Aquò d’aquí es un jornau mesadier qu’existís dempuei 1987, es passat au web fa un an, en 2012 Es un pauc un mèdia per atrivar la curiositat deis gents e per ensajar de faire abans amb la lenga Siáu lo capredactor d’Aquò d’aquí e lo solet salariat vertadier. Puei i a de correspondents, que son totei benevòls Nosautres se limitam a Provença, en particular, per far pas concurréncia a La Setmana L’estatistica nos ditz que i a agut 24 000 vesitaires diferents en un an I a aquelei que menan sa grafia mistralenca e leis autres que menan sa grafia classica, e lei doas pòdon vesinar dins lo jornau e sus lo sit web. Aquò’s un pauc lo jornau de la patz, fin finala

Michèu Neumuller es lo cap de redaccion del mesadièr Aquò d’aquí, lo jornal que cobrís al sens larg la Provença istorica. La lenga principala del jornal es l’occitan redigit dins las diferentas varietats provençalas e vivaroalpencas emplegadas, pròprias dels lors correspondents.
 
Rescontrèrem Neumuller en Barcelona, lo jorn que se venguèt entresenhar dels corses de lenga occitana qu’organiza lo CAÒC, Comitat d’Afrairament Occitanocatalan.
 
 
Michèu Neumuller, nos presentatz Aquò d’aquí?
 
Aquò d’aquí es un jornau, un mesadier en occitan e en francés qu’es fach per aquelei que vòlon aprene l’occitan en Provença, e mai qu’an besonh per aquò de legir d’actualitats. Es un jornau qu’existís dempuei 1987, es passat au web fa un an, en 2012.
 
A l’ora d’ara, se deviam dire quant de gents lo legisson, o poiram pas dire vertadierament, mai l’an passat 24 000 personas diferentas venguèron veire lo sit web dau jornau, amb un temps mejan de 2 minutas 30.
 
 
I vesèm un pauc de francés.
 
Es un jornau que s’i pòt trobar 60-70% aperaquí en occitan, e 30-40% en francés, amb una clau de reparticion que benlèu amerita d’èstre dicha. Lo francés es aquí per parlar de la cultura occitana, e l’occitan es aquí per parlar de l’actualitat francesa. Çò que fa que lo mond que venon legir nòstre jornau cèrcan d’actualitat, coma se poiriá cercar d’informacion, quau que siá la lenga, sus son país e sus sa societat; e puei, aquelei que parlan pauc, e subretot que legisson pas en occitan, se pòdon interessar, se pòdon laissar atrivar per la cultura occitana perque l’article que parlarà de tau cantaire occitan o de tau filme que se passe en occitan, eu serà en francés per de gents qu’elei aurián ben enveja de venir veire un pauc çò que se debana: “Qu’es aquò, aquela lenga que se parla au nòstre, mai que coneissèm pas?” Benlèu qu’es un pauc un mèdia per atrivar la curiositat deis gents e per ensajar de faire abans amb la lenga.
 
 
E per la tòca jornalistica?
 
De segur es un jornau que pòt parlar de tot. S’es parlat i a pauc de temps en un article en occitan de la qualitat deis espermatozoïdes; en occitan lo mond s’i pòdon interessar, coma d’en pertot.
 
Recentament encara parleriam deis hobbits, lei creaturas dau Senhor deis Anèus, lo filme es ben conegut.
 
Se demanderiam perqué leis hobbits qu’èran tot pichons ganhèron maugrat tot a la tota fin. E ben, èra perque mancavan pas de vitamina D. Aquelei menas d’articles s’i pòdon legir, e de segur de causas mai seriosas. Abans de venir a Barcelona ai clavat un article sus lo biais de considerar l’economia provençala dins 20 ans. Avèm vist amb d’estatisticians que l’indústria benlèu aurà cabussat completament, e que seriá pus qu’un país per toristas.
  
Segurament qu’aquelei causas interèssan, atrivan un public. Mas çò qu’atriva mai lo public, e aquò se vei dins la version dau jornau dau web —perque es possible de veire cu va veire quau tipe d’article—, son leis articles que parlan en occitan de la lenga occitana. Valent a dire, se, coma s’es debanat au mes de junh de 2013, i a una lei au parlament francés, que s’alestís per veire se lei lengas regionalas, lei lengas de França, podián èstre ensenhadas, e dins qualei condicicions, aqueu tipe d’article lo mond lo van veire. De centenats de gents van veire aquel article. Un article que parlariá de l’economia e de çò que devendràn leis obriers provençaus deman, aurà benlèu la mitat mens de legeires.
 
Per ieu es una escomesa d’interessar lo mond que parlan occitan a de subjèctes d’actualitat normala. Vòli dire, d’aqueleis articles que nos parlan de la societat a l’ora d’ara. E pas mai. Perque senon l’occitan seriá una lenga per parlar de l’occitan. E aquò, parlant trivialament, es una conariá. L’occitan, coma tota lenga, s’es vertadierament una lenga qu’amerita de subreviure, deu poder parlar de tot.
 
 
La còla d’Aquò d’aquí.
 
Siáu lo capredactor d’Aquò d’aquí e lo solet salariat vertadier. Puei i a de correspondents, que son totei benevòls (valent a dire que son d’amators, mai que pòdon donar una informacion) que nos mandan un article de Var, de Niça, de Droma... valent a dire, de l’espaci vivaroaupenc, dau parlar aupenc de l’occitan... E per quant a ieu, en generau vau cobrir l’ensems de Provença.
 
Es un jornau qu’es associatiu, es pas aquí per far de benefici. L’associacion que baileja lo jornau es facha de sòcis que fan un trabalh remirable: l’un va corregir leis articles, l’autre lei va adaptar dins tau dialècte... Es per aquò qu’aqueu jornau qu’es en provençau, en aupenc o en niçard pòt escriure d’articles dins a pauc près totei lei varietats dialectalas de la region de Provença-Aups-Còsta d’Azur. Es una causa fòrça importanta per lei gents que nos legisson, perque son estacadas a sa pròpria varietat dialectala.
 
La còla dei gents que fan Aquò d’aquí son son president Felip Langevin, qu’es un professor universitari d’Ais de Provença e un economista; lo secretari Alan Barthélemy-Vigouroux, qu’es un òme que coneis fòrça ben la lenga e qu’es un locutor naturau; e la clavaira Pascalina Barthélémy.
 
 
Parlem del jornal de papièr? Benlèu sètz lo jornal de papièr mai legit, e ça que la tocatz solament Provença.
 
Nosautres vendèm 1000 exemplars de papier, e puei n’i a 200 de mai esparpalhats a gratis.
 
Cresi que La Setmana es mai legida, simplament per çò que La Setmana cobrís tota Occitània e nosautres se limitam a Provença, en particular, per far pas concurréncia a La Setmana, qu’a ben besonh ela de viure, per çò que La Setmana es pas una associacion, es una entrepresa cooperativa qu’a besonh d’equilibrar sei còmptes. Sens ges de subvencion per elei.
 
Es interessant benlèu de dire qu’ensajam de ben pertocar nòstre public en Provença, perque sabèm qu’avèm besonh d’actualitat pròcha, mai volèm pas faire de concurréncia a un autre mèdia occitan dins lo periòde ont siam, perque siam totei paures, avèm totei besonh de faire abans, e avèm subretot pas besonh de nos far concurréncia. Es per aquò qu’Aquò d’aquí es limitat. De segur, quauqu’un se pòt s’abonar que seriá a Bordèu o a Tolosa, i a ges de problèma... Qu’ensajam de pas cobrir çò que La Setmana poiriá cobrir a Bordèu o a Tolosa.
 
 
Quant de temps fa qu’avètz lo sit web?
 
Foguèt dobèrt lo 12 de mai de 2012.
 
 
Mas abans se trobava qualques informacions d’Aquò d’aquí, sus Internet.
 
Òc, abans i aviá un blòg, un blòg petit, fach per balhar l’enveja a la còla associativa d’Aquò d’aquí d’anar mai luenh. Perque ieu siáu un jornalista web, e aquò’s una causa que sabi faire. Mai la còla associativa son pas encara acostumats, per elei es un mond diferent, faliá menar lei causas un pauc en pedagòg. Lo blòg èra la pedagogia, lo sit èra lo vertadier trabalh.
 
Aquò d’aquí es un jornau despuei 1987, mai es tanben un sit web despuei lo mes de mai de 2012, qu’a l’ora d’ara avèm aperaquí de 2000 a 3000 personas diferentas que nos venon veire cada mes. L’estatistica nos ditz que i a agut 24 000 vesitaires diferents en un an.
 
 
La grafia. A Aquò d’aquí vesèm doas grafias.
 
Aquelei gents qu’escrivon l’una o l’autra grafia de còps que i a se garrolhan, s’entendon pas fòrça ben. Aürosament que i a de zònas francas, coma dins leis aeropòrts, ont lei gènts se pòdon rescontrar e se parlar; e en generau, quand lei gents se parlan se pòdon entendre. Una d’aquelei zònas francas es Aquò d’aquí perque mon jornau fa passar lei doas grafias. I a aquelei que menan sa grafia mistralenca e leis autres que menan sa grafia classica, e lei doas pòdon vesinar dins lo jornau e sus lo sit web. Aquò’s un pauc lo jornau de la patz, fin finala.
 
De segur li agrada pas totjorn ai gents de trobar un article a prepaus d’un libre escrich en grafia mistralenca, e que l’article siá escrich en grafia alibertina, o occitana, o classica, coma voudretz. N’i a que pensan qu’es una mena de respècte de parlar en mistralenc d’una òbra escricha en mistralenc. Bòn, ieu, coma jornalista, pensi qu’es mai interessant de mostrar que siam pas tant alonhats leis uns deis autres e que quand podètz legir l’occitan dins una grafia, lo podètz legir dins l’autra sens cap de problèma. Sufís d’o voler, e pas mai. Aquelei diferéncias son pas tan grandassas. Es puslèu una mena d’esperit. Fin finala, la diferéncia es pas tant entre aquelei gents que legisson de mistralenc e aquelei gents que legisson de grafia classica, es puslèu una diferéncia entre lei gents que son dobèrtas e lei gents que son un pauc barradas. Segur, que preferissi m’adreiçar a de gents que son mai dobèrtas.
 
 
 
 
Manèl Zabala