Comencèri de pensar que Plantard agissiá benlèu per un grop de natura esoterica que voliá donar a l’afar de Rènnas una autra dimension Lo mite qu’es estat creat aquí servís a despertar las consciéncias e anar propulsar cap a un nòu episòdi de l’aventura umana Uèi lo dia, coneissi pas d’autres exemples d’un fait divèrs local que siá vengut una istòria que se conta per tot lo planeta Es l’afar de Rènnas qu’inspirèt Dan Brown dins Da Vinci code Prospèr Estiu, granda figura de l’occitanisme, foguèt mèstre d’escòla pendent qualques temps a Rènnas Pensi que i a un angle que seriá de bon desvolopar mas per ara aquò a pas atirat los agaits occitans

Dempuèi mai d’un sègle “l’afar de Rènnas del Castèl” fascina e embruèissa lo monde: cercaires de tresaurs, apassionats de subrenatural e d’esoterisme, escriveires, jornalistas, iniciats, monde encuriosits o simples toristas. Es dificil de demorar insensible a l’atraccion de Rènnas del Castèl, un subrebèl vilatge de Rasés, e del sieus mistèris.

Crestian Domergue, escriveire occitan d’expression francesa, noirigat de Montpelhièr, de jove, s’apassionèt per aqueste afar fins a li consacrar tota l’energia del sieu trabalh acarnassit, ja qu’a publicat 12 libres sus aquesta tematica fins ara.

Al mes de junh de 2013 publiquèt un bèl libre, Lo secret desvelat (Le secret dévoilé), que se vòl èsser la soma de las coneissenças de l’autor sus aqueste dorsièr. Aqueste obratge a la diferéncia de mai d’un publicat sus aqueste sicut se distinguís pels metòdes emplegats que son los de l’istorian e del critic literari. Dit autrament Crestian Domergue basa lo sieu estudi suls principis scientifics que son los de las pròvas realas e de la recèrca de las pròvas. Amb aqueste libre l’autor dona a la matèria castelrennesa l’estatut d’una disciplina scientifica autonòma.
 
Aqueste libre, encara que scientific, es un raconte viu e apassionant. Se legís coma un roman d’aventura qu’òm ne vol virar las paginas per conéisser la seguida. Lo monde que ja s’interèssan a aqueste afar, seràn espantats tant pel trabalh de formiga fait per Crestian Domergue coma per las siás conclusions. Los autres s’i traparàn enfachinats tre las primièras linhas.

Especialament per Jornalet Crestian Domergue donèt una entrevista que l’essencial es tornat pres aquí en traduccion escrita occitana. L’integralitat de l’entrevista en lenga francesa d’una durada de 50 minutas se pòt escotar en àudio.
 


Nos podètz explicar çò qu’es Rènnas del Castèl dins lo sieu contèxte istoric e de territòri?

Rènnas del Castèl es un vilatjon que campa a un quarantenat de quilomètres al sud de Carcassona, en plenas Corbièras. Es un vilatge conegut per una istòria de tresaur pro rocambolesca ligada a un dels sieus capelans, Berenguièr Saunièra, qu’arriba a Rènnas del Castèl en 1885. El es lo punt de començança de tota aquesta istòria. Aqueste rector aurà una vida fòra comun: farà restaurar la glèisa del sieu vilatge, farà amainatjar una plaça per la transfornar en calvari, puèi a partir del las darrièras annadas del sègle XIXn e las primièras del sègle XXn, començarà de far bastir un tenement civil: una bastida d’estil Renaissença, plan decorada, un jardin, e tanben un mirador, una torre neogotica, dita Torre Magdala, qu’es una bibliotèca. Tot aquò marcarà los esperits ja qu’es pas dins los mejans financièrs d’un prèire de vilatge. Plan rapidament, lo monde se demandaràn: “D’ont pòt un rector sortir tota aquesta moneda per viure tan ricament?”, sustot que Berenguièr Saunièra convida dins lo sieu tenement borgesiá e aristocracia. Rapidament s’impausarà entre lo monde del vilatge l’idèa qu’aqueste rector a trapat un tresaur pendent las òbras de restauracion de la glèisa.

Aquesta rumor a començat del temps qu’En Saunièra èra viu, mas tanben serà alimentada per de personas exterioras al vilatge. Las primièras traças escritas d’aquesta rumor datan de 1936. Puèi, dins las annadas 1940-1945, aquesta rumor pauc a pauc serà instrumentalizada e vertadièrament amplificada. Se parlarà desenant d’un tresaur mirific, colossal. A partir de las annadas 1960, aquò provocarà una vertadièra fèbre de l’aur. Se trapan doncas l’estadi istoric (la venguda d’En Saunièra) e l’epòca de la rumor, amb l’amplificacion progressiva de la natura del tresaur trapat per l’abat Saunièra. A partir de las annadas 1960, comença una nòva fasa que dura fins a uèi: la fasa del mite.
 
 
Doncas, se compreni plan, i a dos afars dins aqueste afar, dins un primièr temps, l’anament d’aquel rector, puèi tot çò que se passèt aprèp la siá mòrt?

Es aquò! Es çò qu’òm comença de veire e es çò qu’ai expausat dins mon libre Lo secret desvelat. La màger part del monde an descobèrt aquesta istòria dins las annadas 60 quand comencèt d’èsser amplificada per la rumor e los primièrs fargaires del mite. En aquesta epòca òm teniá un agait fosc e unic sus aquesta istòria: se pensava que Berenguièr Saunièra èra arribat a Rènnas del Castèl, qu’aviá trapat unes pergamins dins sa glèisa, qu’aquestes pergamins l’avián mes sus la dralha d’un tresaur, e mai d’un secret de glèisa. Se pensava qu’aquò explicava la vida fòra comun per un rector. Uèi lo dia òm distinguís çò vertat de çò fals, amb d’un costat la fasa istorica, valent a dire la vida d’En Saunièra, capelan de Rènnas del Castèl, e d’un autre costat çò que s’i ajustèt aprèp. Tenèm doncas doas istòrias completament diferentas, doas vidas de Berenguièr Saunièra: la vida reala e la vida somiada.
 
 
Mas perqué i aguèt tota aquesta mistificacion?
 
Aquò es çò que ven interessant. La mistificacion, a la debuta, passèt per una investigacion istorica. Los primièrs libres sul subjècte, en particular lo de Gérard de Sède, foguèron considerats coma lo fruit d’una enquèsta. Aquesta idèa durèt fins a las annadas 1980. D’autres autors arribèron a la meteissa conclusion: “I a un mistèri a Rènnas del Castèl”. Puèi i aguèt las primièras contraenquèstas. Certans autors capitavan pas de trapar las pròvas materialas de çò qu’avançavan d’autors coma Gérard de Sède. A partir d’aquí, las contraenquèstas an desmontat las tèsis de Gérard de Sède e an provat d’un caire qu’i aviá impostura e d’autre caire qu’aqueles autors mistificaires èran estats manipulats per un òme anomenat Pierre Plantard. El arribèt pel ròdol dins las annadas 1960 e orientèt totes los autors que s’interessavan a l’Abat Saunièra.

Quand aquò se sabèt, se pensèt que de Sède aviá enganat lo monde per se far de moneda e Plantard per megalomania. Aqueste vejaire durèt longtemps e dura encara.
 
Mon punt de vista es completament diferent. Ai volgut cercar mai endavant una explica. Ai començat en tornar legir totes los tèxtes qu’avián inspirat En Plantard e qu’el aviá escrit e ensagèri de comprene çò que l’aviá pogut motivar per los escriure. La complexitat d’aqueles tèxtes s’impausèt a ieu dels punts de vista literaris e simbolics coma s’impausèt l’idèa qu’En Plantard non escriviá pas sonque per una gratificacion egocentrica senon que respondiá a un besonh mai pregond e a d’intencions fòrça diferentas. Atal comencèri de pensar que Plantard agissiá benlèu per un grop de natura esoterica que voliá donar a l’afar de Rènnas una autra dimension.



De quina dimension s’agís?
 
Quand òm estúdia l’intertèxte e los simbòls, òm se rend compte que nos remandan a quicòm de totalement diferent. S’i parla pas d’un tresaur material, monetari, istoric. S’i parla pas tanpauc d’un secret de glèisa. S’i parla d’una coneissença esoterica que seriá estat mesa a la sosta dins lo ròdol de Rènnas del Castèl, mai precisament dins lo canton dels Banhs de Rènnas, e que benlèu seriá estada redescobèrta per d’unes que i a coma Pierre Plantard. Aquesta coneissença remandariá a de questions coma l’origina de l’umanitat, al grand mite d’Atlantida e tanben a l’avenidor de l’umanitat, ja que sabèm que Pierre Plantard banhèt dins lo mitan esoteric parisenc e qu’èra assabentat dins çò de l’Èra de l’Aqüari, aquesta nòva èra de l’umanitat. Lo mite qu’es estat creat aquí servís a despertar las consciéncias e anar propulsar cap a un nòu episòdi de l’aventura umana.
 
 
Çò que me susprenguèt dins la lectura dels vòstres obratges n’es lo contengut scientific, çò seriós.
 
Teni una formacion dobla en arqueologia-istòria de l’art e en literatura. Me serviguèri del espleits de l’istorian: la recèrca de pròvas e la recèrca de documents nòus. Faguèri un trabalh archivistic tant dins los archius privats coma publics. I descobriguèri l’importància d’Alfred Saunièra, lo fraire de Berenguièr Saunièra, uèi doblidat. Aquesta persona, capelan el tanben, èra un òme public influent dins lo mitan reaccionari catolic e reialista de l’epòca. Uèi se sap que Berenguièr Saunièra faguèt restaurar la glèisa e bastir son domeni mercés a de donacions d’aqueste mitan reaccionari. Los documents o atèstan. Aqueste trabalh dins los archius m’a permés de destriar çò verai de çò fals dins la vida de Saunièra.
 
La segonda partida de mas recèrcas es literària. I a de metòdes per o far. O faguèri amb Pierre Plantard. Tornèri constituir lo percors fosc d’aquel òme en anar a la Bibliotèca Nacionala de França. Seguiguèri las escrituras que Plantard produguèt pendent tota sa vida.
 
 
Uèi i a de personas que fan perdurar aqueste mite?
 
Pensi que lo mite ten la siá vida pròpria. Rènnas del Castèl es un cas unic e òm deu reconéisser l’abiletat de Pierre Plantard a la manipulacion. D’efièit, aquesta istòria ten una vida autonòma e lo mite s’autoalimenta. Regularament se’n parla. Regularament se publica de libres e de reportatges e regularament de personas nòvas arriban a Rènnas del Castèl e son presas dins aqueste engranatge que los menaràn a ensajar de descobrir lo mistèri.
 
Ara, que i aja de personas que trabalhan coma Plantard a contunhar l’elaboracion perpensada del mite, auriái tendéncia a pensar que òc. Pensi qu’una òbra coma lo Da Vinci Code es pas anodina e que certans elements i son estats introdusits amb la tòca de far perdurar aqueste mite de Rènnas e de lo menar cap a una nòva interpretacion.



Se pòt parlar uèi d’una resolucion de l’afar?

Se pòt parlar d’un esclarziment. Òm pòt destriar la vida reala de Saunièra e la vida somiada. Òm pòt distinguir las diferentas fasas d’aqueste afar. Per çò de la fasa del mite, coma o ai volgut demostrar dins mon libre, es mai complèxa que çò que se n’es dit. Es pas una mistificacion gratuita. Es estada escrita per de monde que tenon una vision esoterica particulara e qu’an volgut, a travèrs d’aquesta faula, atraire l’atencion de qualques unes sur unes faits ligats al sector de Rènnas.
 
Per explicar l’ensemble del mistèri demoram dins l’ipotèsi. Sembla que Pierre Plantard, a travèrs de las siás manipulacions de las annadas 1960, aja volgut balhar una descobèrta qu’auriá fait. I a dins lo libre de de Sède (qu’èra ligat al movement surrealista) d’indicacions que dison que cal descodar lo sieu libre coma s’òm descodèsse un sòmi simbolic. D’aquí se vei que l’istòria que nos conta es la d’un òme, Pierre Plantard, que faguèt una descobèrta que jutja espaventabla e qu’estima el que la pòt pas formular atal coma es e que, per la formular, deu inventar un lengatge que solament qualques unes poirián legir mas que li permetriá de dire sens o dire çò que descobriguèt.



Se pòt dire que Rènnas del Castèl, en Occitània, es la capitala europèa de l’esoterisme?

Pensi que cal veire mai luènh qu’Euròpa. Rènnas del Castèl es una capitala mondiala de l’esoterisme, ja que n’i a que venon dels Estats Units. Cresi qu’es un fenomèn unic. Existisson d’autres endreits amb de rumors de tresaurs mas mercés a Pierre Plantard, Rènnas a trapat aquesta dimension esoterica e es venguda un mite agregator. Uèi lo dia, coneissi pas d’autres exemples d’un fait divèrs local que siá vengut una istòria que se conta per tot lo planeta.

Rènnas atira de cercaires mas tanben inspira de scenaristas. Es l’afar de Rènnas qu’inspirèt Dan Brown dins Da Vinci code. Mena pas los sieus personatges a Rènnas mas las guinhadas a l’afar, qu’es la siá basa literària, son nombrosas. Per exemple lo conservator del Musèu del Louvre assassinat a la debuta del libre s’apèla Saunièra. Lo director del filme ajustèt qualques guinhadas, coma per exemple l’imatge subliminal d’una botelha de vin que son etiqueta fa veire la Torre de Magdala e pòrta per nom “Château Rennes 1976”.

Rènnas del Castèl es pertot, inclús dins una istòria de Picsou, que lo Priorat de Sion i jòga un ròtle dins una benda dessenhada. Tanben dins unas sèrias TV, se vei ben l’influéncia de Rènnas sus unes scenaristas americans. Òc ben, Rènnas del Castèl es aquesta capitala.
 
 
L’Abat Saunièra visquèt la siá vida en occitan ja qu’èra la lenga de la vida vidanta. A vòstra conseissença, lo movement occitanista s’es interessat a Rènnas del Castèl?
 
Non pas sus l’afar Saunièra. Indirèctament los que se son sarrats de l’afar de Rènnas del Castèl son los qu’an estudiat Prospèr Estiu, granda figura de l’occitanisme que foguèt mèstre d’escòla pendent qualques temps a Rènnas. Aguèt qualques problèmas amb Saunièra ja qu’èra un òme anticlerical. Berenguièr Saunièra faguèt tot çò que poguèt per qu’aquel regent daissèsse lo vilatge. Per aquò far, manipulèt lo conselh municipal e capitèt de lo far partir del vilatge mentre que se sap que la siá arribada a Rènnas foguèt saludada, ja que teniá una excellenta reputacion coma mèstre d’escòla.

Es lo solet punt de dintrada de l’occitanisme dins l’afar de Rènnas e es pecat, ja que l’istòria de Saunièra es tanben una istòria occitana. Es un òme qu’atraversava la crisi viticòla de 1907 (èra proprietari de vinhas). Es un òme ligat a de grandas fortunas de l’epòca coma per exemple la familha Sabatièr que representa una reüssida economica occitana. Pensi que i a un angle que seriá de bon desvolopar mas per ara aquò a pas atirat los agaits occitans.
 
 
Quines son los vòstres projèctes Crestian Domergue?
 
De recèrcas, òc, e aquò serà un trabalh de fons e dins la durada. D’autras publicacions pareisseràn sus aqueste sicut. E puèi, comenci de m’orientar cap a una autra direccion ja qu’al mes de junh publiqui lo mieu primièr roman. Serà encara dins aquesta tematica esoterica mas pas mai sul mistèri de Rènnas del Castèl. S’i traparàn qualques scènas dins la region, qualques guinhadas a l’istòria coma en çò de Dan Brown mas l’intriga non es pas la de Rènnas del Castèl.
 
 
 
 
Terric Lausa
 
 
 
 
_____
DOUMERGUE, Christian. Le secret dévoilé. Les éditions de l’opportun, 2013. 664 paginas. Prefàcia de Jacques Ravenne e Éric Giacometti.