Rendre còmpte dei luchas dei salariats o encara metre en contradiccion leis òmes politics de la region dau temps de mei magazines ebdomadaris foguèron tanben cada jorn de bèleis experiéncias Aqueu mestier, qu’es lo mai bèu, dèu èstre avans tot un cepon de la democracia per explicar lo Mond tau que va pas e permetre au ciutadan de se faire son idèa sus ce que fau chanjar Quora arribèt a la direccion de France 3, mon amic còrso Sampierro Sanguinetti, avèm enfin agut la gaug de veire se crear “Vaquí” amb Miquela e sa banda de chapacans Se la visibilitat de l’espaci occitan es pas en plen lume, me sembla pasmens que li es una consciéncia de son unitat, aumens en cò dei militants Siáu a l’encòp ben inquiet de la pujada de l’extrèma drecha pertot en Euròpa e particularament en França e en Itàlia, d’aquela asirança envèrs aquelei que son diferents, nòstrei fraires migrants, de la volentat de nòstres governants nacionaus e continentaus de destrurre totei lei conquistas socialas, lei servicis publics, lei drechs dei salariats

 
 
D’ont vos ven l’interés per lo jornalisme?
 
Adolescent, jugavi au fotbòl a l’AS Cana. Mon paire aviá per melhor amic lo director de l’agéncia de Cana dau quotidian comunista Le Patriote. Veiáu lei jornalistas costejar leis afeccionats de fot qu’admiravi e après lei rescòntres anavi a l’agéncia dau jornau que li assistavi per l’escritura dei papiers sus lo rescòntre. M’a apassionat. Ai donc començat d’escriure lo jornau dau licèu, puei lo periodic de l’AS Cana per lei rescòntres. Mon promier papier, de fotbòl, per la premsa foguèt escrich per La Marseillaise, puei per L’Equipe e per tant d’autrei quotidians de l’Exagòn, ce que mi faguèt remarcar per Nice-Matin que li ai doncas debutat ma carriera coma jornalista esportiu pigista avans de bifurcar vito devèrs lo sociau, l’economia e lo cinèma, puei a FR3 per la politica. Ai tanben assegurat per d’ans lei multiplèxes de fotbòl per France Inter.
 

Que son vòstres melhors recòrdis/moments de jornalisme?
 
De segur, lo mieu rescòntre au Cap amb Nelson Mandela e Desmond Tutu a l’ocasion de la remesa per leis Artistas dau Mond còntra l’Apartheid d’òbras regaladas per cent plasticians que per d’ans èran estadas expausadas dins lo Mond entier per de rescòntres de sosten a l’ANC. Mas rendre còmpte dei luchas dei salariats o encara metre en contradiccion leis òmes politics de la region dau temps de mei magazines ebdomadaris foguèron tanben cada jorn de bèleis experiéncias.
 
 
Que reflexions avètz dal mestier de jornalista, dal sieu quotidian, dals rescòntres ambals entrevistats, ambal public, de lors questions e suggestions?
 
Aqueu mestier, qu’es lo mai bèu, dèu èstre avans tot un cepon de la democracia per explicar lo Mond tau que va pas e permetre au ciutadan de se faire son idèa sus ce que fau chanjar. Un jornalista pòu pas èstre objectiu senon seriá un escriba o un robòt. Se laissa pas a l’entrada d’una sala de redaccion seis originas, sa cultura, sa filosofia, e quitament seis engatjaments. Lo tot es d’èstre onèst envèrs lei fachs e lei personas entrevistadas. Per malastre, aquela profession es de mai en mai polluada per l’argent (audimat/difusion), la manca de pluralisme, la corsa au buzz, lo copiat-pegat dei servicis de comunicacion de l’estat o economics, la precarietat... Lo mai important per ieu foguèt de totjorn parlar dei problèmas dei gents simples, dau francés (o dau niçard...) lambda, d’aquelei que produson lei riquesas d’aquest país. Son agach sus ce que faiáu èra fòrça important per ieu. Lei poder dins la carriera regardar en fàcia e mai se partagevan pas meis idèas. Coma jornalista dau servici public estimavi li dever rendre de còmptes, doncas leis escotar, li respòndre.
 
 
Avètz combatut per defénder l’occitan a la television e conoissut Miquela Bramariá, J.P. Belmon especialament. Que foguèron las peripècias per la vita de l’emission Vaquí sus France 3?
 
A mon arribada a FR3 en 1978, li èra pas d’emission especifica en occitan (e encara mens en niçard o gavòt). Dins lei JT s’èra evocada (rarament) nòstra cultura, èra unicament en tèrmes folclorics (Fèsta dei Mais, balètis, commemoracions mistralencas....). Après lo 10 de mai de 1981 e la victòria de la seneca, en ligam amb leis associacions, avèm començat de nos batre per obtenir una emission. E mai aviáu alora prepausat lei JT siguèsson sotatitolats en provençau per la region marselhesa e en niçard per lo Comtat. Aviá fach rire la direccion! Mas quora arribèt a la direccion de l’antena, mon amic còrso Sampierro Sanguinetti, partisan de l’expression de nòstra cultura e de la vida dei gents en lenga vernaculara, avèm enfin agut la gaug de veire se crear “Vaquí” amb Miquela e sa banda de chapacans. Aviam enfin un magazine e de mai que rendiá còmpte de la realitat, dau viscut, dei sofrenças dei gents d’aquest país. Mas au fiu deis ans, maugrat lo succès d’escota, lei novèlas direccions vouguèron pròpi vito “faire la pèu” d’aquest magazine e de Miquela que n’aviá fach un pòl de resisténcia ai derivas de la societat liberala. Se siam batuts en intèrne: comitat d’establiment, en extèrne amb leis associacions dau temps de manifestacions, de peticions…. Lo magazine foguèt sauvat mas aguèron finalament la pèu de Miquela au bot de quauquei mes.
 
 
Coma avètz après de parlar occitan?
 
Mon paire, canenc, lo parlava amb d’unei de seis amics. Après, per d’escambis, de reünions o de merendas dins l’aut país, amb Carles Caressa e Loís Fiori, dau temps qu’èran elegits comunistas niçards, parlaviam en niçard e a la fin se cantava lei cançons niçardas, piemontesas…
 
 
Que pensatz de la situation de l’occitan de nòstra region (alpenc, niçard, provençal) e de l’espaci occitan global, sa visibilitat, sa transmission? Coma vesètz l’evolution de la cultura e de la lenga occitana? Coma l’occitan seria “salvable” per vos a partir de la situacion actuala?
 
La situacion mi sembla mens marrida qu’un trentenau d’ans que fòra leis ancians, lei joves s’interessavan pauc a sei rasigas, a sa cultura, a sa lenga. Encuei nòstra lenga a son CAPES, son Agregacion, lei cors de lenga son seguits, e mai se lei mejans umans e financiers meton pas aquest ensenhament au mesme nivèu que lei matèrias dichas principalas. Se la visibilitat de l’espaci occitan es pas en plen lume, me sembla pasmens que li es una consciéncia de son unitat, aumens en cò dei militants. Ai totplen après sus aquela tematica dau temps de mei viatges en lei país bascos dau nòrd e dau sud (França/ Espanha) mas tanben de segur en Corsega…
 
 
La parlatz tant en familha coma amb d’amics, de vesins...?
 
Ma familha la parla pas, au revenge tre que l’ocasion se presenta amb d’amics, de cambaradas o de conoissenças que la parlan es totjorn un plaser d’escambiar quauquei mòts en niçard. E puei mòstra que nòstrei rasigas e nòstra cultura vivon totjorn. Refortís lei ligams entre nosautres.
 
 
Que son vòstras publicacions, projèctes?
 
Ai comés fòrça libres, per d’unei ont èri pas esperat. Una istòria dau Festenau de Cana vist a travèrs sei fotografs de premsa, un guida dei vins e de la cultura en Provença en cò de Giletta, una biografia de l’urbanista qu’a bastit la vila de Sarcelles (ai fach una mestria de Sociologia de l’Urbanisme a Carlone, facultat de Niça), mas parier de libres/objèctes amb de plasticians de Valàuria e enfin lo darrier Journaliste, syndicaliste, communiste-Trente sept ans d’un combat audiovisuel ais Editions Tiresias, que li cònti meis algaradas televisadas amb leis òmes politics de la region e mei combats sindicaus locaus e nacionaus quora èri secretari generau dau SNJ-CGT de France Télévisions (1982, 1992-200, 2012).
 
 
Avètz de reflexions sus l’actualitat?
 
De segur, lo militant sindicau e politica porriá emplir de paginas... Siáu a l’encòp ben inquiet de la pujada de l’extrèma drecha pertot en Euròpa e particularament en França e en Itàlia, d’aquela asirança envèrs aquelei que son diferents, nòstrei fraires migrants, de la volentat de nòstres governants nacionaus e continentaus de destrurre totei lei conquistas socialas, lei servicis publics, lei drechs dei salariats, mas perque siáu un militant creï ai luchas e a la presa de consciéncia qu’un autre Mond es possible se lo rapòrt de fòrça se produse.
 
 
 
 
Laurenç Revèst