Rolling Stones, Jimi Hendrix o Led Zeppelin qu'a la mèsma epoca ringardisavan jà lo brave Brassens plan-plan e lo "variéteux" Fugain.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari