Lo Prèmi Ostana se prepausa de focalizar l’atencion sus la question de las lengas que son en dificultats, que son desparièras de las lengas majoritàrias dels divèrses estats ont se tròban, e sus lor drech de subreviure La lenga es un element fondamental: la trobam de pertot, dins la toponimia, dins las legendas, dins tot çò que nos environa. Quand nasquèt lo Movement Autonomista Occitan en 1968, totas las gents de las Valadas parlavan occitan La Lei 482 es totalament inaplicada

 
 
 
Quina es la tòca del festenal e perqué comencèt?
 
Lo Prèmi Ostana arriba a sa dotzena edicion. Se n’es fach onze a Ostana (Val Pò) amb una formula que convida uèch artistas dins uèch seccions. Sus premioostana.it se tròba totes los materials de las onze antologias e dels vidèos amb las provenenças dels escrivans. L’edicion d’ongan es especiala, a pas de laureats mas vòl recuperar lo ret d’artistas que son estats convidats a Ostana dins los onze ans precedents, amb la tòca d’atraire l’atencion mondiala del ret que s’es creat amb lo temps. Lo Prèmi Ostana se prepausa de focalizar l’atencion sus la question de las lengas que son en dificultats, que son desparièras de las lengas majoritàrias dels divèrses estats ont se tròban, e sus lor drech de subreviure.
 
 
Dins los documents del Prèmi Ostana soslinhatz plan lo ligam entre las lengas, l’ecologia e la diversitat —lo presentatz coma  “festenal de la biodiversitat lingüistica”—. Perqué es important aquel restacament?
 
Uèi, mai que jamai, se compren que dins lo Mond tot es interconnectat, qu’es important de manténer un equilibri entre còrs e esperit, entre la tèrra e los pòbles qu’i abitan. La lenga es un element fondamental: la trobam de pertot, dins la toponimia, dins las legendas, dins tot çò que nos environa. Al Prèmi i a lo testimoniatge de la poetessa innu Josephine Bacon, que l’avèm aculhida al Prèmi Ostana, qu’explica d’un biais pragmatic e simple cossí se destrutz un pòble en pensant que se li fa de ben. Avèm demandat als artistas que son venguts a Ostana long d’aquelas annadas que nos manden de messatges sus la contemporaneïtat que vivèm. En escotant aqueles tèxtes se poirà comprene cossí n’es importanta la relacion entre las lengas e los territòris. Tanben lo libre que presentam, de Valentina Musmeci, fa una contribucion dins aquel sens. De fach, tot lo Prèmi 2020 es plen de testimònis que van dins aquel sens, perque es aquesta la realitat. E esperam que se comprendrà plan.
 
 
Lo Prèmi se fa a Ostana, un dels vilatges de lenga occitana de las Valadas. Quina i es la situacion de la lenga a l’ora d’ara?
 
La lenga occitana dins las Valadas es absoludament en reculada. Ieu soi de 1951. Dins las Valadas, alavetz, se parlava solament occitan; se sabiá pas l’italian. Quand ieu anavi a l’escòla, èri monolingüa.
 
Quand nasquèt lo Movement Autonomista Occitan en 1968, totas las gents de las Valadas parlavan occitan, e èra malaisit que qualqu’un lo saupèsse pas. Uèi, l’occitan es encara fòrça parlat perque es encara present dins una generacion coma la miá. Mas a la mesura que davalam d’edat, es a cada còp mens parlat, fins a arribar a la generacion actuala ont los enfants que lo parlan se pòdon comptar amb los dets de la man.
 
Mas, cossí nepoiriá èsser autrament? La Lei 482 es totalament inaplicada, que siá dins las escòlas o dins los mèdias, ni mai es presenta a l’universitat...
 
 
 
 
Entrevista facha per David Forniès
Jornalista e coordinator de Nationalia
 
 
 
 

---

Aquesta nòva es possibla gràcias a un acòrdi de cooperacion entre Nationalia e Jornalet.