Que soi eth purmèr susprés de véder qu’era cançon a plagut a joens com vielhs Cantar en anglés que pergueré tot sentit Ne voi pas estar fatalista, mes que pensi que [er occitan] serà totauments fotut dens duas o tres generacions Enfin, sus Eth Briu, deth punt de vista deth flow, que m’èi inspirat d’Amoc, arrapaire qui canta en luenga sami d’Inari (Finlàndia) Que vau ensajar de publicar ua cançon cada dus mes, o mei sovent si m’i escadi

 
 
Quin rapòrt entre las tieus creacions e la lenga occitana (occitan = lenga creativa, supòrt, illustracion, d’expansion...)? Perqué far de rap en occitan gascon? Es diferent en rapòrt de far de rap dins las lengas coma anglés, castelhan,etc.? 
 
Çò qui ei genhèc en luenga nosta, qu’ei que i a un hèish de causas qui ne son pas estadas hèitas o creadas, era produccion n’ei pas saturada com en francés o anglés. Qu’avem un terren gigant, qui avem a penas començat ad explorar, quan s’ageish de cultura “modèrna”. Un medish estil musicau —arrap tà jo— ne balherà pas jamei eths medishs resultats en duas luengas diferentas, duas culturas diferentas; que i a ua sensibilitat sancèra qui cau desvolopar.
 
Deth punt de vista der arrap, cada luenga o dialecte qu’a sonoritats pròpias, i aquerò que’ns balha possibilitats navèras entà ritmes, elocucions i flows qui ne’s poderén pas imitar en nada auta luenga. Qu’ei extraordinari! Per exemple, darreraments qu’èi jogat hèra sus eths “rr”, qui son hèra presents en gascon (engoèra mei qu’en lengadocian per’mor de tots aqueths mots qui començan en “arr-”). Ne poderí pas jogar sus aquerò en francés o anglés. Dilhèu en basco o espanhòu, mes ne seré totun pas parièr. Tà jo, cada tèxte qui escrivi qu’ei ua descubèrta deras sonoritats dera luenga, i ua experiéncia personau. Mes bon, aquò qu’at poderé díser cada poèta de noste, mes ne’s son pas ensajats ar arrap, qui demanda un apròchi engoèra diferent, i qui permét autas experiéncias engoèra.
 
Era luenga que permet tanben de transméter imatges carrejant realitats dab un esperit mei locau, ua sensibilitat mei de noste, qui son hèra limitadas en autas luengas. Dera medisha faiçon que seré de mau rénder un esperit japonés “blos” en francés, turc, o tota luenga qui n’estosse pas vaduda en Japon, vertat?
 
Enfin, ne m’i soi pas jamei escadut a escríver cançons en francés, a penas mei en anglés, i n’èi pas jamei ensajat en castilhan. Tath francés, non sèi pas perqué. Tar anglés, qu’ei per’mor, a maugrat de parlar plan era luenga, n’èi pas avut experiéncias de vita intensas en aquera luenga, i era sensibilitat que m’i ei de manca.
 
 
Coma l’itinerari personal qu’as influéncia las tieus produccions? 
 
Com dejà dit mei haut, qu’aimi viatjar. Aquò que s’aplica tanben ara musica, ad aqueste dia, qu’èi publicat ua sola cançon, mes que vederatz bèthlèu qu’èi explorat estils d’arrap i tèmas de tèxtes hèra diferents.
 
 
Que tipes de retorns as après las tieus divèrsas cançons? 
 
Qu’èi publicat ua cançon sonque, Eth Briu, i eths tornars que son hèra bons! Que soi eth purmèr susprés de véder qu’era cançon a plagut a joens com vielhs, gents qui escotan arrap i gents qui non n’escotan pas. Eth mot qui èi mei sovent vist en comentaris qu’ei “energia”. Ne i averí pas pensat, mes que’m hè hèra gai, per’mor qu’aví pòur a qu’eras gents e trobèssen era cançon tròp violenta o brutau. Que i a sofrença, desespèr, abandon... e totun qu’ei era energia qui’us a tocats! Que i a quauques comentaris de gents qui n’aiman pas, solide, mes que disen simplaments que n’ei pas un estil musicau qui’us platz, o que n’èi pas pro de mòda... i be me’n trufi dera mòda!
 
Que i a tanben gents qui jutjan en mau abans d’escotar (n’aiman pas er arrap qui entenen ara ràdio, alavetz eras meas cançons que son forçadaments mèrda...), mes n’èi pas jamei avut criticas violentas per auditors. Bon, qu’arriberà bèth dia, ne’n dobti pas.
 
Enfin, que’m digón un dia, a perpaus de Eth Briu: “The energy behind this track feels real, but it would sound perfect in the English language.” Bon, que sabetz çò que’n pensi... Cantar en anglés que pergueré tot sentit.
 
 
Qu’es la situacion de l’occitan aüra dins lo(s) endrech(es) que rèstes, la visibilitat, la transmission?
 
Qu’èi viscut luenh deth país aqueths darrèrs temps, dongas bon, arren acerà... Mes en Biarn era visibilitat n’ei pas tròp mau, comparada ad autes lòcs. Que poderé estar 100 còps miélher, mes que i a piéger.
 
 
L’occitan, coma lenga, quin avenir?
 
Qu’ei de mau díser. Ne voi pas estar fatalista, mes que pensi que serà totauments fotut dens duas o tres generacions.
 
 
Parles occitan en familha, amb l’entorn?
 
Que soi eth darrèr dera familha qui parli engoèra (era mair que compren, mes qu’ei tot), dongas pas en familha... Que parli dab eths amics.
 
 
Coma l’occitan seria salvable, o desvolopable en massa, partent de la situacion actuala?
 
Ua bèra ajuda que seré qu’era luenga aja un pes vertadèr sus eth mercat der emplèc... N’ei pas ganhat...
 
Ua auta ajuda que seré un desvelh culturau o identitari... mes n’i cregui pas briga.
 
 
As de reflexions sus l’actualitat?
 
Qu’èi ua cançon de prevista qui s’apèra “Eth país n’ei pas a véner”. Que balherà mei d’un element de responsa ara question quan sortesca.
 
 
Las tieus influéncias musicalas?
 
Abans de har arrap, que hesí metau... que crei que s’enten dens Eth Briu. Que poish gular quan cau, qué... Que soi un gran fan de folk-metau, sustot grops nordics com Finntroll o Moonsorrow. A noste, qu’ei Boisson Divine qui m’agrada.
 
Deth costat der arrap, que m’interèssi hèra a çò qui hèn en America latina. Que m’inspiri hèra de tematicas d’arrap en mapudungun (luenga deths mapuches de Chile), Luanko i Waikil per exemple. Aute grop qui m’encanta i qui m’inspira que son eths galècs de Rebeliom do Inframundo. Enfin, sus Eth Briu, deth punt de vista deth flow, que m’èi inspirat d’Amoc, arrapaire qui canta en luenga sami d’Inari (Finlàndia). Que n’i a un sarròt d’autes, ne’us poderí pas jamei tots citar.
 
Sinon, qu’escoti mei d’un estil musicaus diferents, que sia reggae, musica tradicionau, pòp... en mei de metau i arrap, solide.
 
 
Qu’as de previst per Kbek?
 
Que vau ensajar de publicar ua cançon cada dus mes, o mei sovent si m’i escadi. Que n’èi mei d’ua dejà escrivudas, mes n’èi pas tostemps era musica qui va dab eras, puish que cau grabar, mixar, masterizar, aprestar un plan de comunicacion... que còsta temps. Que i a totun duas autas cançons qui son quasi prèstas i qui deverén sortir en 2021, puish que vederam.
 
 
Amb qui trabalhas las tieus cançons de Kbek?
 
Jo qu’escrivi eras cançons i que las canti. Totun, ne sèi pas har musicas pro bonas, alavetz que las hèn dus amics. Eth purmèr qu’ei un amic auloronés qui ne s’a pas engoèra causit un “nom d’artista”, i eth dusau qu’ei Zifsi, un arrapaire qui a dejà sortit mei d’un album i single, dont quauques cançons qui an arrepics en òc. Qu’ei tanben Zifsi qui hè eths mixs i masterings deras meas cançons. Qu’ei genhèc permor que Zifsi, en mei d’estar hòrt brave i competent, que’m hè eras sessions en estúdio au 100% en gascon!
 



Laurenç Revèst
 

 
 
 
 

 

fffff fffff Kbek suls rets socials