Es lo primièr còp qu’un pòble [Azawad] es fonhat per la comunautat internacionala d’aquela manièra, mentre qu’a revendicat nonmàs la siá tèrra ancestrala e una vida digna. Lo pòble d’Azawad, representat uèi per l’MNLA, representa benlèu una menaça seriosa e una mesa en causa de totes los interèsses d’aqueles païses e tanben de la lor preséncia dins la region. L’MNLA a ofèrt los sieus servicis a l’armada francesa a condicion de non metre en question l’independéncia d’Azawad Cresi qu’aquela intervencion es pas estada espontanèa, ni tanpauc que siá una responsa a una crida al secors dels putschistas; mas l’an plan soscada, longtemps abans la menaça pels jihadistas de prene Bamako Lo pòble d’Azawad comencèt ja la lucha per la siá independéncia pendent la colonizacion francesa. A l’ora d’ara, cinquanta ans après la creacion de l’Estat de Mali per França, amb Azawad annexat, lo conflicte demòra intacte Los islamistas recentament installats dins la region son estats sostenguts e encoratjats, al principi, per l’estat malian e los sieus sòcis per empedir justament lo pòble d’Azawad d’anar sus lo camin de l’independéncia Los primièrs qu’an sofèrt d’aqueles grops islamics son justament los partisans de l’independéncia representada per l’MNLA Sahèl es una region incresablament rica en tota sòrta de mineral. Aquò es çò qu’explica en partida la situacion actuala.

Cresètz que l’operacion militara francesa, en cooperacion amb las fòrças regularas de Mali, es una menaça pel procès sobeiranista d’Azawad?
 
Cal remembrar qu’ara per ara, cap de país a pas reconeguda la proclamacion d’independéncia d’Azawad e mai s’es tan legitima. Es lo primièr còp qu’un pòble es fonhat per la comunautat internacionala d’aquela manièra, mentre qu’a revendicat nonmàs la siá tèrra ancestrala e una vida digna.
 
De fach, i a d’enòrmes interèsses dins la region e cada país concernit i jòga la siá pròpria carta. Lo pòble d’Azawad, representat uèi per l’MNLA, representa benlèu una menaça seriosa e una mesa en causa de totes los interèsses d’aqueles païses e tanben de la lor preséncia dins la region. D’aquí ven lo desvari del regim argerian, que sosten los islamistas d’Ansar Ad Din per torpilhar l’independéncia d’Azawad; e d’aquí ven l’afan de França per intervenir e, çò pretendon, per atacar aquela nebulosa islamista, per metre fin a la siá egemonia e al sieu projècte d’ocupar Bamako, e aital per restablir l’òrdre e l’integritat territoriala de Mali.
 
L’MNLA a ofèrt los sieus servicis a l’armada francesa a condicion de non metre en question l’independéncia d’Azawad, e d’ajudar pas l’armada maliana a reocupar lo Nòrd, es a dire Azawad. Aquò es una pròva de mai que l’MNLA —que cal remembrar qu’es un movement laïc— es victima dels islamitas, coma o son totes los ciutadans que patisson cada jorn los islamistas dins las regions qu’aquestes darrièrs contraròtlan.
 
 
Fins a qual ponch cresètz que las milícias e los grops islamistas pòdon representar un adversari militar fòrt per l’armada francesa?
 
Pensi que s’exagèra scientament la fòrça d’aqueles grops. Son pas qualques centenats de jihadistas que tendrián tèsta a una poderosa armada coma l’armada francesa. D’efièch, lo terren es malaisit, mas aquela guèrra pòt durar exactament lo temps que França e los sieus aliats o jutgen necessari. Cresi qu’aquela intervencion es pas estada espontanèa, ni tanpauc que siá una responsa a una crida al secors dels putschistas; mas l’an plan soscada, longtemps abans la menaça pels jihadistas de prene Bamako. Es pas tanpauc per los bèls uèlhs dels malians que França interven, mas ben per protegir los sieus interèsses d’una manièra eficaça e durabla.
 
Cal remembrar tanben que la nebulosa islamista o los diferents grops son sovent manipulats, infiltrats e utilizats per justificar una guèrra, una preséncia o simplament una menaça. Aquò dich, aqueles meteisses grops, quitament manipulats, constituisson una seriosa menaça per la patz e la liura circulacion dins la region e endacòm mai. E mai se son, almens parcialament, digam, susvelhats, pòdon totjorn nòire.
 
 
Crenhètz una escalada d’accions terroristas e de raubatòris, coma an menaçat AQMI e d’autres grops islamistas, quitament en territòri francés?
 
Es un afar fòrça delicat, i a efectivament un risc qu’aquò venga una guèrra santa, s’aquela guèrra se prolonga per la rason evocada o per una autra. Los rets dorments en Euròpa e endacòm mai pòdon passar a l’accion e nòire, mas i a plan pauca probabilitat qu’aquò arribe; a l’ora d’ara, e mai lo simple ciutadan avalora lo perilh que representan aquelas organizacions terroristas, çò qu’èra pas lo cas pendent los ans 1990 ont se considerava aqueles meteisses grops coma de victimas.
 
 
Cresètz que los amazighs serián dispausats a acceptar una sortida politica que comprenguèsse lo renonciament a l’independéncia d’Azawad e la concession d’una autonomia politica?
 
Lo pòble d’Azawad comencèt ja la lucha per la siá independéncia pendent la colonizacion francesa. A l’ora d’ara, cinquanta ans après la creacion de l’Estat de Mali per França, amb Azawad annexat, lo conflicte demòra intacte. I a agut d’acòrdis escarnits, i a agut de promessas de gestion autonòma non tengudas, i a agut de massacres, i a agut de genocidis, i a qualques milièrs de refugiats en Argeria, en Mauritània, etc. L’MNLA es lo resultat de cinquanta ans de guèrra e de revòltas contra l’estat de Mali per la siá independéncia. Los islamistas recentament installats dins la region son estats sostenguts e encoratjats, al principi, per l’estat malian e los sieus sòcis per empedir justament lo pòble d’Azawad d’anar sus lo camin de l’independéncia. Après la proclamacion d’aquesta, es a dire de l’independéncia, la proliferacion dels grops islamistas s’es acrescuda per barrejar las cartas. Perque los que son pas acòrdi amb l’independéncia d’Azawad i pòdon pas res: lo drech a l’autodetermination es un drech universal reconegut per totes. Caliá trobar un autre subterfugi. Es alavetz que s’es subrearmat de grops de mercenaris jos la cobèrta de l’islamisme per atacar e destruir l’MNLA. Aquel resistís e vòl pas abdicar. An ensajat, una autra fes, una autra solucion, diplomatica aquel còp, que consistissiá a fusionar e estofar l’MNLA amb lo grop d’Ansar Ad Din per lo descreditar melhor. Mas aquò a pas foncionat tanpauc. L’MNLA a totjorn alertat la comunautat internacionala e a testimoniat sus çò que se passa dins aquela region, que genèra una mejana de 10 miliards de dolars en trafec de tota mena: de dròga, d’armas, e mai lo trafec d’èssers umans en benefici del grand banditisme.
 
Per totas aquelas rasons, pensi pas que lo pòble d’Azawad acceptariá una solucion al rebais. I a agut fòrça escasenças non capitadas, lo Mond es en plen revolum, de païses nòus naisson e de frontièras nòvas se traçan. Aquel pòble pòt pas renonciar a la siá independéncia sonque jos la bòta d’una nòva colonizacion e totalament desarmat.
 
 
Es estat condescendent, l’MNLA, amb los grops islamistas radicals en qualque moment, coma o dison qualques informacions?
 
Los primièrs qu’an sofèrt d’aqueles grops islamics son justament los partisans de l’independéncia representada per l’MNLA. Los islamistas volián pas l’independéncia d’Azawad, mas si que volián un estat malian islamista unit jos la lei de la sharia. Es çò que volián tanben los esponsors e los manipulaires d’aqueles grops islamistas, dins la sola tòca de torpilhar l’independéncia d’Azawad. Mas los islamistas son pas totjorn als òrdres per çò que s’agís d’una nebulosa de mal encapar e quitament de mal definir; demest eles i a de fòls de Dieu que creson realament que fan un jihad en nom de Dieu; e n’i a d’autres qu’executan las intencions dels lors esponsors, e aquò manca pas per contrarotlar una region coma Sahèl qu’es incresablament rica en tota sòrta de mineral. Aquò es çò qu’explica en partida la situacion actuala.
 
 
Avètz qualque indici o fondament que faga pensar que s’es sostengut los grops islamistas, precisament, per tal de contaminar lo procès sobeiranista en Azawad?
 
Es mai que cèrt. Mali es un país flac. Mai d’un observaire nos an fach remarcar que lo regim ancian podiá pas o voliá pas intervenir per metre fin a una situacion caotica, qu’a fach de la region del nòrd una placa viradissa de tota sòrta de trafecs. Plan segur, una oportunitat aital pòt pas escapar als grops islamistas ni al grand banditisme que de còps son la meteissa causa. L’independéncia d’Azawad risca de metre fin a aquel caos organizat.
 
 
Cresètz qu’Azawad a la capacitat d’èsser un Estat independent viable?
 
Es la meteissa question que s’es totjorn pausada als pòbles que volián o que vòlon prene los lors destins en man per viure liures sus las lors tèrras.